Een album waarop de banjo centraal staat: voor veel mensen zal het een reden zijn om er met een wijde boog omheen te lopen. Dat zou zonde zijn, want op Whole & Cloven bewijst Nathan Bowles eens te meer dat hij verdomd boeiende dingen doet met dat instrument.
De sinds kort in North Carolina residerende multi-instrumentalist Nathan Bowles is een bezig baasje. Naast een reguliere job als leraar is hij als muzikant actief in meerdere groepen, waarmee hij met elk een verschillend spectrum bestrijkt. Het bekendst is ongetwijfeld The Outliners, de huidige begeleidingsband van de New Yorkse gitarist Steve Gunn. Het langst is hij echter al actief in Pelt, een band die sinds halverwege de jaren ‘90 geïmproviseerde drone speelt, met door de jaren heen steeds meer psychedelische en Oosterse invloeden. Samen met Mike Gangloff van Pelt speelt hij ook in de Black Twig Pickers, dat bluegrass en old time folk brengt. Daartegenover staat dan nog zijn solowerk, waarmee hij nu met Whole & Cloven zijn derde plaat aflevert. Bowles mag zichzelf in eerste instantie een percussionist noemen (het instrument dat hij bespeelt in zowel Pelt als Black Twig Pickers), op zijn solo-albums staat de banjo centraal.
Zeven nummers serveert Nathan Bowles ons hier, en op één na zijn ze allemaal instrumentaal (het somber neuriën in een nummer niet meegeteld). Wie hier, in navolging van zijn werk bij de Black Twig Pickers, traditionele en dansbare old time banjo hoopt te vinden, zal minstens gedeeltelijk van een kale kermis thuiskomen. Want hoewel de muziek op Whole & Cloven zeker zijn wortels heeft in de traditionele folk van de Appalachen, valt er evengoed de invloed in te onderkennen van gitaristen als John Fahey en de te vroeg gestorven Jack Rose — met wie hij nog samenspeelde in Pelt. Soms klinkt de muziek uitbundig, dan weer is ze mysterieus en in zichzelf gekeerd.
Het centrale nummer van het album is, ondanks de wat onnozele titel, het elf minuten durende “I Miss My Dog”, dat traag en somber begint als een sombere overpeinzing om via een langzame spanningsopbouw crescendo te gaan, van hermetisch naar lyrisch. Openingsnummer “Words Spoken Aloud” klinkt als de Appalachen-versie van Edvard Griegs “Morgenstimmung”. Sluit je ogen en waan je zo in het oude berglandschap, waar een eenzame cabine in de ochtendmist opduikt en er zich een landelijk tafereeltje afspeelt. Meesterlijk weet Bowles die sfeer neer te zetten. Het in twee aparte delen uit elkaar vallende “Black Range/Hog Jank II” begint somber, alsof er dreigende onheilswolken samenkomen om dan uit te monden in een uitgelaten dans.
Een buitenbeentje — wegens geen banjo op de voorgrond– is “Chiaroscuro”, dat meer weg heeft van een klassieke piano-etude, maar met zijn repetitief en tegen hoog tempo herhaald melodietje een soort van hermetisch droneeffect heeft. Volop in de traditie daarentegen staat de old time folk van “Burnt End Rag”. “Moonshine Is The Sunshine”, het enige nummer waarop Bowles zingt, is een cover van singer-songwriter Jeffrey Cain die in de vroege jaren ‘70 twee langspelers uitbracht om daarna van de muziekradar te verdwijnen. Met z’n licht nasaal en doorleefd stemgeluid geeft Bowles het nummer, gebracht in een versie die nauw aansluit bij zijn werk met de Black Twig Pickers, een diepgang mee die het origineel wat ontbeert.
Met Whole & Cloven brengt Nathan Bowles een persoonlijk aanvoelend album uit waarin hij, steunend op een banjo die de ene keer traditioneel en hoopvol en de andere keer hermetisch en bedrukt klinkt, toont dat je ook met dat soms vermaledijde instrument een heel spectrum aan emoties kunt oproepen. We kunnen alleen maar het eindoordeel “aanrader” op deze plaat plakken, dus u weet wat u te doen staat.
In het kader van het Autumn Falls festival speelt Nathan Bowles het voorprogramma van Steve Gunn: op 7 november in De Zwerver in Leffinge en op 9 november in Het Bos in Antwerpen.
