Deze maand verschijnt via Consouling Sounds een uitzonderlijke split met nieuwe nummers van Raketkanon en Amenra. De hoes werd getekend door niemand minder dan kunstenaar Michaël Borremans. De perfecte aanleiding voor een dubbelgesprek tussen frontmannen Pieter-Paul Devos en Colin H. Van Eeckhout, dachten we bij enola. Allebei zijn ze de gezichten van de Gentse hardere scene — hoewel ze dat woord verafschuwen —, maar vooral gelijkgestemde zielen met hetzelfde geheim: volharden in de boosheid.
We hebben afspraak op het terras van het Vooruit-café. In hetzelfde gebouwencomplex zal Amenra op 12 en 13 mei respectievelijk de Theaterzaal en Concertzaal inpalmen voor een concerttweedaagse. Amenra, ontstaan in de Kortrijkse klei en uit de H8000-scene, is sinds 1999 aan een opgang bezig. Raketkanon werd opgericht omstreeks 2010 en groeide zeer snel uit tot een vaste waarde in het undergroundlandschap.
Devos (31 jaar oud) en Van Eeckhout (37 lentes jong) kennen elkaar uiteraard, maar ook niet zo goed. “Doordat we beiden frontman en zanger zijn, is er een zekere band. We beseffen allebei goed genoeg hoeveel moeite en energie het kost om met bands bezig te zijn.” Devos beaamt: “Er is een evidente artistieke klik ondanks het feit dat we op muzikaal vlak andere dingen doen. Om het in gangsta-termen uit te uitdrukken: er is veel respect voor elkaar.”
Devos en Van Eeckhout speelden een paar jaar geleden wel al (even) samen in een projectje. Samen met Amenra-gitarist Mathieu Vandekerckhove, Piet Dierickx en Wim Reygaert (beiden van Drums Are For Parades) werden zelfs een vijftal nummers geschreven. “Die waren vooral downtempo, rechtdoor en vuil. Eigenlijk een goeie samenvatting van het geluid van Drums Are For Parades, Amenra en Raketkanon toen”, werpt Van Eeckhout op. Niet toevallig zijn het net die drie bands die Gentse scene op de kaart gezet hebben.
enola: Amenra en Raketkanon zijn live geen bands waar je gewoon naar gaat kijken. Jullie zetten een eigen wereld neer. Wanneer zagen jullie elkaar voor het eerst aan het werk?
Van Eeckhout: “Ik heb Raketkanon in 2011 leren kennen toen ze in het voorprogramma van Kingdom (zijproject met Vandekerckhove en Tim Bryon van The Black Heart Rebellion) in de 4AD in Diksmuide speelden. Ik herinner me nog de coole hangout na de shows. Maar eigenlijk hebben we al redelijk vaak samen gespeeld.”
Devos:“Mijn eerste keer Amenra moet in Netwerk in Aalst geweest zijn, dat was samen met Shit and Shine (mei 2008, nvdr). En ja, dat was zoals altijd een intense trip.”
Van Eeckhout:“Wat ik ook fantastisch vind aan Raketkanon, is dat het een echte liveband is. Het is een cadeau om jullie bezig te zien. Je weet niet wat er gaat gebeuren. Er zijn bands die ik goed vind op cd, maar live na 30 seconden beu ben. Dat is bij Raketkanon dus niet zo.”
Altijd willen schrijven
Op het moment van het interview heeft Van Eeckhout het druk met de opvolging van de mastering van de nieuwe Amenra-plaat. De langverwachte opvolger van het in 2012 verschenen Mass V zou in het najaar moeten verschijnen, en ook de show op onder meer Roadburn-festival moet nog voorbereid worden. Devos trekt binnenkort met Raketkanon naar The Great Escape, een showcasefestival in Brighton, en ook met Kapitan Korsakov staan er ook nog optredens op de planning. Beiden spelen daarnaast ook in tal van andere (solo)projecten.
