Hallelujah nog aan toe: Daptone is terug met een volbloed gospelplaat uit Como, Mississippi. Het is nog maar de derde in acht jaar tijd, maar wie zich de voorgangers — verzamelplaat Como Now (2008) en Get An Understanding (2013) van The Como Mamas — herinnert, is intussen vermoedelijk al rechtgeveerd als een dolenthousiaste believer in een gospelkerk. Veel beter dan dit wordt het niet in het land van Praise the Lord.
Niet dat we lacherig willen doen over religie, we beseffen maar al te goed dat de muziek er het mooiste neveneffect van is en de amper gedocumenteerde gospelvariant uit Panola County, Mississippi, bereikt, dankzij het waardevolle werk van Daptone Records (thuisbasis van soulkanonnen als Sharon Jones en Charles Bradley) terecht een breder publiek. Voor vernieuwing moet je niet in Como zijn, want deze muziek draait om traditie en gemeenschap, over geloofsbelijdenis en het samen zingen. En niet om techniek of de onbedwingbare drang om diepe, seculiere zielenroerselen te delen.
De meest intense gevoelsbeleving, die is immers terug te vinden in de relatie tussen mens en God, en dat is iets waarover iedereen die zich ervoor openstelt kan meespreken. Maar natuurlijk is er ook nog talent voor nodig en die is in sterke mate aanwezig bij het Walkergeslacht, van patriarch Raymond (ooit nog gevraagd als zanger bij Sam Cooke en de eveneens uit Como afkomstige Mississippi Fred McDowell, maar zijn roeping lag niet bij de blues) en zijn vrouw Joella. Samen met hun kinderen Robert, Bobby, Alberta en Patricia kreeg ergens in 2010 in eigen woonkamer, waar associatief in de orale traditie gedoken werd, de liefde voor de heer gestalte in zomaar even zeventien songs, samen goed voor een kleine drie kwartier authentieke gospel.
Het genre roept bij de meesten vermoedelijk vooral beelden van vrolijke Afro-Amerikanen op die hun plezier amper de baas kunnen terwijl ze in de lokale kerkgemeenschap duchtig van jetje geven. Het hoeft echter niet altijd zo’n feestelijke bedoening te zijn. Het is vaak intiemer en meer ingetogen, verwant aan de blues en het nederige gebed. Doorgaans houdt gospel zich op zijn eigen terrein en als er dan toch eens gospelstemmen in een mainstreammilieu belanden, dan gaat het doorgaans over crossovers, zoals bij The Blind Boys Of Alabama of samples, zoals bij Moby, die ooit een klassieker uit de jaren veertig samplede voor zijn monsterhit “Run On”.
De eerste die hier bij naam genoemd wordt, is natuurlijk The Lord, en hij is ook degene die de kroon spant, en een enkele keer mag ook zijn uitverkoren zoon de honneurs waarnemen. Er klinken verwijzingen naar de Jordaan en de Kalvarieberg en natuurlijk ook het onwrikbare vertrouwen in het besef dat alles goed komt, zolang je het geloof in de Heer maar wakker houdt. Intussen wordt het ritme aangehouden met een kousenvoet op de houten vloer. De ene keer sloom, op het ritme van de tromslagen van een galei (“Ship Of Zion”), maar vaker nog met een gestage hypnose (“Jesus Gave Me Water”, “Don’t Wonder About Him”), waardoor je spontaan wil beginnen klappen. In “Oh Lord Hear My Voice” wordt dat voor je gedaan.
Net als bij The Como Mamas worden de stemmen warm en hecht rond elkaar gevlochten, de ene keer met herhalingen en echo’s van kernwoorden, de andere keer woordeloos. Het gebeurt met de klassieke metaforen (zo’n “the sun refuses to shine” belandde zelfs bij Led Zeppelin & co.), en een enkele keer ook met propere humor, waarbij je je zo kan inbeelden hoe zo’n familie samen wat zit te schuddebuiken, zoals in het stemmenfeest van “Leave That Liar Alone”. Een enkele keer zijn het ook de vrouwen die de dienst leiden (en helemaal op het einde zelfs een keertje met gitaar erbij), wat telkens een hoogtepunt oplevert, met het solo gebrachte “Jesus Walk With Me” als uitschieter. De onvoorwaardelijke uiting van persoonlijk geloof krijgt hier een indrukwekkende intimiteit.
Voor Panola County Spirit geldt hetzelfde als voor Como Now en Get An Understanding. Kijk je neer op religie of gospel, dan heb je hier geen boodschap aan. Heb je niets met deze Amerikaanse rootsvorm, dan zal je niet van mening veranderen. Voor wie ooit steun of sterkte bij God en/of religie vond, of een fascinatie heeft voor deze muziek, of een stamboom deelt met blues, jazz, soul en rock-‘n-roll, is het mogelijk een revelatie via een terugkeer naar de essentie: die van communicatie, song en groepsbeleving.
