De tentoonstelling 2050, een korte geschiedenis van de toekomst tracht aan de hand van diverse hedendaagse kunstwerken een beeld te schetsen van de komende veertig jaar wereldgeschiedenis. Leidraad hiervoor is het boek Un brève histoire de l’avenir van de Franse econoom Jacques Attali.
Als begindatum van de tentoonstelling koos het KMSKB niet toevallig voor 11 september. De aanslagen op het WTC luidden volgens Attali de neergang van het Amerikaanse rijk in. Een neergang die zijn wortels heeft in Los Angeles, de negende en laatste van de economische wereldkernen. In het geschiedenisbeeld van Attali heeft elke wereldkern zijn status te danken aan een technologische uitvinding. Bij Los Angeles is dat de microprocessor. Een uitvinding die het Westerse model en de economische suprematie van de Verenigde Staten doet wankelen, aldus Attali.
De bovenstaande theorie vormt de grondgedachte voor de eerste twee thema’s van de tentoonstelling. In de eerste zaal leggen foto’s, maquettes en digitale kunstwerken de symptomen van een extreem kapitalistische en individualistische maatschappij bloot. De omvangrijke kinetische sculptuur “Metropolis II” van Chris Burden, getoond in een kortfilm, illustreert de vervreemding van de 21ste-eeuwse grootstad.
Bij het tweede thema “Verval van het Amerikaanse rijk” wordt de nadruk gelegd op geopolitieke verschuivingen en veranderingen in de wereldorde. Een door Afghaanse vrouwen geweven sociopolitieke kaart van Alighiero Boetti verwijst naar de relativiteit van staatsgrenzen. In het midden van de zaal staat een ander opmerkelijk werk: “The Tower of Babble” van Jake en Dinos Chapman. Speelgoedsoldaten, Barbapapa’s en gekruisigde Ronald McDonaldbeelden met de nodige zwartgallige humor het einde van de Amerikaanse werelddominantie uit.
De bezoeker krijgt in totaal acht profetische thema’s voorgeschoteld. Overconsumptie, klimaatproblemen en de schaarste van energiebronnen en grondstoffen zullen het voortbestaan van de natuur en de mensheid in gevaar brengen. De markt zal de macht overnemen en alles wordt koopwaar: tijd, ideeën, liefde, etc. De ineenstorting van het door de markt gestuurde “hyperrijk” zal uiteindelijk leiden tot een verwoestend globaal conflict. Als we dat overleven breekt een nieuwe tijd aan waarin het goede het kwade overwint.
De thema’s en werken zijn voorzien van duidelijke achtergrondinformatie, waardoor de tentoonstelling helder en toegankelijk is. Er zijn voldoende interessante werken voor een boeiende museumervaring. Bijvoorbeeld het werk “Drogues” van nieuwe realist Arman, dat bestaat uit gestapelde farmaceutische ampullen. Of “The Feast of Trimalchio” van het Russische collectief AES+F, een op videogames geïnspireerde film waarin meesters dienaren worden en dienaren meesters.
De tentoonstelling stelt echter ook op enkele punten teleur. Zo is er te weinig interactie tussen de kunstwerken en dienen deze te vaak louter als visualisatie van het boek van Attali. Het clichématige idee van de apocalyptische toekomstvisie is ook iets te nadrukkelijk aanwezig, zoals wel vaker bij toekomstvoorspellingen. Ondanks die minpunten slaagt het geheel erin fundamentele vragen te stellen over onze huidige en toekomstige samenleving. Aan de bezoeker om bij zichzelf tot antwoorden te komen.
“2050, een korte geschiedenis van de toekomst” loopt nog tot 24 januari 2016 in KMSKB, Brussel.
