Geef toe: meestal zijn ze uw geld niet waard, die verzamelaars van uw favoriete groep die u in de winkel vindt. De platenfirma denkt dat enkel singles in aanmerking komen en een artiest zelf is ook al zelden goedgeplaatst om eigen werk te beoordelen. Tijd dus dat het eens aan professionals wordt overgelaten, en wie beter dan een team kenners van enola om maandelijks de vijftien beste tracks van een artiest te selecteren. Deze maand: het beste van Eels.
1. Novocaine for the Soul
Het had ook een passende titel voor E’s biografie kunnen zijn, maar “Life is hard, and so am I” staat vooralsnog enkel geboekstaafd als de allereerste tekstregel uit het Eels-oeuvre. “Novocaine For The Soul” opende in 1996 het debuut en maakte meteen duidelijk dat je niet met het zoveelste popgroepje te maken had. Een dartele deun, jazeker, maar voor jolige lyrics moest je ergens anders zijn.
Hoogtepunt: 0’32”. Na de lieftallige intro beukt plots de gitaar erin. Het moment waarop je voor ’t eerst dacht: speciaal bandje, dit.
2. Railroad Man
Tegen de tijd van Blinking Lights And Other Revelations slaagde Eels erin om nummers te schrijven alsof ze uit prentenboeken waren gescheurd. Zo simpel het opzet, zo effectief de uitwerking. Het zachte drumgeroffel, de gitaar sweeps en de grauwe stem van Mark Everett; het hele plaatje klopt. Combineer dat met een zinnetje dat overal en altijd wel voor iemand herkenbaar is — “And I know I can walk along the tracks, it may take a little longer but I’ll know how to find my way back” — en je popsong staat als een huis. Niet meer, vooral niet minder.
Hoogtepunt: 3’26”. Fade-outs, sinds dag en nacht de minst originele manier om een song te beëindigen. Die van “Railroad Man” duurt ruim vijftig seconden en is wat ons betreft de enige met het voorrecht te bestaan.
3. 3 Speed
Het nummer op rouwplaat Electro-Shock Blues waarin E in de huid van zijn depressieve zus Elisabeth kruipt, die een paar jaar voordien zelfmoord gepleegd had. Muzikaal is het een bedrieglijk eenvoudig nummer op akoestische gitaar met een sobere keyboardbegeleiding, maar het superieure oor voor melodie van E maakt dat dit een van de hoogtepunten van het album werd. Zoals wel vaker bij Eels staat de onschuldige melodie in schril contrast met de tekst die handelt over zijn zusters afdeling in de hellekrocht waar haar demonen huisden. (“You think I got it all going my way / Then why am I such a fucking mess?”).
Hoogtepunt: 1’12”. “Life is funny, but not ha-ha funny”. Een van die op het eerste gezicht onopvallende, maar ingenieuze lyrische vondsten waarop Eels een patent lijkt te hebben.
4. Parallels
Intimistisch pareltje van op The Cautionary Tales Of Mark Oliver Everett, een conceptplaat over een stukgelopen relatie. Ergens moet er een perfecte vriend rondlopen die troost kan bieden in de miserie, maar wellicht bestaat die gewoon ook niet. Wij kiezen voor de prachtige versie van op Royal Albert Hall, waarop Eels vaak extra ontroerende lagen aanboort in het recentste werk.
Hoogtepunt: 0’43”. Het refrein zwalpt tussen troost en mistroost.
5. Grace Kelly Blues
Op het einde van Electro-Shock Blues besluit Eels dat het tijd is om te leven. Amper anderhalf jaar later weerklinkt er drumgeroffel en een breed uitgesponnen blazersensemble. “Grace Kelly Blues” bevat alles wat Daisies Of The Galaxy onderscheidt van zijn voorgangers. De thematiek is luchtig, de gitaren sprankelen van helderheid en het ritme syncopeert in een vrolijk huppel-drafje. “Sun melting the fake smile away”, en een nieuwe dag groet ons als de lente na een barre winter. Muziektherapie kan wel degelijk werken.
