Het moeten stresserende dagen zijn ten huize Smith. After Earth, het laatste nieuwe familieproject, kende een desastreus openingsweekend in de Verenigde Staten. Een triest unicum voor de Fresh Prince, wiens blockbusters tot nog toe stuk voor stuk kassuccessen waren. De film zal vanwege zijn onverwacht grote opbrengst in Europa vast ruim uit de kosten komen, maar het blijft toch een zware opdoffer voor de man die tot voor kort als de meest bankable ster in Hollywood werd gezien. Op de koop toe werd After Earth door critici en publiek (met een 4.8 rating die als een zwellende puist op IMDB staat te pronken) genadeloos de grond in geboord en al helemaal pijnlijk waren de zware verwijten die Will Smith te verduren kreeg. Terechte claims van blind nepotisme, iets minder terechte claims van Scientology propaganda. Is After Earth dan echt zo’n catastrofe?
De premisse wordt in de eerste drie minuten door een lijzige voice-over van Jaden Smith uit de doeken gedaan en klinkt alvast weinig veelbelovend: in de nabije toekomst hebben oorlogen, vervuiling en overbevolking hun tol geëist en moet de mensheid geëvacueerd worden. Ze verhuizen naar een nieuwe thuishaven, waar het leven nauwelijks een verbetering lijkt te zijn: deze nieuwe planeet wordt namelijk geteisterd door moordlustige, maar blinde aliens die letterlijk angst kunnen ruiken. De dappere Cypher (Will Smith) kent echter geen angst en richt een speciale eenheid op die door middel van een techniek genaamd ghosting de monsters te lijf gaat. Op een dag reist Cypher met zijn eskader naar NOG een andere planeet in het kader van een trainingsmissie en hij besluit zijn zoon Kitai (Jaden Smith) mee te nemen als ultieme male bonding ervaring. Volgt u nog?
De grootste verdienste van After Earth is dat de film hierna serieus gas terugneemt. Het ruimteschip stort neer op aarde, Cypher raakt gewond en de jonge Kitai zal alleen een lange reis moeten ondernemen om vanaf een soort checkpoint een noodsignaal te versturen. De aarde is echter een gevaarlijke jungle geworden, dus Kitai zal net als zijn vader een ghost moeten worden en zijn angsten leren overwinnen. Verdere plotontwikkelingen worden gemeden en After Earth wordt een simpele avonturenfilm met enkele treffende set pieces, een indrukwekkend design en een redelijk sterke dramatiek tussen vader en zoon, die als fundament van het verhaal dient. Dit totale gebrek aan complexiteit siert de film enorm en ook de uitzonderlijk korte speelduur van 90 minuten (dat we dat nog mogen meemaken bij een blockbuster!) is bewonderenswaardig.
De casting van Jaden Smith is echter de achilleshiel van de film. De jongen komt er in zowat elke scène bekaaid vanaf en heeft een totaal gebrek aan charisma. Bovendien lijkt er van hem verwacht te worden dat hij toch genoeg presence heeft om de hele film te dragen, door de riskante zet van Smith senior om zijn eigen personage naar de achtergrond te laten verdwijnen. Gewond van onder de brokstukken van het ruimteschip coacht hij zoonlief, wat de film al helemaal een soort bizarre allegorie van de familie Smith maakt. Het lijkt inderdaad alsof Will Jaden van jongs af aan al aan het klaarstomen is om in zijn voetsporen te treden. Niet alleen moet Jaden een grote actiester worden, maar de jongen houdt er ook nog eens een rapcarrière op na die (volledig terecht) maar niet van de grond wil komen (als u ons niet gelooft, YouTube is your friend). Ondanks Jaden’s totale gebrek aan talent willen we ons toch niet associëren met de vele keyboard warriors die een diepgewortelde haat koesteren tegen de jongeman (als u ons niet gelooft, IMDB messageboard is your friend) en hebben we eerder medelijden met de arme knul. Het kan niet makkelijk zijn om constant in de schaduw van je succesvolle en getalenteerde vader te moeten staan, zeker niet wanneer je eigen naam box office poison dreigt te worden. Het lijkt het ideale recept voor Macaulay Culkin-achtige toestanden.
Trouwens, over box office poison gesproken, wisten jullie al dat M Night Shyamalan deze film geregisseerd heeft? Nee? Dat is niet zo verbazend, aangezien zijn naam haast dwangmatig van al het promotiemateriaal geweerd is. Alsof de producers schrik hadden dat het louter vernoemen van de naam ‘Shyamalan’ het hele project zou kunnen jinxen (eigenlijk nog wel een gegronde vrees). Shyamalan had dan ook bijzonder weinig in de pap te brokken (verwacht dus geen The Planet of the Apes-achtige plottwist op het eind) en het verhaal werd volledig bedacht door Will Smith zelf (die naar het schijnt zelfs een ganse bijbel heeft geschreven over zijn verzonnen universum). Toch is de hand van Shyamalan bij momenten voelbaar en kan zijn aanwezigheid vreemd genoeg misschien zelfs de reddende factor van de film zijn. In deze tijden van migraineverwekkend science fiction geweld is de ingetogen mise-en-scène van Shyamalan immers een verademing en deze stijl past als gegoten bij de thematiek. Dit gevoel van soberheid clasht nogal met de verwachtingen van een adrenaline oppompende actiefilm die de trailer met zich meebracht. Wellicht ook de reden dat de film in Amerika zo slecht onthaald werd. Deels onterecht wat mij betreft. After Earth heeft zijn mankementen, maar al bij al is het geen slechte blockbuster. Zowel de familie Smith als M Night Shyamalan verdedigd in slechts één recensie? Oké, genoeg advocaat van de duivel gespeeld voor vandaag.
