Na het geweldige Masseduction van exact een jaar geleden, brengt St. Vincent Masseducation: dat is goed nieuws voor wie de titel altijd al zo las. Het gaat om — zoals de albumhoes al verraadt — uitgeklede versies van de nummers van de vorige plaat.
Het lijkt alsof mevrouw St. Vincent, Annie Clark, alvast wil anticiperen op een mogelijk stroomtekort in België door de nummers akoestisch in te oefenen, moest ze hier deze winter een of meerdere concertzalen aandoen. Dat is waarschijnlijk te veel eer en bovendien niet eens nodig, nu de stroomboten voor ontwikkelings- en oorlogslanden ook hier kunnen aanmeren.
In werkelijkheid ontstond dit album op enkele avonden die Annie Clark en Thomas Bartlett samen in New York doorbrachten, na de opnames van Masseduction. De twee zijn goede vrienden en Bartlett, die ook meewerkte aan dat vorige album en al eens achter de knoppen zit bij Sufjan Stevens, beperkt zich nu tot de piano om Clarks stem te vergezellen. Het resultaat is een eerlijk, even sensueel als grievend, en ook melancholisch album.
Op het korte en instrumentale “Dancing with A Ghost” na, worden alle nummers van Masseduction onder handen genomen. Met de volgorde wordt wel gespeeld. Opener “Slow Disco” werd een paar maanden geleden opnieuw uitgebracht als single met de naam “Fast Slow Disco”. Daarna kwam “Slow Slow Disco” — probeer maar te volgen –, de versie die ook op deze plaat staat. Die laatste versie ligt niet echt ver van het origineel: de strijkers zijn vervangen door een pianoklavier.
“Savior” is een grotere sprong: het nonchalante gitaarriedeltje van de krolse oorspronkelijke versie lijkt in eerste instantie een miscast om akoestisch te brengen. Wat het echter doet, is de tekst ondubbelzinnig naar de voorgrond brengen: “You dress me up in a nurse’s outfit / It rides and sticks to my thighs and my hips”. De “pleeeeeaaaaase” klinkt misschien iets te clean om gemeend te zijn, maar er ontstaat een interessante dubbele bodem waarin tussen twee sferen gewisseld wordt.
Het sowieso al ingetogen “Happy Birthday, Johnny” levert geen verrassingen op. Maar in “Pills” wordt de piano als percussie-instrument gebruikt. Daar botst het concept een beetje op zijn limieten, ook wanneer Clarks stem aan het eind nog heerlijk klassiek als rode wijn door een glas walst. Nee, dan bewijst het haast barokke “Masseduction” zich een betere transformatie. Ook “Los Ageless” gedijt verbazend goed zonder alle beats en bombast. Dat was nochtans een grote troef van het origineel, maar kwetsbaarheid en elegantie vullen moeiteloos de gaten die gevallen zijn.
Met nummers over macht, seks, destructieve relaties en de dood was Masseduction al een heel persoonlijk album.”If you want to know about my life, listen to this record” liet Annie Clark erover optekenen. Door de nummers letterlijk uit te kleden, komt de inhoud ervan nog meer op de voorgrond. Clark lijkt daardoor (tijdelijk) afstand te willen nemen van kitsch, latex en ambitieuze producties die de laatste jaren haar muziek meer en meer kenmerkten.
Is Masseducation meer dan een herhalingsoefening? Op zich is het geen nieuw truucje om bestaande nummers akoestisch te brengen, voorbeelden genoeg. Je kunt je ook afvragen of die nummers daarmee gediend zijn: sommige zijn misschien wel op die manier ontstaan, maar in ieder geval niet bedoeld om zo gehoord te worden. Toch willen we graag geloven dat de omstandigheden en interactie tussen Clark en Bartlett tot iets meer geleid hebben dan alleen maar een akoestische transcriptie van de ‘moedernummers’. Met bovendien de potentie om een nieuw, of misschien zelfs het eerder afgehaakte publiek aan te spreken.