Zo maakt Van Eeckhout onder de naam CHVE bedwelmende drone-achtige muziek, maar werkte hij ook mee aan de platen van A-Sun Amissa en Empusae (het alter ego van Nicolas Van Meirhaeghe). Allen brachten ze platen uit op Consouling Sounds. Devos zat mee aan de knoppen bij het overweldigende debuut van BRUTUS en stond ook al op het podium met Lee Anderson, de beloftevolle singer-songwriterband van Leander van het Groenewoud. En op het Ghost Winterfest speelde hij zelfs een soloset. Het is alsof beiden elk moment proberen te wijden aan kunst. En uit hun comfortzone willen treden.
Devos: “Het is altijd beetje zoeken wat ik wanneer wil doen. Naast Kapitan Korsakov en Raketkanon blijf ik de drang hebben om nog andere dingen te doen, maar je moet het juiste evenwicht vinden. Leander en ik zitten muzikaal gezien op dezelfde lijn en ik wil heel graag bij Lee Anderson blijven spelen, maar alleen als dat praktisch mogelijk is. Als ik kan, ga ik dus meespelen. Maar het is zijn band en zijn muziek, ik ben maar de tweede stem.”
Van Eeckhout: “Het interessante aan die projecten is dat je eens niet in de spotlights staat en meegaat met de golf die door andere muzikanten gecreëerd is. Als je een klik hebt met de muziek, schuif je gewoon aan tafel. Je hebt een andere functie in het geheel. Ook op muzikaal vlak is er een andere vibe. Zo werkte ik voor de plaat van A-Sun Amissa samen met door jazz geïnspireerde muzikanten.”
Devos: “Klopt, dat is ook nodig. Ik luister zelf naar een brede waaier aan genres omdat ik, zoals elke normale mens, verschillende emoties ken. En zo schrijf ik eigenlijk altijd voor mezelf thuis. Sommige dingen blijven in mijn boekje staan of computer ongebruikt staan. Andere songs worden meteen gebruikt. Maar mocht ik in geen band zitten, dan zou ik ook wel voortdurend schrijven.”
Artistieke verbinding
De reden voor het interview is de split-10” die kadert in de serie die Amenra in 2014 opstartte met Madensuyu en Belgische kunstenares Berlinde De Bruyckere. “Om iets te doen buiten de Church of Ra, met andere Gentse bands”, aldus Van Eeckhout over de oorsprong van het initiatief. “Dit jaar wilden we er een vervolg aan breien en zo zijn we bij Raketkanon terechtgekomen.” Het resultaat is een vierhoeksverhouding, met Borremans en We Became Aware, dat opnieuw voor de vormgeving tekende. Een ode aan de Gentse creativiteit met andere woorden. Nu is er al een tweede pressing bestelbaar, ook gelimiteerd tot 500 exemplaren.
enola: “Nachtschade” en “Bohr” zijn traag en slepend, en passen perfect bij elkaar. In beide nummers komt elke drumslag, schreeuw of riff op het juiste moment. Hebben jullie over die keuze lang moeten overleggen?
Devos: “We hebben daar toch ettelijke uren over geskypet. “Bohr” is een van de nummers die we voor de tweede Raketkanon-plaat bij Steve Albini hadden opgenomen, maar de tracklist niet gehaald heeft. Het paste het best in het geheel.”
Van Eeckhout: “Ik was meteen weg van het nummer: het is heel open, het zit niet volgestuwd. Tegelijk is het een nummer met veel poer.”
enola: Hoe voelt het om een Borremans op de hoes van jullie plaat te hebben? Wat spreekt jullie aan in zijn werk?
Van Eeckhout: “Uiteraard zijn we megafier; iedereen in de band is fan van z’n werk. Het blijft zot dat iemand van zo’n niveau zijn naam met ons wil linken, zeker omdat hij meteen overtuigd was. En naar verluidt luistert hij naar Amenra als hij aan het schilderen is. Wat spreekt mij aan in zijn werk? Hij vermengt klassiek met moderne invloeden. Het roept ook altijd een unheimlich gevoel op, het wekt iets los.”