Hoogtepunt: 2’52”. “I think you know, I’ll be okay.”, stelt Mark Everett gerust. En begeleidt ons daarmee naar een nieuwe fase in zijn carrière.
6. It’s A Motherfucker
Volgens George W. Bush was dit nummer en de kindertekening op de hoes van Daisies Of The Galaxy het toonbeeld van wat er allemaal mis was met de muziekwereld. Een mooier compliment kon E natuurlijk niet krijgen, maar zoals wel vaker dwaalde Bush. “It’s A Motherfucker” is een klein, breekbaar juweeltje waarin E de pijn om de geliefde die er niet meer is van zich af probeert te zetten. Zelden klonk een hartverscheurend nummer zo lieflijk.
Nog een voorbeeld van de humor van E: toen de platenfirma een propere titel vroeg, kwam hij op de proppen met “It’s A Monster Trucker”.
Hoogtepunt: 0’24”. “I will never be the same” zingt E, terwijl de strijkers op de achtergrond een beetje aanzwellen. Zijn hart breekt van het liefdesverdriet, nogmaals.
7. Climbing Up To The Moon
Ga je zus maar eens bezoeken in het gekkenhuis. Besef dat de verpleegster haar brieven achterhoudt. En probeer je niet in haar plaats te stellen. “Got my foot on the ladder, and I’m climbing up to the moon”; de metafoor is niet moeilijk te lezen, de zelfmoord komt er zo aan. De dwarsfluit die de melodie draagt is ondraaglijk mooi, de treurnis niet te harden.
Hoogtepunt: 2’36”. Een laatste keer dat refrein, een laatste keer dat weemoedig orgeltje, een laatste keer kippenvel.
8. A Line In The Dirt
“She locked herself in the bathroom again, so I am pissing in the yard.” Als er iemand is die met slechts een dozijn woorden een hele liefdestragedie kan vertellen, is E het wel.
Iedereen die ooit in een kletterende ruzie met z’n lief is terecht gekomen, weet hoe machteloos de protagonist daar staat, aan deze kant van die deur. “A Line In The Dirt” is een onwaarschijnlijk pijnlijke schets van een uit elkaar vallende romance, een hartverscheurende scène waar je het liefst niet te lang naar blijft kijken. Maar wel een hele schone.
Hoogtepunt: 1’50”. De blazers zwellen aan, een klein tromroffeltje leidt het tweede deel van de song in. Een vrolijke boel wordt het niet, maar er komt toch plots wat licht binnen.
9. Last Stop This Town
“You’re dead, but the world keeps spinning”: zo begint het vrolijkste nummer van Electro-Shock Blues. De beat ratelt aan een prettig tempo door, een melodietje zingt rond, en E begint zo langzamerhand gewoon te worden aan al die dood rond hem. De begrafenis van zijn zus is voorbij, hij komt thuis en de buurvrouw vertelt hem dat ze de “geest van een vrouw” ondertussen heeft zien binnengaan bij hem. Voor een laatste keer neemt E afscheid: “why don’t we take a ride away up high through the neighbourhood, up over the billboards and the factories and smoke?”. En dan is het goed geweest: “Yeah!”. De aarde draait voort, het leven gaat door, wie overblijft moet door.
Hoogtepunt: 1’00”. De energie van die korte rock-out, die zegt dat het leven niet ophoudt omdat dat van een ander stopt. Refrein na refrein klinkt ze levenslustiger.
10. Souljacker, Part I
Souljacker was niet alleen het album waarop Eels de stevige gitaren ontdekte, maar ook het eerste waarop E de autobiografische teksten achterwege liet. “Souljacker, Part I” was geïnspireerd door het verhaal van een moordenaar die beweerde dat hij de zielen van zijn slachtoffers stal. De zacht-hard dynamiek, maar vooral de korrelige gitaarriff maken hiervan misschien wel het beste rocknummer dat E ooit schreef.
