Bourne-regisseur Paul Greengrass leverde eind 2020 met News of the world een irrelevant, maar degelijk en entertainend Netflixvehikel af – vanaf deze maand te zien via Netflix België. Een film die lijkt te zijn blijven hangen in z eerdere gloriejaren, maar dat betekent voor één keer niet dat het ding zich schuldig maakt aan allerlei politieke incorrectheden. Wél dat het niet echt over iets lijkt te gaan.
Nochtans was Greengrass ooit actief als journalist, en draaide hij ook de kritische – toen actuele- film Bloody Sunday (2002). En dat voel je op zich wel doorklinken in News of the world. Dit is geen harde actie, maar iets softer en daarmee misschien vredelievend-kritisch, al moet gezegd dat ondergetekende zich eigenlijk afvraagt waarom deze film is gemaakt.
Gebaseerd op een boek uit 2016, is dit een ode aan de western en vertelt News of the world het zoveelste verhaal over de Amerikaanse burgeroorlog. Captain Jefferson Kyle Kidd (Tom Hanks) rijdt van stad naar stad en verdient de kost door de meestal uit analfabeten bestaande lokale bevolking de krant voor te lezen. Doorheen zijn omzwervingen en ontmoetingen vindt hij een wit meisje in native American kledij (Helena Zengel), die hij als een object meeneemt om haar opnieuw op de ‘juiste’ plaats af te zetten. Wat die plaats net inhoudt, is vaag en veranderlijk, en waarom dit allemaal gebeurt evenzeer.
Ergens tussen de lijnen zit daar wel een verhaal in natuurlijk. Wie ben je, wat maakt je, en wat kunnen we leren van de harde geschillen over rassenvermenging die je van enkele ‘rednecks’ in deze prent moet verduren? Al snel blijkt dat Joanna, want zo heet het meisje, als baby door een stam ontvoerd is en al haar hele leven in dit stammenleven doorbrengt. Ondanks die achtergrond blijft er toch de missie haar naar eerdere bloedverwanten terug te brengen.
Dat roept interessante vragen op, die Greengrass gelukkig nooit uit de weg gaat. Hij heeft daarbij natuurlijk de voorsprong van literair materiaal dat al een bestseller werd en dus wel wat voorstelt. Maar er schort ook iets aan de film. Iets dat moeilijk te duiden is, maar toch sleet op de formule verraadt. Iets dat niet noodzakelijk verouderd hoeft genoemd te worden, maar te weinig substantie heeft om nieuwe elementen aan te dragen.
News from the world is een erg rechtlijnig verhaaltje, met erg rechtlijnige antwoorden op heel brede vragen. Dat is niet slecht, zeker niet fout, en zeker wél entertainend. Maar in het cinefiele landschap van vandaag is het ook gewoon niets nieuws onder de zon, en lijkt het bijna ontstellend dat er zoveel interessanter werk is gemaakt met dezelfde vragen. De westernsetting is een filmische klassieker, maar wordt hier ook niet echt gebruikt als meer dan dat. De western, die in zich altijd een strijd om goed, kwaad – of was het gewoon beschaving tegen natuur – draagt en een soort Hegeliaans-dialectisch wreed bestaan portretteert, is hier niet meer dan een achtergrond. Het is een pure setting zonder meer die bijzonder weinig toevoegt.
Los daarvan stelt zich in dit soort narratief nogal snel de vraag of twee witte acteurs zo’n verhaal moeten brengen. Het verhaal dat in essentie wordt verteld, is een verhaal van vandaag – maar dan is er meer kleur nodig. Het lijkt bij een extreem kritische kijker bijna zo dat de film alleen daarom een historische setting aangemeten krijgt.
News from the world is op zich onderhoudend, eloquent gemaakt en geschoten entertainment. Maar in het licht van de eeuwigheid? Ergens in het midden.