Devos: “Ik ben zelf een beetje allergisch aan het analyseren van kunst, maar om op de vraag te beantwoorden: ik vind zijn werk een ideaal evenwicht tussen het figuratieve en ruimte voor interpretatie, dus er is iets abstract aan. Maar ik ben bang om daar te veel woorden aan vuil te maken.”
enola: Net zoals jullie muziek laat zijn werk ruimte voor eigen interpretatie toe?
Devos: “Is dat niet de eigenschap van goeie kunst? De uitleg is altijd een beetje secundair. Maar de appreciatie voor zijn werk is groot, dat wil ik zeker niet wegsteken.”
Van Eeckhout: “Eigenlijk is het simpel: je voelt je artistiek verbonden met iets, of niet. Het is alsof je dezelfde ongrijpbare taal spreekt.”
Dezelfde muzikale filosofie
En dan wordt het gesprek filosofischer, en spontaner. Het wordt steeds duidelijk dat mijn gesprekspartners dezelfde muzikale filosofie hebben. Ze hebben met hun bands een grote en trouwe aanhang, maar het is duidelijk dat dat nooit het eerste doel is geweest.
Van Eeckhout heeft al vaak gehad over pijn en eindigheid in interviews, zoals in de net verschenen, overigens prachtige documentaire op Noisey. Devos heeft zich nooit concreet geuit over het belang van zijn levensverhaal, maar ook bij hem komt essentie van muziek, de persoonlijke input, steeds terug.
enola: Is er een moment in het bestaan van Raketkanon en Amenra waarbij jullie dachten: nu lijken we geen ‘undergroundband’ meer?
Devos: “Wat is ‘ondergronds’, wat is ‘bovengronds’? Het is zeer moeilijk om die vraag te beantwoorden. Ik snap de vraag vanuit een journalistiek perspectief, maar ik heb nooit op voorhand gedacht: ‘het is mijn ambitie om op Pukkelpop te staan’. Natuurlijk is dat de max, maar het is mij echt niet om bepaalde realisaties te doen. Dat is allemaal afleiding.”
Van Eeckhout: “Wij hebben ook nooit een plan opgesteld om ergens te geraken. Wij willen in de eerste plaats geen compromissen sluiten. Net als Raketkanon zijn we geen kopie van een band die het goed doet in de States of zo. Na sommige shows denken we wel eens: ‘hoe zot was dat niet?’ Ons bereik is veel groter dan we ooit voor mogelijk hadden geacht.”
Devos: “Natuurlijk doet het iets om een volle tent op een groot festival uit z’n dak te zien gaan, maar – en ik wil dat echt niet arrogant bedoelen — zo mag je niet bezig zijn met muziek. Het persoonlijke in de muziek is zodanig groot dat die perceptie van tweede orde is. Ik snijd mijn hart open om er alle emoties te laten uit gutsen. Dat is toch de essentie?”
enola: Wat was het eerste nummer waarvan jullie echt tevreden waren of zijn jullie nooit bevredigd over het resultaat?
Devos: “Ik heb nog nooit een nummer gemaakt waar ik achteraf niet achter sta. Maar om ‘dat was het dan’ te zeggen, heb je veel narcisme nodig. Je bent er nooit klaar mee.”
Van Eeckhout: “Het gevoel na het afwerken van een nieuw nummer is altijd dubbel: enerzijds ben je tevreden en fier, anderzijds besef je dat het altijd beter kan.”
Devos: “Expressie gaat niet over perfectioneren. Elk nummer is ook maar een momentopname van je leven. Daarom moet je ook verschillende soorten muziek maken. Je zit niet vast in één genre of scene, het belangrijkste is dat je affiniteit hebt met een attitude. Je hebt punk in muziek, maar ook in andere kunstvormen. Ik kan mij vinden in een filosofie, niet zozeer in het tastbare product.”
enola: Waar zien jullie jullie bands over tien jaar staan? Hoelang houden jullie intense live-shows nog vol?
Van Eeckhout: “Ik hoop dat we nog overeenkomen. Maar een Amenra-show terwijl ik statisch aan mijn microfoonstandaard sta? Dat zie ik niet gebeuren. Ik ga altijd joggen als er wat shows op de planning staan. Optreden wordt fysiek steeds zwaarder.”
