“Tiens, heeft Battles alweer een nieuwe single uit?” Dat schoot door ons hoofd bij het horen van “Disintegration Anxiety”, de voorbode van de nieuwe plaat van Explosions In The Sky. Altijd een goed teken als een band met een instant herkenbare sound je op het verkeerde been zet. En nog meer goed nieuws: ook op de rest van dit album durven de Texanen de platgetreden postrock-paden te verlaten om zich te wagen in, welja… The Wilderness.
Eerlijk? Geen moment te vroeg ook, want Explosions In The Sky teert nu al een kleine 15 jaar op de sound van The Earth Is Not A Cold Dead Place. Een postrock-klassieker die schouder aan schouder staat met Young Team van Mogwai en Lift Your Skinny Fists like Antennas to Heaven van Godspeed You! Black Emperor. Alleen bleek de opvolger All Of A Sudden I Miss Everyone een iets te dramatisch doorslagje van dat album en ook op het woeligere Take Care, Take Care, Take Care uit 2011 citeerde het viertal te nadrukkelijk uit de Grote Postrock-syllabus. Dat handboek durft Explosions In The Sky nu eindelijk aan de kant te leggen. Op The Wilderness dus veel minder geduldige crescendo’s, hard/zacht-contrasten en apocalyptische climaxen en meer elektronische soundscapes, shoegaze en stuwende krautrockritmes.
Single “Disintegration Anxiety” viel zoals gezegd al op met z’n mathrock-gitaren en uitgebeende groove, maar er zwemmen nog vreemdere eenden in de bijt van The Wilderness. In opener “Wilderness” en “The Ecstatics” vallen nog wel gitaardelays en kristalheldere melodieën te horen, maar die moeten de hoofdrol laten aan spacy Kraftwerk-synths, elektronische beats en samples. Of wat te denken van de mix van intimistische folk en interstellaire ambient in afsluiter “Landing Cliffs”? Allemaal songs die nog een Explosions In The Sky-stempel dragen, maar tegelijkertijd de barrières van de postrock aan gruzelementen slaan.
Wellicht is de rol van co-producer John Congleton daar niet vreemd aan. Voor het eerst durfde de band iemand anders achter de knoppen te laten plaatsnemen en dan nog de collega-Texaan die al vakkundig een muzikaal mijnenveld maakte van de laatste platen van Swans en Chelsea Wolfe. Congleton loodst Explosions In The Sky richting bezwerende krautrock in “Infinite Orbit” en de tribale ritmes en omineuze Badalamenti-synths van “Logic 0f A Dream”. Van iemand uit z’n comfortzone halen gesproken.
Toch kunnen de fans van klassieke postrock ook af en toe hun hartje ophalen. Na het nerveuze, dreigende begin van “Logic Of A Dream” tekenen zich langzaam de contouren af van een vintage Explosions In The Sky-melodie die zo op Take Care, Take Care, Take Care had gekund. Ook de voorzichtige opbouw en melancholische sfeer van “Colours In Space” zullen postrockliefhebbers bekend in de oren klinken. Tot elektronische noise de boel alweer aan diggelen slaat. De band saboteert z’n eigen sound een plaat lang met een sardonische grijns om de lippen.
Is The Wilderness dan de Kid A van Explosions In The Sky? Daarvoor is de plaat wellicht niet revolutionair genoeg. Het is wél een album dat het Texaanse kwartet nieuwe perspectieven biedt. Geen doodlopend postrock-straatje meer, maar een brede boulevard van zinderende progrock, studio-experimenten en geflirt met elektronica. Je oude huid van je afschudden zonder je roots te verloochenen… Het is balanceren op een slappe koord, maar Explosions In The Sky slaagt er meesterlijk in.
