“(I’m a) Soulman”, dat aanstekelijke deuntje uit de jaren zestig zou zo op José James kunnen slaan. James is een smooth talker, een lady killer en bovenal een hybride figuur op queeste naar nieuwe muzikale horizonten. Die zoektocht omvat alle genres waardoor hij ooit al geïnspireerd was, speciaal voor de aandachtige luisteraar compact gepresenteerd op While You Were Sleeping. Onmogelijke opdracht, vindt u? Denk dan maar twee keer na en druk in de tussentijd gerust op repeat.
Het volledige oeuvre van James staat reeds sedert jaar en dag in het teken van muzikale schizofrenie. De artiest uit het Minneapolis waarvan ook Prince en Bob Dylan afkomstig zijn, staat bekend om zijn open geest wat het mengen van muziekgenres betreft. Eerder werk stond in het teken van een rendez-vous tussen jazz en hiphop, van een stomende vrijpartij tussen soul en r’n’b. Een ménage à quatre, zeg maar. Deze kameleon schuwt geen enkele invloed.
José James’ stoutmoedige karakter wordt nogmaals duidelijk op zijn jongste verwezenlijking. While You Were Sleeping staat in het teken van zowel mainstream pop, elektronische klanken en rockinvloeden als Al Green. De beginriff van openingstrack “Angels” kan (ten onrechte) aanzien worden als stadiumrock, “Without U” is pure popmuziek en zowel “Anywhere U Go” als vooruitgeschoven single “Every Little Thing” zouden zo voor sfeer kunnen zorgen op 10 Days Off, zij het niet dat het technobroertje van de Gentse Feesten recent ter ziele gegaan is. Tegelijkertijd is er op While You Were Sleeping ook ruimte voor een sensueel duet als “Dragon”, de (overdreven?) zwoele serenade “XX” en een magnifieke cover (for the ladies, zo beweerde hij op het podium van Gent Jazz) van “Simply Beautiful”. Variatie troef, zoals het zijn handelsmerk betaamt.
Over het algemeen is er echter wel een lijn te trekken doorheen het album: meer radiovriendelijk heeft José James nooit eerder geklonken. Een beslissing die gerust berekend kan lijken, maar niettemin veel risico met zich meedraagt. Fans houden nu eenmaal van José James in een jazzkleedje en niet iedereen zal even vatbaar zijn voor een dergelijke muzikale striptease. Wanneer we hem echter de vraag voorschotelen of hij geen schrik heeft om “te mainstream” te klinken door zoveel invloeden te blenden, verschijnt er een enorme glimlach op ‘s mans gezicht.
“I would love it if it were mainstream, that would be amazing! I never made music that I wanted to be obscure. I think, if any music that I make that is not commercially minded would become mainstream, that that would be great. Artists like James Blake or Nirvana were never like ’Let’s write a radio hit!’, they were just supercool underground artists that became famous because they were great. If you look back at the sixties, all the artists that I love were mainstream, and that was not weird; it was totally cool.”
Werden we daar even de mond gesnoerd. En dan hebben we het nog niet eens over de spelling gehad: met een frase als “U R The 1” zou mijn toekomstige wederhelft in elk geval niet moeten afkomen. James heeft ongetwijfeld enkele muzikale en orthografische keuzes gemaakt die vreemd aandoen. Aan de fans om er al dan niet mee akkoord te gaan.
De nieuwe dimensie aan hitgevoeligheid die James bereikt met While You Were Sleeping hoeft geenszins de live-ervaring in te perken. Op Gent Jazz (waar bovenvermeld mini-interview trouwens afgenomen werd) werd er alleszins genoeg ruimte gelaten voor improvisatie op het podium. James mag dan weerom zijn identiteit omgedraaid hebben, de essentie is dat hij magnifieke muziek maakt, in welk genre dan ook. Het feit dat hij zichzelf steeds opnieuw heruitvindt, is een fijne bonus.
Jazz in zijn puurste vorm zullen we niet tegenkomen op While You Were Sleeping. Wat José James echter niet kwijt is, heet soul; hart, ziel, beroering. Kameleon of niet, “Every Little Thing” waarom wij José James graag zien, houdt stand.
