Vijftig jaar geleden ontpopte 1967 zich stukje bij beetje als een wonderlijk muziekjaar. Klassieker na klassieker uit de muziekgeschiedenis zag het levenslicht, en ook in de schaduwen daarvan krioelde het van het leven. Daarom brengt enola.be het hele jaar door een eerbetoon aan dat gezegende ANNEE 67.
“Hey pa, ik verhuis naar Londen. Ik heb wat mensen ontmoet die me daar beroemd gaan maken. En ik verander mijn naam in Jimi.” Meer was het niet, dat afscheidsbriefje van James ‘Jimmy’ Marshall Hendrix aan zijn vader. Het New Yorkse clubcircuit was een doodlopend straatje gebleken en daarom verliet hij in 1966 Amerika om in Engeland zijn geluk te beproeven. Een half jaar later lag debuutalbum Are You Experienced? op de planken en Jimi zou nooit meer achterom hoeven te kijken.
Het is bijna onvoorstelbaar, maar ooit was dé gitaargod Jimi Hendrix een onzekere, niet al te ambitieuze sessiemuzikant voor soulzangers als Sam Cooke en Wilson Pickett. Er bestond zelfs een tijd dat zijn liveversie van “Hey Joe” tot niks meer leidde dan een onderkoelde “meh”-reactie van Rolling Stones-manager Andrew Loog Oldham. Maar het leven hangt aaneen met toevalligheden en wanneer Hendrix in contact kwam met voormalig Animals-bassist en producer Chas Chandler, ging de bal aan het rollen. Chandler voorspelde hem een gouden toekomst in Londen en de invloed van deze boude uitspraak op Hendrix was niet te voorzien: Jimmy werd Jimi, liet zijn haar groeien en begon zich te kleden als de flamboyante dandy die de doorsnee British Invasion-band er als ambtenaren deed uitzien. Maar met je uit te dossen als een rockster, ben je er nog geen, dus moest Chandler op zoek naar speelmogelijkheden voor Hendrix. Na wat lobbywerk was het Eric Clapton die als eerste liet weten dat “als die Jimi zó goed is, hij in de volgende show van Cream mocht meespelen.” Clapton had nooit verwacht dat “die Jimi” zijn eigen plectrum zou doen stokken met een ziedende solo.
”Zo klein maar krachtig mogelijk”, luidde Hendrix’ devies aan Chandler, toen ze vervolgens op zoek moesten naar een begeleidingsband. Die laatste had uiteraard al door dat het geen sinecure zou zijn om muzikanten te vinden die zich staande konden houden naast Hendrix, wanneer die zijn duivels ontbond. Gelukkig zat de klassiek geschoolde Noel Redding net zonder band en bleek het voor hem geen moeite om gitaar in te ruilen voor bas. En toen Mitch Mitchell, die ervaring had als sessiedrummer bij onder andere The Who, plaatsnam achter de drumkit was The Jimi Hendrix Experience geboren. Typerend zou Redding een groove lanceren waar zijn kompanen losjes overheen konden spelen. Waar een band als The Who totale destructie betekende, was de Experience losbandige seks met het wilde, ongeëvenaarde gitaarspel van Hendrix maar ook de jazzritmes van Mitchell als aandrijfkracht.
Voorafgaand aan Are You Experienced? had de band drie singles gereleaset die niet op het album zouden staan: “Hey Joe”, “Purple Haze” en “The Wind Cries Mary”. Hiermee probeerden ze ruchtbaarheid en een budget voor het debuutalbum te creëren, maar aangezien singleverkoop nog niet zo lucratief was in de sixties, bleef dat tweede grotendeels uit. Er heerste dus een constante geldnood, waardoor opnamesessies beperkt dienden te worden tot het hoogstnoodzakelijke. Chas Chandler was sowieso geen voorstander van eindeloze retakes en liet niet na erop te wijzen dat de opname van “House Of The Rising Sun” destijds slechts 40 pond had gekost. Zo is “Foxey Lady” een voorbeeld van zijn directheid als producer, waarbij hij de loopjes nauwgezet in het oog hield en Hendrix tot de orde riep wanneer die dreigde te verzanden in eindeloos gejam. De band ervaarde het als een Spartaanse manier van werken — die later ook tot onmin zou leiden tussen Hendrix en Chandler — maar het leidde wel tot ongepolijste songs waar de vonken vanaf spatten. Nooit meer zou de Experience zo spontaan lo-fi klinken als in “Manic Depression” of “Fire”. Ook vandaag nog hoor je de ophanden zijnde revolutie, de nog gedeeltelijk ingehouden spanning die als een gif uit de speakers sluipt. De Experience heeft zijn touwtjes in handen, maar hoe lang nog?
Geluidstechnicus Eddie Kramer — die een speciale band had met Hendrix — prijst tot op de dag van vandaag Hendrix’ toewijding en discipline in de studio en zeker ten tijde van Are You Experienced?. Want hoewel “May This Be Love” en “Third Stone From The Sun”– songs die de basis leggen voor wat hij op de volgende twee albums zou laten horen — het lijken tegen te spreken, had Hendrix de flowerpower en het bijhorende lsd-gebruik toen nog niet ontdekt. (Dat zou pas gebeuren nadat de Experience neerstreek in Monterey en San Francisco.) Zijn muzikale experimenteerdrang viel (voorlopig) nog in te perken, net als zijn onvermogen om wilde nachtelijke uitspattingen te weerstaan. Bovendien zag hij zichzelf toen nog als een afstammeling van Muddy Waters en Howlin’ Wolf. Dat is hoorbaar in “Red House”, een nummer dat volledig past in het traditionele kader van de bluesformule. Hendrix heeft weliswaar alle nummers van Are You Experienced? geschreven, toch is “Red House”, meer dan de anderen, zijn nummer. Hij componeerde het al voordat Chandler op zijn pad kwam en bleef maandenlang aan de opname schaven tot het naar zijn wens was. Het was zowat zijn kindje en een vaste waarde in de set en de verbolgenheid was dan ook groot toen hij erachter kwam dat Reprise Records het nummer had vervangen door “Hey Joe” in de Amerikaanse editie. Terecht, het gitaarspel is weergaloos en overvleugelt de begeleiding van Redding en Mitchell compleet.
Natuurlijk zijn een “Fire”, een “Foxey Lady” of een “Purple Haze” (dat net als “Hey Joe” enkel op de Amerikaanse herdruk terug te vinden is) representatiever voor wat Hendrix zou gaan betekenen in de rock-‘n-roll. Het zijn deze nummers die het vocabularium van de elektrische gitaar danig uitbreidden en hun componist van een aanvoerdersrol in menige gitaristentop 100 verzekerden. Hendrix had er geen idee van hoe profetisch de woorden “Move over rover and let Jimi take over” zouden blijken te zijn, want dat is exact wat hij deed. Nadat Are You Experienced? binnenkwam op de derde plaats in de hitlijsten, werd een eerste gitaar ritueel verbrand op het podium van de Astoria en zou het Verenigd Koninkrijk al gauw te klein blijken. Op het Monterey Pop Festival werd de concurrentie naar huis gespeeld, waarna ook de Verenigde Staten in katzwijm vielen voor de heupwiegende gitaaracrobaat. Hendrix werd een oerkracht, onstuitbaar en onberekenbaar. Zijn drank- en druggebruik nam problematische proporties aan en zou ook zijn einde betekenen, maar de geschiedenis was toen al lang geschreven.
