Waar ligt het midden tussen jazz en bluegrass? Chris Thile en Brad Mehldau gaan in een nieuwe samenwerking op zoek naar gemeenschappelijke muzikale banden, aan de hand van covers en zelfgeschreven nummers. Een virtuoze ontmoeting die niettemin een à twee steken laat vallen.
Brad Mehldau is een man van meervoud. De Amerikaanse jazzpianist bracht vorig jaar Blues and Ballads uit met zijn trio, Nearness met collega-saxofonist Joshua Redman, en werd als medemuzikant vermeld op de laatste albums van Warren Wolf en Wolfgang Muthspiel. Het nieuwe jaar is net begonnen, maar er prijkt in de winkelrekken weer een nieuwe samenwerking, ditmaal met mandolinespeler Chris Thile. Naar verluidt waarderen de twee muzikanten mekaars werk al geruime tijd, maar eind 2015 is die wederzijdse appreciatie uitgemond in een reeks opnames bij Avatar Studios in New York. In vergelijking met Mehldau doet de naam Chris Thile weinig belletjes rinkelen, maar hij wordt omschreven als een virtuoos muzikant die zijn sporen bij het trio Nickel Creek en het bluegrasskwintet Punch Brothers heeft verdiend. Twee uiteenlopende werelden dus, bluegrass en jazz, maar het duo waagt zich met Chris Thile & Brad Mehldau aan een gedurfde fusie.
Het afwisselen van solowerk met eigenzinnige collaboraties is eigen aan Mehldau – die in 2014 al de fusie tussen jazz en elektronica (bekend als jazztronica) met Mark Guiliana heeft verkend. Het project, dat de titel Mehliana kreeg, was echter geen onverdeeld succes. Maar hoe vergaat het de jazzpianist met zijn uitstap naar de bluegrass? Het zelfgeschreven openingsnummer “The Old Shade Tree” is er eentje op maat van Mehldau: geen openingssalvo, maar een gelaagde opbouw die geleidelijk aan intensiteit wint. Thile zorgt voor passende strums op de mandoline en ontwapent de luisteraar met een vertederende kopstem. Dit is niet de duizelingwekkende jazz van Mehldau’s trio, maar een hartverwarmende ode aan de Amerikaanse folk in het algemeen en bluegrass in het bijzonder.
Mehldau is een muzikant die erin slaagt om tussen intiem en grandeur te laveren, met harmonieën die een kamer groter doen aanvoelen. In “Independence Day” (origineel van Elliott Smith) verruimt de pianist het intieme register. Geen zang hier, maar de combinatie tussen mandoline en piano werkt wonderwel. In een drietal minuten komt de virtuositeit van de muzikanten en het timbre van de instrumenten helemaal tot bloei. Chris Thile & Brad Mehldau is op z’n sterkst wanneer de fusie van mandoline, piano en zangstemmen in “Scarlet Town” tot een geheel versmelten. De vooruitgeschoven single heeft een repetitieve structuur die uitstekend werkt dankzij de melodieuze (of Mehlodieuze) afdwalingen in de intermezzo’s en de magie van Thile’s charmante stem, al mag Mehldau’s zangdebuut eveneens worden geprezen.
Het is een combinatie die prima werkt voor het overgrote deel van het album, maar meer naar het einde wat rek begint te vertonen. “The Watcher” lijkt sterk geïnspireerd op Mehldau’s oudere werk van het album Highway Rider, alhoewel de vertraagde tempo’s en einddynamiek voor een verfrissend gevoel zorgen. Chris Thile’s nummers “Daughter of Eve” en “Noise Machine” zijn aardig, maar geen grand cru als het op tekstuele boodschap en richting aankomt. Af en toe begint het geheel wat voort te kabbelen, waarbij zelfs stijltechnieken het gebrek aan afwisseling niet kunnen verhullen. De herinterpretatie van Joni Mitchells “Marcie” is gelukkig een voltreffer, bijzonder lieflijk in uitvoering en karakter, met een heerlijke melodieuze doorwerking in het slotstuk.
Chris Thile & Brad Mehldau is het beste bewijs dat het herontdekken van gezamenlijke wortels tussen jazz en bluegrass tot fascinerende resultaten kan leiden. Een combinatie die bij momenten sprankelt en het beste van twee virtuozen naar boven haalt, maar moeite heeft om die intensiteit een uur lang vast te houden. Een mooie en onderhoudende poging, en een uitstekend addendum voor de fans van Mehldau’s Highway Rider.
