Wat doe je als je de zangeres van een aardig, maar rommelig punkgroepje bent en jezelf plots in het echtelijk bed van de grootste rockster van de wereld vindt? Als je Courtney Love bent, leg je je lat meteen hoger en ga je de competitie met manlief aan. Het straffe aan Live Through This is dat ze die wedstrijd niet roemloos, maar slechts nipt verloor, en er een ware grungeklassieker aan overhield.
Er is al veel geluld over Live Through This en hoe Kurt Cobain die collectie wereldsongs zou hebben geschreven. Irriterende onzin is het. “Ik heb een song als “Asking For It” in de studio weten ontstaan”, weet producer Sean Slade nog. “Ik had het verdorie nog half gewild, om samen met hem te schrijven”, zegt gitarist Eric Erlandson, “maar tegelijk had ik het ook niet moeten weten dat hij aan onze songs kwam: het was onze energie, van Courtney en mij, en dat was iets anders dan Nirvana. En ik wilde niet dat de verkeerde invloeden binnenkwamen.” En Courtney was al helemaal duidelijk: “No way dat ik hem liet meespelen, zelfs al zou ik daar apetrots over zijn geweest; ik had een goeie groep, ik had zijn hulp niet nodig.”
Natúúrlijk had Kurt Cobain zo wel zijn ideeën, maar veel had hij niet in de pap te brokken bij zijn lief. Dat blaadje met de ideale opstelling van de instrumenten in een studio, dat hij aan de opnames van In Utero had overgehouden, was vooraf al ongeïnteresseerd opzij gelegd en Slade had een telefoontje met suggesties over de zang en de snaredrum al snel kortgesloten met een nuchter “dat soort songs maken we dus niet”. Hole zou zijn eigen plaat maken, en die ene keer dat de Nirvana-frontman tijdens de opnames langsliep zou hij hoogstens wat backing vocals mogen aandragen. En zat hij sowieso aan de drugs, waardoor er die avond helemaal niet veel werk meer werd afgeleverd. Als u goed luistert — maar echt alleen als u heel hard uw best doet — zou u hem kunnen horen op de achtergrond in “Softer Softest” en “Asking For It”, zo wordt beweerd, maar zelfs daarover zijn de herinneringen vaag en onduidelijk.
Neen, Live Through This was wel degelijk de plaat van Courtney Love; toen al volatiel projectiel, maar ook iemand die haar brandende ambitie inzette om samen met Erlandson de best mogelijke songs te schrijven. En als één van de zeldzame vrouwen in de Amerikaanse mainstreamrock was ze ook niet te beschroomd om die kaart te trekken.
Natuurlijk waren er begin jaren negentig rond Seattle de feministische Riot Grrrl-groepen, waar Love muzikaal zeker meer dan een potje mosterd ging halen, maar een hoge pet had ze van die niche niet op. “Mannenhatende onzin, die niet bepaald erg intelligente mensen in hun vakgebied oplevert”, snoof ze ooit over het Vrouwenstudiedepartement aan het Evergreen State College, waar veel van die muzikantes hun ideeën opdeden.”
Love trok het feministisch gedachtengoed uit die zelfbevredigende navel, om de rockliefhebbende mannen op eigen terrein te confronteren. “Asking For It” ondervraagt op haar eigen manier het “zelf-gezocht”-argument, “Violet”, een verschroeiende binnenkomer die de deur meteen in huis trapt, heeft geen genade: “I told you from the start just how this would end /
When I get what I want, then I never want it again”. En in “Plump” en “Miss World” gaat het vrouwelijke ideaalbeeld — waar Love met een vroege neuscorrectie overigens zelf ooit voor plooide — op de schop. Ze vertaalt het in songs waarin haar stem nu eens schril schreeuwt, dan weer rokerige diepten bereikt of net meisjesachtig lief doet; het hele vrouwelijke scala wordt bespeeld.
Dat Love desondanks niet slechts voor een parochie feministes stond te preken, was maar aan één ding te danken. Met het goeie voorbeeld van Nirvana’s Nevermind en Siamese Dream van Smashing Pumpkins in het achterhoofd, had de frontvrouw de best mogelijke songs geschreven; ver van de rommelige punk van debuut Pretty On The Inside, bestond Live Through This uit twaalf songs — waaronder één cover van Young Marble Giants “Credit In The Straight World” — met poten en oren; kop en staart. Zelfs het vicieuze “Gutless” raasde zo aanstekelijk dat niet headbangen geen optie is. Een “Jennifer’s Body” of “Plump” hebben riffs die Pavloviaanse reacties oproepen bij elke grungeliefhebber.
En ook als Hole gas terugnam, bleek de mayonaise niet te schiften. “Miss World” is een langoureuze ballad waarin Love haar schreeuw inruilt voor een aangename donkere zangstem, “Softer, Softest” — over haar eigen ongelukkige jeugd — is een wiegeliedje dat pas in de eindspurt plots ontspoort. En dan is er nog het weemoedige “Rose white and rose red”-refrein van “I Think That I Would Die”; een voorafschaduwing van de pop die later zou volgen. Het kon niet anders of Live Through This zou het soort succes worden dat Courtney Love tot wereldster naast haar man zou bombarderen.
Zelden werd echter een plaat onder minder gunstige omstandigheden uitgebracht. Op 8 april 1994, nauwelijks vier dagen voor Live Through This in de winkels moest liggen, werd Kurt Cobains levenloze lichaam gevonden, en was Courtney Love plots een weduwe die andere dingen aan haar hoofd had dan haar plaat te promoten. Nauwelijks drie maanden later klopte het noodlot alweer aan, toen bassiste Kristen Pfaff aan een overdosis overleed. Tegen augustus was ze vervangen door Melissa Auf der Maur, maar op het Britse Reading Festival zou de groep een optreden afleveren dat door John Peel als “wankelend op de rand van chaos” werd omschreven
Het zou het begin van de neergang zijn. Hole tourde nog even, maar Courtney Love werd langzamerhand hoofdzakelijk bekend van toestanden waar alleen de populaire pers in geïnteresseerd was. Het zou uiteindelijk vier jaar duren vooraleer de groep met Celebrity Skin een puike comeback maakte; beïnvloed door de Amerikaanse Westkustgroepen zou het een meer poppy kant van de groep laten horen, maar alweer moest iemand de pret vergallen door te insinueren dat ex-vriendje Billy Corgan wel stiekem haar handje moest hebben vastgehouden.
Dat is de tragiek van Courtney Love, dat ze eeuwig in de schaduw van de allergrootsten van haar generatie moet staan. “Ik heb een gezond zelfbeeld. Soms. Ik vond Live Through This niet zo sterk als Siamese Dream, laat staan Nevermind, maar ik vond de plaat wel verdomd sterk.” En toch was het altijd vechten bergop, zou ook drumster Patty Schemel zich herinneren. “Altijd hing dat boven ons; haar huwelijk en haar leven waren groter dan onze groep. Voortdurend moesten we strijden om te bewijzen dat we een echte band waren. En het enige wat we hadden daarvoor waren die songs. Dat was alles.”
Twintig jaar later blijkt het meer dan voldoende om Live Through This dan toch zonder reserves tot een klassieker van de grunge uit te roepen.
