Na de uitgebreide loftrompet die The Guardian over Raketkanon afstak, dook de Britse krant helemaal in de wereld van de Vlaamse rock. Wordt noiserock ons nieuw exportproduct? De sector zelf zegt niet neen, maar is op zijn hoede. “Het belangrijkste is dat iedereen zijn goesting blijft doen.” en “Als het hip wordt, is het naar de kloten.”
“Het werd tijd dat er meer liefde voor de Belgische noiserock kwam, al lang. Want de Belgische underground is echt wel van wereldniveau”, zegt Franky Roels van stage mania. The Guardian is dus al één.” Zijn boekingskantoor kende zijn eerste successen dankzij de Gentse noiserocktrots Madensuyu, later boekte Roels ook in het buitenland succes, door Little Trouble Kids met dEUS op tournee te laten trekken.
“Het is echt wel te gek dat Raketkanon spreekbuis en vertegenwoordiger is van wat hier al tientallen jaren heerst”, gaat Roels verder. Maar wat is dat ‘wat’ dan? “Er is meer, hier, dan één band. De eigenzinnigheid in de muziek van een groot aantal Belgen, vooral dat is van onschatbare waarde”, aldus Roels. “Iedereen is met zijn eigen groep bezig en trekt zich eigenlijk voor de rest niet veel aan van wat andere doen”, zegt ook Ramses Van den Eede (Teen Creeps, Hypochristmutreefuzz). Die laatste band haalde ook het artikel van The Guardian.
Het voorbeeld van TC Matic
Maar is die internationale aandacht voor de Belgische eigenzinnige muziek vandaag een unicum? Volgens Joppe Behaeghe van Live Fast Die Young (LFDY), een jong Gents boekingskantoor gespecialiseerd in het betere noiserocktalent, opende Raketkanon vandaag de deuren voor andere, jongere bands in Vlaanderen, samen met Vandal X. Daar kan hij over meespreken, want MAZE, Youff, Crowd Of Chairs, El Yunque en 30.000 Monkies zitten in zijn portefeuille.
Maar volgens Bert Minnaert, die als drummer bij The K. en Kapitan Korsakov en oprichter van Onmens middenin het noisegeweld staat, mogen we een aantal voorvaders niet vergeten. Volgens hem is alles begonnen bij TC Matic, opgericht in 1980. “Een band die voor de volle honderd procent voor eigenzinnigheid ging en daarmee toch buitenlands succes oogstte”, aldus Minnaert. Kabul Golf Club, de noiserockband rond de in 2013 tragisch overleden Florent Pevée, verwees zelfs expliciet naar TC Matic als invloed. “Als we één band coveren in de toekomst, dan is dat TC Matic”, zei gitarist Jan Beckers in 2012.
Om in Limburg te blijven: ook Evil Superstars en Metal Molly kunnen als stamvaders van de eigenzinnige rock beschouwd worden. Maar voor de start van het noiseverhaal wijst iedereen overtuigd naar een explosief duo, halverwege de jaren negentig: Vandal X. Opgericht in 1994 schopten Bart Timmermans en toenmalig drummer Jo Boes het in 1998 tot in de studio van Steve Albini (bij wie ook Raketkanon zijn recentste album opnam) voor de opname van hun tweede cd. Nadien tourden ze met onder meer Fugazi, Tomahawk en Sonic Youth.
Minnaert: “Ik kan me nog herinneren dat ik hun muziek voor het eerst hoorde en helemaal onder de indruk was. Het was het eerste bewijs dat dit soort muziek effectief echt gemaakt werd in België. Ik wist niet wat ik zag toen ik hen voor het eerst zag spelen De band trok er zich niets aan van om tien decibel luider te spelen dan de rest of een cimbaal kapot te meppen. Raketkanon is dan wel populairder, qua attitude was Vandal X ook wel bepalend”, legt Behaeghe uit.” Je kan misschien wel zeggen dat Raketkanon vandaag voor de jeugd is wat Vandal X een twintigtal jaar geleden was.
Gekke clips
Terug naar Limburg waar ene Mauro Pawlowski al sinds begin jaren negentig bezig was met Evil Superstars, waarmee hij in 1994 Humo’s Rock Rally won. De jury kon de schizofrenie tussen pop en waanzin, chaos en melodie toen wel smaken en “dat was een enorme overwinning voor bands die afwijken van de geijkte paden”, aldus Minnaert.
“In Evil Superstars zat eigenlijk al alles wat ik later wilde en ging doen. Het is niet dat ik dacht ‘wat wil ik nu doen?’. Tot op vandaag ben ik het verste geraakt met dingen die ik heel persoonlijk maak, zonder al te veel respect of angst voor de consequenties. Er was nooit echt een plan. Ook niet met Evil Superstars”, zei Pawlowski daarover vorig jaar. En misschien blijft dàt ook het geheim van de noiserockscene: gewoon je goesting doen. Evil Superstars haalde in 1997 dan wel MTV met de videoclip van “It’s A Sad Planet”, een jaar nadien gaf de band er de brui aan. “Mijn verhaal was verteld”, aldus Pawlowski nog. Een paar jaar later teistert Pawlowski het gehoor opnieuw met Somnabula, OTOT en sinds twee jaar doet hij dat met Gruppo di Pawlowski, waarmee hij opnieuw knallende rock-’n-roll brengt zoals in de hoogdagen van Evil Superstars.