Hoogtepunt: 1’40”. “Rock” schreeuwt E om daarna als de beste garagerockband even helemaal loos te gaan.
11. Nothing Inside
E heeft veel nummers waarin hij verslagen klinkt, geen één klinkt zo wanhopig als “Nothing Inside”, een outtake uit de Electro-Shock Blues-periode. “I know I went too far this time”, begint het, en over een bloedmooie melodie gaat het bergaf vanaf daar: “The thing about me, I got nothing inside”. Twee minuten vloeibare tristesse. Te vermijden in geval van depressie.
Hoogtepunt: 0’30”. “The biggest lie I ever heard was ‘It’ll be alright’, you shoulda heard that one”. Maak E niets wijs, er is geen hoop meer wat hem betreft. De wereld is inktzwart. En voor twee minuten voelt zelfs dat ergens bijna troostend.
12. That Look You Give That Guy
In no time uitgegroeid tot een live-favoriet en een kleine tien jaar na de release zelfs z’n weg gevonden naar de tijdloze lijstjes, maar “That Look You Give That Guy” blijft toch vooral de schuchtere bekentenis van een wanhopig verliefde sukkel die z’n ongeluk met lede ogen aanziet. Honderd procent Eels dus, en als er één nummer het tot een evergreen gaat schoppen, mag het daarom gerust dit zijn. Uw kampvuurmomentjes kunnen er maar wel bij varen.
Hoogtepunt: 2’43”. E begint nog eens bij het begin. De moed nog een keer samengeraapt, maar hij klinkt nog radelozer dan voorheen. Het uitdovende gitaarloopje nadien lijkt te verraden dat het nooit iets is geworden.
13. Susan’s House
Voor wie het gemist heeft: de piano uit “Susan’s House” is gesampled uit deze van Gladys Knight & The Pips. Maar laat dat de pret niet bederven. De manier waarop Eels daarmee de song in het refrein stil legt (een jaartje vóór “Karma Police”) bezorgde de naam Susan terstond een mythische waarde. Gecombineerd met dat distinctieve basgeluid, die agressieve beat en de spoken word-coupletten vol distortion, bevond Eels zich midden jaren negentig aan de voorhoede van een nieuwe golf songwriters.
Hoogtepunt: 2’00”. Is er ooit een bridge geweest die meer definieert wat een bridge moet zijn?
14. I’m Going To Stop Pretending That I Didn’t Break Your Heart
Oorspronkelijk van op Blinking Lights And Other Revelations, de plaat waarop E een stand van zaken maakte van z’n 40-jarige leven. Er was de miserie die hem overviel, er was de ellende die hijzelf veroorzaakte door fouten die iedereen weliswaar maakt. En de excuses, die iedereen zoekt. Helderder dan dit wordt berouw niet, ook niet bij E zelf die niet verhult dat hij spijt heeft van een kille breuk. “I didn’t mean to hurt you / I didn’t know what I was doing / but I know what I have done.”
Hoogtepunt: 0’53”. Op de prachtige versie op Live At Town Hall knikken strijkers iet of wat begrijpend, en zorgen ervoor dat de excuses geen pleister op een houten been hoeven te zijn.
15. The Mistakes Of My Youth
Na de zoveelste liefdesbreuk bezweert E dat hij zal stoppen de fouten uit z’n leven te blijven herhalen. Tegen een lichtvoetige, mijmerende melodie doet hij dat pijnlijk eerlijk en op een hoopvolle manier. Zijn ergste vijand is hijzelf en die heeft hij na de donkere omwegen op The Cautionary Tales… overwonnen. Hij stapt het licht aan het einde van de tunnel binnen.
Hoogtepunt: 1’19”. Strijkers glimlachen troostend en slaan een arm rond E.
