“Minder! Minder! Minder!” Niet alleen Geert Wilders en zijn wat griezelige aanhang smeken erom, ook wij durfden er al eens voor pleiten als Archive weer maar eens een cd-schijfje tot de allerlaatste seconde had volgepleurd. Axiom draait die trend om, en deze compacte negende is meteen hun beste plaat in tijden.
Of is het net méér? Voor we het vergeten immers: Axiom is een multimediaal project, en dus komt de cd vergezeld van een DVD met een film. Waarom? “Omdat iedereen toch bij elke plaat schrijft dat we een soundtrack hebben geschreven bij een film die nog niet bestaat”, aldus Darius Keeler. “Wel dan; deze keer hebben we die dan ook maar gemaakt.”
Moést dat? Nou. Neen. Axiom-de-film, gemaakt door het Spaanse NYSU-collectief, is een fluttig niemendalletje dat de vertrouwde thema’s van de Orwelliaanse dystopie bespeelt en een wereld schetst waarin een schimmige organisatie de mensheid dicteert en het leven geen pretje is. Gaap. Hadden we dat al niet eens gehad, zonder beeld dan, met het magnum opus van deze band: Controlling Crowds?
Minder dus; de muziek zal wel volstaan, want na het ontgoochelende vierde luik aan Controlling Crowds en het flauwe With Us Until You’re Dead, weet Archive eindelijk nog eens op zijn sterktes te spelen. Zes tracks en een filmische reprise volstaan; de plaat tot zijn essentie herleid. En dat was bij deze maximalistische groep die graag elk wit vlekje inkleurt al eens anders geweest.
Niet dat Archive plots de akoestische gitaren bovenhaalt en voor een minimaal geluid gaat. Neen. Op zich is er weinig veranderd aan het klassieke recept waarbij een bedje van orkestrale triphop wordt gespreid voor langgerekte zang en dramatische bewegingen. Maar wat wel is: de mayonaise pakt deze keer, al van bij opener “Distorted Angels”, een theatrale smeekbede met een melodie zo sterk dat ze uit de popfabriek van Roxette had kunnen komen.
Wat daarna volgt, is meer cinematografisch, maar heeft geen beelden nodig om te boeien. Titelsong “Axiom” is ongetwijfeld het zuigende hoogtepunt; een tien minuten durende trip die nooit loslaat, van de klokken in het begin tot de plotse overgang naar “Baptism”; een hoekiger nummer, maar vintage Archive in zijn almaar uitschietende dramatiek en stuwende dynamiek.
Het straffe is dat de groep erin slaagt om in nauwelijks veertig minuten de luisteraar meer mee te slepen dan in zijn vaak dubbel zo lang durende trips van de vorige platen. “Axiom” en “Baptism” lijken ondanks hun lengte in een wip voorbij te zijn gevlogen, “Transmisson Data Terminate” lijkt niet meer dan een outro, maar houdt je ook net geen vijf minuten geboeid, zelfs al is er niet veel meer te horen dan bezwerende zang en een atmosferische achtergrond waartegen een piano af en toe mag uithalen. Je zou het bijna minimalisme kunnen noemen, ware het niet dat de Archivarissen bij zo’n woord beurtelings een beetje in elkaar krimpen en stoer aan het schamperen slaan.
“The Noise Of Flames Crashing” lijkt aanvankelijk niet veel meer te worden, maar ontpopt zich uiteindelijk tot het verplichte moment waarin een vrouwenstem de microfoon mag overnemen en de soundtrack langzamerhand toch tot een pianosong wordt omgesmeed. Het voelt als een rustpunt; een pivotaal moment in de dunne plot van de film, waarna de held eindelijk het heft in handen zal nemen en de slechteriken zal uitdrijven. Daarvoor heeft hij dan nog één nummer de tijd, en dat “Shiver” lijkt alweer bijna ongemerkt uit zijn voorganger te ontstaan. Zeiden we al dat dit één trip is?
If so, dan zijn we met “Axiom (Reprise)” aan de aftiteling beland, en dus dringt zich een conclusie op. En die stond eigenlijk al in het begin: Archive heeft eindelijk nog eens een plaat afgeleverd die niet overladen of naast het punt aanvoelt, maar alle juiste knopjes tegelijk indrukt. Lichten uit, joint aan, en allemaal samen: “Minder! Minder! Minder!”
En ook: “Fuck off, Geert Wilders”. Maar dat zou vanzelfsprekend moeten zijn.
