Er is al veel gezegd en geschreven over de spreidstand van Anna Calvi: zo furieus ze is op het podium, zo timide met een fluisterstem is ze ernaast. En toch blijft het even schrikken en ernaar schikken tijdens een interview. Dat ze bijna onderbreekt wanneer het te persoonlijk dreigt te worden. Want details over haar persoonlijk leven wil ze alleen maar kwijt in muziek, en niet in woorden.
Zo treffend en krachtdadig Calvi op plaat is met haar muziek, zo wollig en abstract is ze in haar bewoordingen. Het is schrapen en scheren in wat ze zegt, maar wanneer ze doorheeft dat je dat wilt doen, klapt ze dicht. Dat heeft niets met arrogantie te maken, maar met een haast tastbare zelfdwang om niks van zichzelf prijs te geven. Dat doet ze al genoeg op het podium en op haar tweede plaat, die muzikaal veel rijker is en een pak persoonlijker. One Breath is ontstaan tijdens een turbulent jaar, waarin ze vocht tegen een depressie, maar daarover kom je nergens iets te weten. Toch zeker niet op momenten dat wat ze zegt opgenomen wordt.
enola: Hoe zou jij de sfeer op de plaat beschrijven?
Anna Calvi: “Voor mij is het altijd belangrijk dat de muziek het verhaal vertelt zoals de tekst dat doet, en daar komt veel sfeer van. Er blijft veel onuitgesproken, er wordt veel gesuggereerd, zodat de luisteraar er zijn eigen betekenis aan kan geven. Ik wilde op deze plaat een wijder spectrum aan emoties, ik wilde dat er momenten van rauwe lelijkheid op stonden, tegengesteld aan nog puurdere schoonheid.”
enola: Er zit ook ontzettend veel onrust in de plaat.
Calvi: “Ja, het gaat om de breekbaarheid van alles. Een moment kan zo snel omgetoverd worden in iets moeilijks… Of je hebt dat gevoel dat je je constant moet herpakken, heropbouwen tot iemand nieuw: dat is een belangrijk thema op deze nieuwe plaat. Het laatste nummer, “The Bridge”, gaat over opnieuw beginnen, het moment dat je opnieuw het heft in handen kunt nemen.”
enola: Op je debuutplaat was “In the dark I can be anyone” een belangrijke zin. Deze plaat lijkt me te gaan over het willen loskomen van die duisternis.
Calvi: “Zo kun je het zien, ja. Als een reactie op wat er allemaal in mijn leven gebeurd is terwijl ik deze plaat aan het schrijven was. Het was een nogal turbulent jaar, en ik probeerde eerlijker te zijn tegenover mezelf tijdens het schrijven van de tekst. Ik schrijf er dus over zonder alles concreet bij naam te noemen.”
enola: In welke zin was het turbulent?
Calvi: “Wat ik nu pas besef, achteraf gezien, is hoe alles wat er op de plaat gebeurde weerspiegeld werd in wat er moest gebeuren in mijn persoonlijk leven. Moeilijke situaties die naar boven kwamen, het idee dat je je sterkte moet opbouwen, en het feit dat je je bewust bent van alle dingen waar je door moet — je draagt ze als een onzichtbare jas om je. Je moet je verleden kennen om betere beslissingen te nemen in de toekomst. Dat realiseer ik me nu, terwijl ik terugkijk op de plaat, en dat is echt interessant voor me: die bewustwording weerspiegeld zien in de plaat.”
enola: Heb je spijt van dingen de afgelopen twee, drie jaar?
Calvi: “Aristiek gezien niet nee. (kijkt naar beneden) Maar weet je, je maakt altijd fouten in je leven, dat kun je niet vermijden. Maar muzikaal gezien heb ik gedaan wat ik wilde bereiken: ik heb verkend wat ik wilde verkennen met deze plaat.”
enola: Wat wilde je verkennen?
Calvi: “Sorry, maar dat is te persoonlijk. Dat vertaal ik allemaal in de muziek, meer dan in mijn teksten. Zulke gesprekken wil ik misschien wel met je voeren op een ander moment, maar dan zonder recorder.”
enola: Vloekt dat niet met de keuze die je hebt gemaakt om deze heel persoonlijke songs waarin je jezelf tegenkomt elke avond te vertolken voor vreemd volk?
