Geen beter verhaal dan een lang vergeten artiest die vele decennia later de kans krijgt om zijn muziek opnieuw tot leven te brengen. Bill Fay is met zijn 76 lentes geen groen blaadje, maar weet met sobere, alomvattende composities oud en jong te begeesteren.
Wie is de man die de New York Times onlangs omschreef als een verborgen parel? Bill Fay verblijft al lang op deze wereld en toch heeft zijn naam het grote muziekpubliek niet bereikt. De Londense folkmuzikant was in de jaren zestig en zeventig actief met een aantal singles, zoals “I Hear You Calling” en “Some Good Advice”, en veroverde een platencontract bij Deram (dat toen deel uitmaakte van Decca Records). In 1972 ging het licht uit toen het label de samenwerking om onduidelijke redenen stopzette, waarna Fay snel in de vergetelheid raakte.
Pas verscheidene decennia later waagde de Britse folkmuzikant zich aan een tweede muziekcarrière, voortgestuwd door een kleine maar loyale schare fans (waaronder producers Jim O’Rourke en Joshua Henry) die Fays muziek opnieuw onder de aandacht wou brengen. De herontdekking begon met een reeks heruitgaven van de twee originele albums eind jaren negentig en een collectie van oude opnames in 2005. De grote verrassing volgde pas eind 2009. Toen bleek dat Fay niet alleen oude studio-opnames zou uitbrengen, maar dat hij die ook gepaard zou laten gaan met nieuw materiaal. Still Some Light bleek het bewijs dat Fay nog lang niet uitverteld was.
Het laatste nieuwe album Countless Branches volgt na twee eerdere platen met vers materiaal, het uitmuntende Life Is People en het minimale Who Is The Sender?, alle drie uitgegeven door het folklabel Dead Oceans (onder meer bekend van The Tallest Man On Earth en Phosphorescent). De progressieve, zelfs apocalyptische folk van de vroege jaren zeventig heeft intussen plaatsgemaakt voor een sobere, intieme aanpak, hoewel Fay de luisteraar weet te verrassen met alternatieve (band)versies van de opnames. Luisteren naar deze oude, schuchtere heer – die naar verluidt liveoptredens liever vermijdt – is luisteren naar een bijna-volledige carrière in de obscuriteit. Fay bleef decennialang componeren en songs voorzichtig uitpuren en bijschaven met een piano en een taperecorder thuis, met een buitengewoon direct muzikaal appèl as resultaat.
Countless Branches toont het gerimpelde, doorleefde gelaat van een 76 jaar oude man met zicht op het eindpunt van zijn leven. De artiest licht de sluier van het bovenaardse op zonder thema’s als geloof of het hiernamaals rechtstreeks in de mond te nemen. ‘’Salt of the Earth’’ is een vooruitgeschoven single met prachtig videomateriaal die de breekbaarheid van Fay in z’n kern weet te bevatten. Denk daarbij aan David Bowie, die op gelijkaardige wijze zijn kijk en nalatenschap in Blackstar wist te gieten. Fay is echter niet het cryptische type en durft de dingen bij hun naam te noemen. “I don’t know now / maybe one day I’ll know / if time has a plan, has a goal” (in “Time’s Going Somewhere”).
Het merendeel van de composities staat of in het teken van de wonderen der natuur, of van de vergankelijkheid van de tijd. In “How Long, How Long” komen beide thema’s tegelijkertijd aan bod: “I heard voices echoing / through the forest of family trees”. In plaats van de piano zet Fay de gitaar hier centraal, met een prima orgelharmonie tijdens het intermezzo. “Your Little Face” zoekt schoonheid in de eenvoudigste dingen; hoe het wonder van het universum in het niets verzinkt bij het aanschouwen van een menselijk gezicht.
In tegenstelling tot de donkere thematiek die Fay als jonge muzikant in zijn songs aan bod liet komen, is er in de herfst van zijn leven weinig of geen indicatie van teleurstelling of wrok. De boodschap van “Filled With Wonder Once Again” behoeft geen uitleg, net zoals die van “Love Will Remain”. De ingetogen interactie hier tussen piano en gitaar is prikkelend, hoewel de omkadering plechtig aanvoelt. “Love will remain / when other tongues have failed” is een adagium dat we ons met veel plezier eigen maken.
Welke verdere plannen heeft Bill Fay voor ons in het verschiet? Zo veel mogelijk songs schrijven en zo weinig mogelijk tijd verliezen met reizen en optredens. Helemaal goed als Countless Branches niet het eindpunt van een meer dan intrigerende levensloop blijkt te zijn. Folkliefhebbers hebben nog veel te ontdekken in de (met vertraging) snel aangroeiende discografie van deze Brit.
