Neem een waargebeurd sterk verhaal. Voeg er een snuif fictie aan toe en bestrooi dit met een geweldige tekenstijl. Ingrediënten die resulteren in deze topstrip.
Middernacht 2 maart 1953, Joseph Stalin, de Kleine Vader der Volkeren, de man die over alle Russen regeerde met absolute macht, krijgt een beroerte. Na een muzikaal begin waarbij Stalin de opname opeist van een liveradioconcert, blijkt er geen opname te zijn. Het orkest voelt zich dan maar gedwongen om het hele concerto opnieuw te doen voor Vader Stalin. Dit fait divers volstaat om de impact van Stalin op het Russische volk weer te geven. Pas na twee dagen wordt hij officieel dood verklaard. Twee dagen van hevige strijd om de verdeling van de vrijgekomen macht, twee dagen die alle waanzin, perversiteit en onmenselijkheid van het stalinistische totalitarisme samenballen.
Vertrekkend vanuit reële feiten, zorgen scenarist Fabien Nury en tekenaar Thierry Robin voor een schitterend album. Een album vol verwoestende en wrede humor dat een levendig portret biedt van een dictatuur die baadt in waanzin. Tijdens de voorbereiding van de buitengewone ceremonies woedt er een strijd zonder genade in het politburo. Wie wordt de opvolger van Stalin? Beria, Malenkov, Chroesjtsjov?
Nury koos bewust voor een mix van realiteit en fictie. Zijn oorspronkelijke plan was om een historisch juiste biopic van Stalin te produceren. Hij kwam er al gauw achter dat dit een levenswerk zou worden ten koste van andere projecten. Na 35 pagina’s ruw scenario was hij nog steeds niet verder gekomen dan het vroege militaire leven van Stalin. Tijd dus voor een andere aanpak. Hij besluit om de tactiek toe te passen die hij ook mocht hanteren voor de reeks Er was eens. Met behulp van enkele feiten een mooi en vlot verhaal vertellen.
Heel wat recente biografieën van Stalin trekken de natuurlijke doodsoorzaak in twijfel. Niet alleen omdat het erg lang duurde vooraleer er een dokter bij geroepen werd terwijl Stalin nog steeds in leven was, maar ook omdat er een constante verschuiving was in het toenmalige politburo. Er vielen heel wat toevallige doden en heel wat vingers wezen postuum naar Beria, de gevreesde baas van de geheime diensten die op de Conferentie van Jalta door Stalin cynisch “onze Himmler” genoemd werd. Een ander kopstuk was Chroesjtsjov, de uiteindelijke opvolger van Stalin maar ook Malenkov, die onder Chroesjtsjov premier zal worden. Latere bronnen zullen de vermoedens de wereld insturen dat Beria Stalin zou laten vergiftigen hebben, omdat de grond te heet werd onder zijn voeten. Maar ook de andere kopstukken passeren geregeld de revue als hoofdverdachte.
Door deze stevige non-fictiedraad heeft Nury genoeg stof om aangedikt met wat opsmuk een intrigerend verhaal te vertellen. En daarin is hij dan ook geslaagd. Drie delen komen volop aan bod: de dood van Stalin, zijn begrafenis en de strijd om de macht die uiteindelijk leidt tot de dood van Beria (geen spoiler). Nury en Robin gaven zowel door het verhaal als door de bladschikking en tekenstijl op pakkende wijze de grauwe onheilspellende sfeer weer, die onder Stalins regeerperiode in het Kremlin heerste. Robin baseerde zich op heel wat archiefmateriaal en foto’s om zijn personages vorm te geven. Dit resulteerde in een stijl die semi-realistisch is, met een licht karikaturale overdrijving van lichaam en gelaat. Het is een oefening op een slappe koord, maar het talent van Robin zorgt voor een zeer geslaagd evenwicht. Vooral de begrafenis van Stalin, die grotendeels zeer waarheidsgetrouw weergegeven wordt, is op zich al de moeite waard om deze strip in huis te halen.
Deze integrale hardcover, de Franse versie verscheen in twee delen, wordt nog aangevuld met een wetenschappelijk historisch nawoord, uitleg over het waarom van de bladschikking en enkele tekenstudies. Je haalt met De dood van Stalin heel wat in huis. Een knap verhaal dat aanmoedigt om je te verdiepen in de ware geschiedenis van deze machtsstrijd, frisse tekeningen in een originele lay-out en een blik achter de schermen van deze strip. Geen kat in een zak.
