In onze reeks “filmmakers die dringend eens een andere plaat moeten opleggen”, nomineren we vandaag graag Judd Apatow. In 2005 introduceerde hij met The 40-Year-Old Virgin een ontwapenende mix van puberale ventenhumor (piemels! scheten!) en schijnbaar oprecht gemeend sentiment (want uiteindelijk moeten die pubers toch weer volwassen worden en hun verantwoordelijkheid nemen). Die combinatie werkte zo goed – toch zeker op commercieel vlak – dat hij hetzelfde verhaalstramien opnieuw gebruikte voor Knocked Up. En als producer voor Step Brothers. En in Funny People. En nu in This is 40. Apatows observaties over mannen die dik tegen hun zin vaarwel zeggen aan hun jeugd, en relaties die zich met veel moeite settelen in iets dat lijkt op standvastigheid, komen nog altijd recht uit zijn hart. Het probleem is alleen dat ze stilaan afgezaagd en egocentrisch overkomen: hoe dikwijls kan je als welgestelde Amerikaan eigenlijk zeuren dat je leven toch niet is wat je ervan verwacht had? En nog belangrijker: This is 40 is ook lang niet zo grappig als Apatows vorige films.
In deze zelfverklaarde sort of-sequel van Knocked Up volgen we Pete (Paul Rudd) en Debbie (Leslie Mann), het bevriende koppel van Seth Rogen en Katherine Heigl in die eerdere film. Ze zijn nu allebei tegen de 40, hebben twee kinderen (één mokkende puber, één schattig bedoeld kleintje dat àltijd op het juiste moment klaarstaat met een naïeve kindjes-oneliner) en worstelen allebei met de vraag: “is het dit nu maar?”. Pete heeft zijn eigen platenlabel, maar dreigt failliet te gaan omdat hij alleen muziek uitbrengt van obscure bands die hij zelf goed vindt, terwijl Debbie een kledingzaak heeft en twijfelt wie van haar twee personeelsleden geld uit de kas pikt. (Want als je maar met twee mensen in een winkeltje werkt, is het natuurlijk héél verstandig om 12.000 dollar op je bil te slaan. Dat is evident.)
En dat is het wel zo’n beetje, 134 minuten lang. Ik herhaal: honderd… vierendertig… minuten. Bondigheid is nooit Apatows sterkste punt geweest – alleen The 40-Year-Old Virgin slaagde erin om onder de twee uur te blijven – maar doorgaans hadden zijn films wel genoeg drijfkracht om je zonder al te veel problemen naar het einde te helpen. In This is 40 ontbreekt dat eraan: de verhaallijn is gewoon niet sterk genoeg om zo’n speelduur te rechtvaardigen. Kijk, Knocked Up duurde ook 129 minuten, maar die film had tenminste een richting. Katherine Heigl was zwanger, en de hele prent werkte toe naar de geboorte van haar baby. Eens die kleine er was, was de film gedaan. Simpel. This is 40 daarentegen, heeft helemaal geen clou. We krijgen gewoon de speelduur van A Clockwork Orange, opgevuld met een kibbelend koppel, dat ruzie maakt omdat hij te vaak op de wc een spelletje gaat spelen op de iPad, omdat hun dochter verslaafd is aan Lost (zijn pubers anno 2012 nog verslaafd aan Lost, trouwens?), omdat zij stiekem rookt en ga zo nog maar twee uur door. This is 40 heeft geen plot of narratieve ruggengraat. We krijgen gewoon een serie kleine en grote huiselijke crisissen, die schijnbaar eindigt op het moment dat zelfs Judd Apatow er genoeg van heeft. En Judd Apatow heeft er niet snel genoeg van.
Het is verbazingwekkend hoeveel verhaalelementen en personages worden geïntroduceerd, om daarna een stille dood te sterven. Megan Fox duikt op als sexy kassierster in het winkeltje van Debbie, maar snij haar volledige rol uit de film, en het zou inhoudelijk in feite niets veranderen. Idem voor de personal trainer van Debbie, gespeeld door Jason Segel. Om nog maar te zwijgen van Melissa McCarthy, die opduikt voor welgeteld twee scènes en een waarlijk bizar personage moet spelen – we geneerden ons in haar plaats. De zakelijke problemen van Pete dienen in principe wél een interessant punt: het feit dat hij zijn dromen achterna jaagt om écht goede muziek naar de mensen te brengen, maar dat hij zichzelf op die manier financieel een hak zet. Maar ook daarmee wordt uiteindelijk niets gedaan. Op een bepaald moment geeft Pete een tekening van John Lennon (in de zin van: gemààkt door John Lennon) aan zijn vader om te verkopen, maar daarna ontdekken we nooit wat daarmee is gebeurd. This is 40 zit vol losse eindjes en half uitgewerkte ideeën. En ja, we beseffen heel goed dat losse eindjes deel kunnen uitmaken van de artistieke visie voor een film, maar soms zijn het ook gewoon losse eindjes. Je kan niet elk mankement verdedigen met het argument: “ja, maar dat was de bedoeling!”.
Bovendien zijn de problemen van de hoofdpersonages zo resoluut “eerste werelds”, dat het op den duur moeilijk wordt om nog met hen mee te leven. We kunnen geloven dat het belangrijk voor je wordt om een bepaalde levensstijl aan te houden eens je die gewend bent. Niemand wil op zijn veertigste opeens in een kleiner huis moeten gaan wonen. En ja, we kunnen er ook perfect inkomen dat je na een relatie van zo’n 15 jaar wel eens zin krijgt om elkaar de nek om te wringen. Allemaal heel begrijpelijk, maar Pete en Debbie zijn blijkbaar nergens in staat om ook maar één seconde een stap achteruit te zetten en hun eigen problemen te relativeren, waardoor ze na een tijdje overkomen als irritante verwende nesten die tsjokvol zelfbeklag zitten.
De acteerprestaties helpen nauwelijks. Paul Rudd kan perfect tweede viool spelen, maar een film dragen is hem helaas niet gegeven. En in een wereld waarin Jennifer Tilly in het wild rondloopt, durven we het niet met zekerheid te zeggen, maar Leslie Mann heeft misschien het ergerlijkste zeurstemmetje ter wereld. Na twee uur en kwart zaten we echt te zoeken naar een mute-knop waarmee we het eindeloos getater konden afzetten.
Wie echt zit te wachten op dit soort relatie-humor, kan beter een sitcom bekijken. De kans is groot dat er evenveel zinvolle observaties in worden gemaakt, en het is wel zeker dat hij korter en grappiger zal zijn. Ik nomineer Modern Family als één van de beste. Wie vult er aan?