Calvi: “Ik vind dat net een bevrijdende ervaring. (denkt na) Ik ben heel gereserveerd tegenover mensen die ik niet ken in het echte leven. Dit is een manier waarop ik ongelooflijk open en intiem mee kan zijn met veel mensen, wat ik als ik hen in het echt een voor een zou ontmoeten niet zou kunnen doen. Nu kan ik me toch openstellen.”
“En ik probeer dat tegelijk onder controle te houden. Het nummer “One Breath” gaat bijvoorbeeld over dat ik iemand iets heel belangrijks te zeggen had, en die ene adem is het moment, die ene ademstoot voor je dat doet. Dat is mijn manier om te zingen over iets zonder dat ik heel concreet uitleg waarover het ging. En de muziek drukt eigenlijk concreter uit waarover het ging dan de tekst. Dat geeft me de controle over hoeveel mensen weten.”
enola: Wat helpt je het meest bij het verwerken van zulke ervaringen: het schrijven of het zingen van wat je hebt geschreven?
Calvi: “Beide kunnen heel belonende ervaringen zijn, maar het zingen, het optreden is een heel directe manier om mezelf uit te drukken. Het songschrijven is daarin een pak moeilijker: je hebt een flits van inspiratie die telt voor 10 procent van een song, de rest is hard en soms frustrerend werk, allerlei dingen uitproberen.”
enola: Was je je tijdens het schrijven van One Breath bewust dat je sowieso meer mensen ging bereiken dan met je debuut? Toen was je al tevreden met 5.000 verkochte platen, uiteindelijk zijn het er 200.000 geworden. Je publiek is dus stevig uitgebreid.
Calvi: “Ik heb me ertoe verplicht daar niet aan te denken. Je kunt geen controle hebben over hoe mensen denken over wat je doet: er zullen altijd mensen zijn die je geweldig vinden, anderen zullen bitter teleurgesteld zijn. Het zijn gewoon individuele meningen, en je kunt dat op geen enkele manier onderdrukken, dus ik maakte vooral iets wat mezelf heel gelukkig maakte. Ik bedacht me dat het publiek dat ik heb opgebouwd pas teleurgesteld zou zijn als ik echt iets maakte dat ze verwacht hadden, door m’n debuut als het ware met nieuwe nummers opnieuw te maken. Het is geweldig dat ik zo’n publiek heb aangetrokken.”
enola: Mag ik de plaat ‘troostend’ noemen?
Calvi: “Ik ben blij dat je dat zegt. Het gaat over het idee van helemaal “gebroken” te zijn door wat er gebeurd is, je ligt in brokstukken uit elkaar en je moet jezelf weer opbouwen. En dan naar buiten gaan, je weer ‘klaar’ voelen om het leven aan te kunnen, zo is het het afgelopen jaar gegaan met mij.”
enola: Deze plaat is minder bombastisch dan je vorige, het is een valkuil waar je niet intrapt.
Calvi: “Er is een dunne lijn tussen theatraal en gepassioneerd. Ik probeer te vermijden dat de gebaren groter zijn dan het gevoel, vandaar dat ik de dynamieken in de plaat zo subtiel mogelijk probeerde te houden.”
enola: En tegelijk klonk je nooit zo fel als in “Love Of My Life”.
Calvi: ” (glimlacht) Het gaat over obsessie en passie, op een punt dat het koortsig en misschien zelfs ongezond wordt. Weet je… (denkt na) Het is iets heel lelijks wanneer verlangen iets primitiefs wordt. Ik probeerde dat te beschrijven in een klank zonder dat in woorden om te zetten. Misschien is er iets mis met me (lacht), maar zo klinkt het in mijn oren. Vandaar de agressie en lelijkheid.”
enola: Er lijkt me ook een dunne lijn tussen passie en zelfdestructie te zijn. Als je compleet en intens opgaat in iets, kun je jezelf lelijk tegenkomen.
