Zoals ondertussen wel geweten is, heeft het corona-beestje de filmwereld flinke klappen uitgedeeld in 2020. Producties werden onderbroken, releases uitgesteld tot een nader te bepalen datum en bioscopen waren vaker niet dan wél geopend. Dat laatste speelt natuurlijk in de kaart van streaming-platforms en enkele filmmakers pikten daar dan ook op in door te filmen met een kleine crew in een vaste setting, waardoor het geheel toch een beetje corona-vriendelijk bleef. Zo zagen we recent nog Rob Savages Host, een weinig verassende maar originele found-footage horrorfilm die volledig gefilmd werd via een Zoom-sessie. Sam Levinson doet nu met Malcolm & Marie hetzelfde voor Netflix: twee acteurs, één locatie en een simpele plot.
Nu ja, “simpel” is misschien wat kort door de bocht om Malcolm & Marie te beschrijven, want Levinson (Assassination Nation, Euphoria) wil via een partnerruzie duidelijk heel wat thema’s aankaarten zoals jaloezie, rassendiscriminatie, de verschillen tussen man en vrouw en de vooringenomenheid van de filmindustrie. Het probleem is echter dat al deze onderwerpen er overduidelijk met de haren bijgetrokken zijn om de steeds verder escalerende ruzie te blijven rekken. Aan het begin van de film zien we Malcolm (John David Washington) en zijn vriendin Marie (Zendaya) terugkeren van een geslaagde filmpremière, een film waarvan eerstgenoemde overigens de regisseur is. Nog high van de staande ovatie en lovende woorden van een L.A. Times-recensente, denkt Malcolm nog niet meteen aan slapen, iets wat hij zich al snel zal beklagen. Hij schenkt een whiskey in, zet een plaatje op (Down and Out in New York City van James Brown) en vuurt een monoloog af waarin hij filmcritici onderuit haalt door aantijgingen van racisme en onwetendheid. Het zint Malcolm onder andere niet dat hij de volgende Spike Lee of Barry Jenkins genoemd wordt, alleen maar omdat hij zwart is (“Why can’t I be the next William Wyler?”). Ondertussen zien we een rokende Marie voor het open raam, zichtbaar verveeld staan luisteren naar deze klaagzang. Als kijker ben je, mede door de slimme camerahoek, geneigd alvast dekking te zoeken voor de storm die komen zal. En ja hoor, niet kort daarna is het hek van de dam. Marie biecht op ‘not amused’ te zijn omdat ze niet vermeld werd tijdens de speech van Malcolm, die overigens wel mooi de tijd nam om zowat elk ander levend wezen op aarde te bedanken voor het succes van zijn prent. Om het allemaal nog wat erger te maken, lijkt Malcolms’ film ook nog eens gebaseerd te zijn op Marie’s verleden als drugsverslaafde. Faut le faire, maar ik ken koppels die al voor minder uit elkaar gegaan zijn.
Perfect voer voor een stomend debat zou je dan ook denken – en dat is het bij momenten ook wel – alleen overschat Levinson de aandachtsspanne van zijn kijkers en de narratieve formule die al snel gaat vervelen: Malcolm scheldt, Marie is boos, Malcolm wordt ook boos, Marie wordt nog bozer, ruzie wordt bijgelegd, Marie wordt weer boos, … en dat gaat zo honderd minuten lang door. Levinson lijkt te willen mikken op de vurige intensiteit van Who’s Afraid Of Virginia Woolf of de karakterstudie van John Cassavettes’ A Woman Under The Influence, maar zijn schot mist beide doelen. Dat is niet alleen te wijten aan de gekunstelde plot maar ook de afwezigheid van een natuurlijke dynamiek tussen de personages. Daar waar Cassavettes, of recenter Noah Baumbach met Marriage Story, de acteurs de tijd en ruimte gaven om hun personages uit te diepen, lijkt Levinson vooral geïnteresseerd in een verbale vechtpartij waarvan het resultaat ondergeschikt is aan het gevecht zelf. Hierdoor vergeet hij gaandeweg een kader te scheppen waarin Malcolm en Marie geloofwaardig kunnen zijn buiten de muren waarin het verhaal zich afspeelt. John David Washington (Tenet) is zeker geen slechte acteur en doet ook hier zijn uiterste best, maar flirt hier en daar wel met overacting. Zijn tegenspeelster Zendaya (Into The Spiderverse) brengt het er iets beter van af en is bij momenten uiterst genietbaar in haar pogingen om Malcolm te ontwrichten en te dwingen tot schuldbesef. Zo kan ze het bijvoorbeeld niet nalaten om hem er meermaals aan te herinneren dat ze ondanks alle veroorzaakte pijn wel nog de moed vond om ’s nachts macaroni en kaas klaar te maken omdat manlief honger had. De twee beste scènes zijn ook volledig de verdienste van Zendaya. Eentje, waarin ze voor de eerste keer psychologisch tegen de touwen gewerkt wordt en haar trillende lippen en waterige ogen laat spreken omdat woorden voor even onmogelijk lijken, en een andere waarin ze een duivelse mindfuck uithaalt met een keukenmes. Het zijn momentjes als deze die je doen beseffen dat er onder de oppervlakte een veel betere film schuil gaat.
Op visueel vlak scoort Malcolm & Marie hier en daar goede punten. De Hongaar Marcell Rév gebruikte 35mm Kodak Double-X-film en de korrelige zwart-wit beelden geven een prachtig resultaat, ook al voegt het niet meteen iets toe tot het verhaal. In Christopher Nolans’ Memento werd diezelfde filmrol nog gebruikt om chronologische gebeurtenissen te contrasteren met de omgekeerde tijdlijn van de kleurenbeelden. Hier is het louter verpakking om de film een zekere retro-look te willen geven, een doel dat ook duidelijk wordt tijdens de credits waarin de hele crew in een verticale opsomming op het scherm verschijnt (waarbij naam en functie op klassieke Hollywood-manier gescheiden wordt met een lijn van puntjes). Rév bewijst ook dat hij ten allen tijde weet waar zijn camera het beste tot zijn recht komt. Tijdens de verbale uithalen worden close-ups – om de reactie van de partner te filmen – afgewisseld met long shots om zowel de afstand tussen Malcolm en Marie maar ook onze ongemakkelijke rol als toeschouwer te benadrukken. Als Malcolm even naar buiten gaat om stoom af te blazen gebruikt Rév van binnenuit het langwerpige slaapkamerraam als kader. Qua fotografie zit het dus ook wel snor. De soundtrack is met zijn mix van soul, r&b en jazz ook vaak slim toegepast. Het meest memorabel is een romantisch momentje met Duke Ellingtons’ klassieker In A Sentimental Mood en een heerlijk cynisch stukje waarin Marie tijdens een gezamelijke rookpauze haar smartphone bovenhaalt om Dionne Warwicks’ Get Rid Of Him op te zetten. Het is een moment van plaatsvervangende ongemakkelijkheid om Malcolm te observeren terwijl we de volgende zangtekst horen: ‘He’s only out to break your heart / Him with his cheating and his lying / He’s gonna rip your dreams apart’. Point taken, Marie!
