Met een nieuwe OORSTOF-concertreeks zijn de mensen van Sound In Motion opnieuw centrale spelers in het aanbieden van uitdagingen in de minder bekende uithoeken van het muzikale spectrum. Met deze intrigerende triple bill werd elk op z’n wenken bediend en tegelijkertijd binnengezogen in een experiment dat vermoedelijk wat minder vertrouwd aanvoelde. De korte sets garandeerden dat het allemaal behapbaar bleef.
Best wel bijzonder ook, om op een gewone dinsdagavond meteen getrakteerd te worden op de performance van het multidisciplinair actieve koppel Jean D.L. en Sandrine Verstraete. Eerder werk liet al horen dat ze resoluut kiezen voor zones waar schaduw, ongemak en isolement het voor het zeggen hebben, en dat met bijzondere resultaten. Met Early Nights maakte de gitarist/videokunstenaar niet zo lang geleden nog een sterke soloplaat, maar die werd onlangs nog overtroffen door de samenwerking met schrijfster/performance-artieste Verstraete. Was EP That Weather For Meeting You Again al een aanzet, dan was het wat ingetogener album dat erop volgde niet enkel meer coherent, maar ook nog een stuk sterker.
Het concert lag een beetje in dezelfde lijn, met dat verschil dat er nu ook beeldmateriaal aan te pas kwam. De combinatie van grofkorrelige nachtbeelden en o.m. close-ups van (delen van) lichamen, zou op zich gezorgd hebben voor vreemde, afstandelijke associaties, maar in combinatie met de muziek – een samengaan van gitaardrones (een enkele keer zelfs met muziekdoosje), huilende effecten, vervormde tapes en binnen die afgebakende zone schijnbaar eindeloze grijstinten die Verstraete creëerde met behulp van een resem apparaten die rond haar op de grond uitgestald waren – werd het een prikkelende trip door een introvert, audiovisueel labyrint. Onherbergzaam en een beetje verlammend.
De voorbije decennia is performer, dichter en componist Jaap Blonk uitgegroeid tot een van de opmerkelijke figuren binnen de stemkunst, en een muzikant voor wie er ook al geen duidelijke scheidingslijnen meer lopen tussen de werelden van poëzie en muziek. Werk van hem verscheen trouwens ook bij uitgeverij Het Balanseer, dat twee jaar geleden ook het eerste boek van Verstraete (r mp) uitbracht. Hij haalt de meest uiteenlopende (en vaak grappige) stunten uit met zijn stem, maar maakt ook nog eens gebruik van technische mogelijkheden. Niet enkel met meerdere micro’s die hem in staat stellen om geinige stereotrucjes uit te halen, maar ook de elektronica en vervorming op te zoeken.
Het was alleszins een soms uitzinnige, theatrale performance, waarbij Blonk elastische smoelen trok, en vervolgens smekte, snuifde, reutelde, gromde, hijgde en mondholte en ademhaling de meest hilarische stoten liet uitvoeren. Daar hoorde ook een Donald Duck-imitatie bij. Daarmee deed hij regelmatig denken aan collega Phil Minton, al lijkt Blonk wat meer gericht op humor en theater. Misschien is het de Nederlandse insteek. Het spelen met het ‘Onderlands’, een fictieve taal die wel wat weg heeft van het Nederlands (voorbeeld: “Venkomber bolt krijs aan lage toffel en zoem tran donder / In duurt veile hagendans tuikelemaft om praai”), was steeds goed voor wat schuddebuiken, waardoor Blonk een combinatie leek te brengen van een dadaïstische performance, een Toon Hermans-sketch, elektro-akoestisch experiment en pure geluidskunst.
Eigenlijk was het een muzikale ontmoeting die al jarenlang in de sterren geschreven stond, maar rietblazer Ken Vandermark (die we een ooit nog een compositie van Blonk hoorden uitvoeren, dus er was alweer een link) en trompettist Nate Wooley vonden elkaar pas een paar jaar geleden. Dat leverde East By Northwest op, maar het is ook duidelijk dat de twee van plan zijn om nog vaker dingen te bekokstoven. Er is een duidelijke ‘klik’. Het kwartet Shelter, met gitarist/bassist Jasper Stadhouders, die ook de Australische drummer Steve Heather aan boord hees, is een nieuw wapenfeit. En nieuw is dan ook écht nieuw, want het kwartet speelde z’n debuut een week eerder op het Incubate Festival na een repetitie van amper een uur. De band die in Antwerpen op het podium stond was nog altijd geen perfect op elkaar ingespeelde eenheid, maar dat kwam het concert eigenlijk ten goede.
We zagen Vandermark immers nog maar zelden zo goedlachs en ontspannen op een podium staan, iets wat misschien te maken had met het diverse, speelse en spontane karakter van Shelters muziek. Alle muzikanten dragen composities bij en alle vier treden ze regelmatig op de voorgrond, wat ervoor zorgt dat je steeds een nieuwe gedaante gepresenteerd krijgt. Met in de kop van het concert meteen een ontvlambare sax/percussie-uitval, maar ook plots opduikende hechte thema’s, zeurende en primitieve elektro-effecten van Heather en gretige textuurspelletjes (Stadhouders die de snaren bewerkte met een soeplepel én een slide). Wooley stond er even ingetogen bij als gewoonlijk, maar toen hij een stuk aanvatte met een lange solo, leidde dat meteen tot een van de meest indrukwekkende en expressieve momenten van het concert: een spetterende en energieke start die s’ mans unieke stijl een plaats in een heel andere context gaf.
Een enkele keer was het nodig om een duidelijk handsignaal te geven of viel het op dat het nog niet echt strak zat, maar het kwartet gaf daar duidelijk zo erg niet om, vermoedelijk ook vanuit de geruststellende gedachte dat er genoeg kwaliteit in huis was om het geheel steeds in goede banen te leiden. Het concert duurde nog geen uur (inclusief bis), maar de veelzijdigheid was straf: van repetitieve elementen en noisy energiestoten tot aanzwellende effecten; van catchy en zelfs Afrikaans getinte grooves tot spelletjes met feedback, geschraap en plofklanken; van haast kinderlijk eenvoudige melodieën tot semichaos – het zat er allemaal in. Het was een avontuur en dat niet enkel voor de luisteraar, maar ook voor de muzikanten. Het spelplezier droop ervan af, net als de plagerijen. Het is nu al uitkijken naar het album (dat wordt opgenomen in het voorjaar van 2016) en de verdere concerten, want Shelter gaat nog brokken maken, dat is nu al duidelijk.
Meer info over de volgende OORSTOF-evenementen via de website.