Calvi: “In het normale leven voel ik de dingen zeker ook intens en emotioneel en passioneel. In het leven kan dat moeilijk zijn, maar in muziek kun je die aspecten van jezelf verder naar voren schuiven, zonder dat het je kwetst in een veilige omgeving. Je kunt je donkere kanten ontdekken en laten zien . Het is echt opwindend en genietbaar. Er zijn geen morele richtlijnen zoals in het echte leven.”
enola: Helpt je stem daar ook in, dat ze een scheidingslijn aanbrengt tussen wie je bent in het echte leven en op het podium?
Calvi: “Mijn zangstem brengt een aspect van me naar boven dat er al is, maar staat dat toe uitgedrukt te worden in de puurste vorm, het sterkste en meest woeste aspect van me. Ik wou op deze plaat dan ook meer experimenteren met mijn stem. Ik denk erover als een instrument, dat het een dynamisch bereik moet hebben, zo ver als mogelijk. Ik ben mezelf nog steeds aan het ontwikkelen als zanger en leer nog steeds nieuwe manieren om mezelf uit te drukken met mijn stem.”
enola: Helpt het je in dat alles ook om werk van anderen te zingen?
Calvi: “Het is niet zozeer dat ik dat moet doen voor mezelf, maar ik doe het gewoon graag. Ik heb klassieke muziek gestudeerd, en wat je daar moet doen is andermans werk interpreteren. Daar leer je eigenlijk spelen via het werk van iemand anders, dus het voelt voor mij heel natuurlijk aan.”
enola: Komt deze plaat nog meer vanuit je buik dan de vorige?
Calvi: “In zekere zin wel, ja. De eerste plaat maakte ik op drie jaar tijd, dus ik had veel tijd om dingen opnieuw op te nemen, elke detail juist te krijgen en er was een punt dat ik het had verknoeid als ik niet op tijd was gestopt. Deze plaat is veel sneller gemaakt, dus ik kon niet de perfectioniste tot in het kleinste detail uithangen. Pas op, deze plaat is ook met heel veel zorg gemaakt natuurlijk, maar ik wilde dat het meer instinctief was. En natuurlijk kon ik veel beter overweg met het materiaal in de studio, ook dat spaart tijd uit, hoe oppervlakkig dat ook klinkt. Maar dat is wat ik ook heb geleerd: dat niet per se elk detail perfect moet zitten, zo luisteren mensen niet naar muziek. Zolang het niet stoort, mogen er foutjes op de plaat staan.”
enola: Je gitaar klinkt ook niet meer alleen maar als een orkest. Er is meer variatie in je spel geslopen.
Calvi: “Als gitaarspeler wilde ik inderdaad nieuwe dingen uitproberen en niet van één bepaalde stijl mijn handtekening maken. Ik was me ervan bewust… Ik zie een stem en een gitaar nog steeds als twee verschillende karakters die zich op verschillende manieren uiten in het nummer, maar nu wou ik de gitaar echt als een rauw, visceraal, dierlijk instrument laten openspatten in de climaxen, meer dan begeleidend het hele nummer door.”
enola: Je bent niet cynisch geworden over de muziekindustrie.
Calvi: “Er zit een zekere puurheid in het spelen voor mensen, die ik absoluut wil behouden en beschermen. Er zijn dingen die ik niet had verwacht, maar ik weet niet of dat echt de muziekindustrie is, of meer zaken die erbij horen, zoals de pers. Ik ben echt geschrokken van de stereotypen die nog steeds heersen. Ik ben zo vaak gevraagd hoe het is als vrouw in de muziekindustrie, meer nog dan iets anders. Het is bizar, ik had er nooit aan gedacht. Je vraagt toch ook niet aan een vrouw hier hoe het voelt om in een hotel te werken? Je bent gewoon je geslacht. Waarom moet ik daarover praten? Maar mijn ervaringen met mijn platenmaatschappij en het optreden zelf dus zijn echt heel fijn geweest.”
enola: Je slaagt erin je privéleven echt privé te houden. Er is slechts één YouTube filmpje van jou en je (toenmalige?) vriendin Freja Beha Erichsen (Deens topmodel, (pn)).
Calvi: (monkellach) “I know you’ve tried, but that’s how it should stay. (lacht). Ik denk bovendien niet dat ik bekend genoeg ben.”
enola: Hangt ervan af wie je datet.
Calvi: (lacht)”Dat is waar.”
Anna Calvi speelt op 24 maart 2014 in de AB.