Na zijn ontbinding zond Evil Superstars zijn zonen uit. De jonge Zonhovenaar Tim Vanhamel debuteerde in 2001 met z’n eigen bandje: Millionaire. De stevige indiepop met een knipoog naar noiserock op dat Outside The Simian Flock slaat in als een bom, en ook Josh “Queens Of the Stone Age” Homme is onder de indruk als hij Millionaire in 2001 in SMAK als voorprogramma van Masters Of Reality ziet: hij neemt hen mee op tour.
”Millionaire was ook een van de eerste bands die werk maakten van opvallende videoclips”, zegt Minnaert. Neem nu de kortfilm van Phil Dussol, de videoclip van single “Champagne”. Dat is een filmpje dat perfect paste bij het nummer. Je zou parallellen kunnen trekken met de clips van Raketkanon vandaag. De video’s van “Herman” (95.000 views), “Anna” (58.000 views) en “Florent” (65.000 views) waren op YouTube telkens kijkcijferkanonnen en leverden de band ongetwijfeld nieuwe fans op.
“Vandaag spelen clips en sociale media dan ook een belangrijke rol in de opgang van bands. Daardoor gaat alles veel sneller dan vroeger. Tegenwoordig kunnen mensen ook een band leren kennen door de video te zien, in de jaren negentig had je dus enkel de muziek”, zegt Günther Liket van Vandal X daar nog over. Ondertussen ligt Millionaire al jaren stil, maar speelt Tim Vanhamel wel bijThe Hickey Underworld, dat net een nieuwe noiserock-uppercut uit heeft
Gent, kampioen lawaai maken
Vandaag is het echter hoofdzakelijk in Gent te doen. Keerpunt in dat verhaal is volgens Minnaert Kapitan Korsakov (opgericht in 2007), en meer bepaald frontman Pieter-Paul Devos. “Hij heeft de Gentse scene op vlak van noiserock op de kaart gezet, hij is het gezicht en de stem van een nieuwe beweging. Het debuut van Kapitan Korsakov sloeg eind 2009 in al als een bom. Het was Kinky Star Records, die in de jaren 90 noiserockbands als Crossfader en No Tomorrow Charlie uitbracht, de plaat releasete.
Rond dezelfde periode ontstaan nog twee andere bands: Drums Are For Parades, wiens debuut Artificial Sacrificial Darkness In The Temple Of The Damned een even verwoestende kracht had, en Falling Man, ontstaan uit de assen van de Gentse cultband Capt. Moon en wiens debuut-EP ook in de smaak viel. Volgens Behaeghe zijn er nadien in België steeds meer muzikanten opgestaan die buiten de lijntjes durven kleuren en daarmee naar buiten weten te komen. “Dat is een van de redenen waarom ik het boekingskantoor Live Fast Die Young opgericht heb”, legt hij uit. “Toen ik shows begon te organiseren, merkte ik dat veel bands uit de boot vielen bij bookers. De laatste tijd zie ik dat meer en meer bands hen toch kunnen overtuigen. Bovendien zijn er veel good guys in de scene die hun leven zouden geven om deze groepen aandacht te geven. Ik denk bijvoorbeeld aan Cinépalace in Kortrijk, de Kinky Star in Gent of Het Bos in Antwerpen. Daar krijgen noiserockbands de kans om voor een mooi publiek te spelen”, legt Behaeghe verder uit.
En daar gaat het natuurlijk om: een podium krijgen. Gent is volgens Minnaert vooral een bruisende stad waar de speelkansen zich misschien net iets vlotter aandienen dan elders. “Kinky Star is naar mijn mening erg cruciaal in het verhaal, als ondersteunde factor voor mensen die iets nieuws doen, die buiten de lijntjes durven te kleuren. Programmator Pieter-Jan De Coen is een sleutelfiguur in het opvolgen van de Belgische scene. Hij draait die bands daarnaast ook nog eens in Kinky Star Radio show.” Maar ook hij verwijst naar de Kortrijkse undergrondkeet CinéPalace. “Zo’n initiatieven zijn van onschatbare waarde en geven ons moed.”
Vrolijke vrienden
Excuseer ons trouwens voor het gebruik van het woord “scene”. Als Raketkanon-frontman Pieter-Paul Devos iéts benadrukt in The Guardian dan wel dat er niet iets is als een scene in ons land. Dat is ook één van de conclusies in 9000 Toeren, het net verschenen boek over vijftig jaar muziek in Gent. Er is heel veel muziek in Gent, met over de grenzen van genres heen een grote verbondenheid. Gent is de klein om van echte scenes te spreken. Alweer slaat Minnaert de nagel op de kop: “Ik denk dat het chique aan Belgische bands is dat ze heel dicht bij hun publiek staan, bereikbaar zijn, dat ze onderling nauw samenhangen, in hun kleine wereld die steeds groter word, dat ze elkaar persoonlijk kennen.”
Concludeert Minnaert: “ik hoop dat de Belgische jeugd vandaag ziet dat er stilaan iets aan het bewegen is. Dat je je eigen ding kan doen. Dat we ermee naar buiten komen. Dat we niet per se een kopie moeten zijn van een andere buitenlandse bands en dat als we ons eigen ding doen er ook kunnen ook geraken. Raketkanon is daarvan het mooiste bewijs. Niemand heeft hen gezegd wat voor muziek zij moeten maken. Iedereen doet gewoon zijn goesting.”