Hoeveel novelles heeft Amélie Nothomb intussen al geschreven? In de wetenschap dat de zichzelf tot een semi-mysterie verheven schrijfster sinds haar debuut in 1992 (Hygiëne van de moordenaar) ongeveer een boek per jaar uitbrengt, is 25 een goede gok. De misdaad van graaf Neville is haar 27e boek en 24e in vertaling. Het bevat opnieuw alle ingrediënten die een Nothomb-verhaal weten te kruiden.
Hoofdpersonage van dienst is ditmaal de veeleer zachtmoedige graaf Neville, lid van een aristocratisch geslacht, dat zoals wel meer leden van de oude aristocratie op het randje van armoede staat. Het familielandgoed verkommert al vele jaren en de graaf ziet zich genoodzaakt het te verkopen. Eerst moet er echter nog een laatste grandioos tuinfeest plaatsvinden en als Neville ergens in uitschittert, dan is het wel in het organiseren van feesten. Dan duikt een onverwacht probleem op: een waarzegster die zich over Nevilles weggelopen dochter Sérieuse ontfermd had, voorspelt dat hij op zijn tuinfeest iemand zal vermoorden. Voor een man die doordrongen is van aristocratische plicht, slaat het bericht in als een bom. Een gast doden zou de grootste schande ooit zijn.
In een poging om te achterhalen waarom Sérieuse weggelopen is en op welke manier hij de voorspelling van de waarzegster kan ontlopen, reflecteert Neville over wat het betekent van adel te zijn. Voorzichtig polst hij bij vrienden wat de gevolgen van het vermoorden van een gast zouden zijn. Hij besluit dat er geen gevolgen zouden zijn indien de moord met voorbedachte rade gebeurt en hij overloopt wie van zijn gasten hij zou kunnen doden. Sérieuse is op de hoogte van haar vaders plannen en stelt voor haar te doden, vermits zij als zeventienjarige, in tegenstelling tot haar oudere broer en zus, geen plaats in de wereld weet te vinden. Neville zelf staat meer dan weigerachtig tegenover dit idee. Niet alleen omdat hij zijn dochter liefheeft, maar ook omdat het niet hoort in hun kringen.
Een hele novelle lang blijft Neville zich het hoofd breken over hoe hij met deze voorspelling dient om te gaan en welk gedrag behoorlijk is. Zijn mijmeringen brengen hem terug naar zijn kindertijd toen zijn familie al hun plicht bovenaan stelde. Het is niet het ophouden van de schijn die Neville wakker houdt, maar het idee dat hij als aristocraat zou falen. In De misdaad van graaf Neville spot Nothomb, zelf barones, dan ook op een milde manier met het feit dat gezichtsverlies binnen de aristocratie zowat de grootste schande is. Niet de moord op zich is een schande, al staat er uiteraard een juridische straf tegenover, maar het idee dat iemand zich niet naar zijn stand zou gedragen.
De manier waarop Nothomb Neville en de andere personages neerzet, dochter Sérieuse in het bijzonder, wijkt op verschillende punten bijzonder af van hoe ze doorgaans met haar romanpersonages omgaat. Op de opvallende, afwijkende namen na, blijven ze nagenoeg verstoken van de vaak door arrogantie en eruditie getekende klassieke Nothomb-figuren die haar andere verhalen kleuren. Ook de nadruk op de brave Neville mag opmerkelijk heten. Nothomb legt in de meeste van haar werken net de nadruk op jonge vrouwen die buiten de wereld staan. Sérieuse speelt hier niet alleen slechts een bijrol, maar de schrijfster spot ook met haar eigen favoriete portrettering.
De hele opzet van de roman baadt dan ook in een lichtvoetigheid die bij Nothomb zelden zo expliciet aan bod komt.
Nothomb weet na meer dan twintig boeken, in evenveel jaren, nog steeds te boeien. Dit hangt voor een belangrijk deel samen met haar vlotte schrijfstijl, maar ook met het feit dat ze steeds in een korte tijdspanne haar verhaal weet te vertellen. De romans van Nothomb zijn vaak niet veel langer dan 120 bladzijden en nauwelijks dichtbedrukt te noemen, maar net dat maakt deel uit van hun charme. De misdaad van graaf Neville beantwoordt op dit vlak perfect aan de verwachtingen en levert een haast klassieke Nothomb af. Dat ze ditmaal met die verwachtingen speelt en een andere inslag kiest voor haar romanpersonages, geeft het boek een extra cachet dat duidelijk maakt dat Belgiës meest flamboyante barones — Mia Doornaert buiten beschouwing gelaten — nog niet uitverteld is.