Devos: “Enerzijds hoop ik dat Korsakov en Raketkanon nog bestaan, anderzijds weet ik ook niet of ik het fysiek nog zal aankunnen. Ik val nu al vaak flauw tijdens optredens. Het is maar voor vijf seconden, maar mijn lijf gaat wel tintelen en alles is even zwart. En dan heb ik niet door dat ik mijn micro niet meer vasthoud. Dat valt niet op voor het publiek, omdat ik sowieso veel val. (lacht) Maar een show zonder al die intensiteit zou niet mogelijk zijn, nee.”
De zin en onzin van de voorbeeldfunctie
Oathbreaker, BRUTUS, Hypochristmutreefuzz, Mind Rays en Eleanora: het zijn maar een paar voorbeelden van bands die geassocieerd worden met een nieuwe generatie hardere bands in België, die momenteel aan het boomen is. Hoe zien dé gezichten die scene evolueren? Zien zij zichzelf als wegbereiders?
Devos wil in de eerste plaats het woord ‘scene’ niet in de mond nemen. “Goede muziek is goede muziek. Lee Anderson is totaal niet die harde shit, maar ik heb er even veel voeling mee als met BRUTUS. En ik luister sowieso nu véél minder naar harde muziek dan vroeger.”
Van Eeckhout: “Muzikaal gezien ben ik heel erg op mezelf gericht. Maar ik hoop wel dat andere bands er evenveel kunnen uithalen als Amenra. Maar als je van een generatie spreekt, lijkt het alsof wij de oorzaak zijn. Natuurlijk kan het zijn dat wij anderen inspireren, maar ik wil die eer niet opeisen.”
Devos: “Elke band verdient wel zelf erkenning zonder dat hij aan een wagonnetje met anderen wordt gehangen.”
Van Eeckhout: “Raketkanon is later begonnen dan Amenra. Je kan hen ook als een nieuwe generatie of lichting zien terwijl we hier nu als gelijken zitten. En als er bands vandaag zouden klinken als Amenra; iedereen klinkt in het begin als een kopie. Er is tijd nodig om te verbasteren. De vlam aanwakkeren bij jongere bands geeft wel een goed gevoel. Dat geef ik toe.”
Devos: “Maar we willen zelf niet op die sokkel kruipen.”
enola: Jullie kunnen toch niet ontkennen dat er in de clubscene vandaag meer aandacht is voor hardere en underground bands dan pakweg tien jaar geleden?
Van Eeckhout: “Ik had mij inderdaad nooit kunnen inbeelden dat we in de Vooruit zouden kunnen spelen.”
Devos: “Ja, dat is geweldig. Maar het is niet zo dat we onze carrière uitstippelen met vinkjes.”
enola: Laatste vraag, heren. Welke bands gaan het volgens jullie maken de komende jaren?
Devos: “BRUTUS gaat het heel goed doen. Lee Anderson heeft nog niets uitgebracht, maar dat is volgens mij dé beste songwriter van de toekomst. Hij brengt heel pure muziek, goeie songs, teksten en sterke melodieën. Als Anderson de komende jaren geen bekende gaat worden, snap ik de radio echt niet.”
Van Eeckhout: “Oathbreaker en Wiegedood, ongetwijfeld. En FÄR. Dat is elektronischer, maar innovatieve en geladen muziek. Als je er wil geraken, moet je volharden in de boosheid.”
De elektrische set van de Church of Ra op zaterdag 13 mei is al hopeloos uitverkocht, voor de akoestische op vrijdag 12 mei zijn er wel nog tickets. Deze zomer staat Amenra ook op Graspop en Dour. CHVE speelt solo op 6 mei in Trax, op 27 mei op Dunk!festival en op 21 juli op Boomtown.
Raketkanon speelt in het weekend van 4 en 5 augustus op Roadkill Festival in Waarschoot. Devos speelt op zondag 28 mei een speciale set met Leander van het Groenewoud in Café Charlatan.
