Het jaar is 1993. Terwijl buiten Madchester, grunge en britpop huis hielden, keerden andere artiesten zichzelf binnenstebuiten. Het was geen rock meer wat ze brachten, maar post-rock: experimenteel en anders. Met Mogwai, Godspeed You! Black Emperor en vooral Sigur Rós zou het genre groot worden. Maar de geschiedenis gaat veel verder terug dan dat.
“Niet alleen is rocks grote verhaal verneveld in een delta van microculturen, de mogelijkheid zelf om een verlossend narratief te schrijven lijkt te verdwijnen. Een post-rockgroep zou het pakkende van die al te korte intro van “Gimme Shelter” van The Rolling Stones nemen, het loopen en uitrekken tot zes minuten of langer, het omvormen tot een omgeving. Omdat wij, die leven in het teken van het “post-“, onszelf terugvinden in zo’n limboland tussen verzadigdheid en paranoïa, tussen narcose en nachtmerrie.”
Zo schreef rockcriticus Simon Reynolds in 1993 in MOJO bij het bespreken van Hex van Bark Psychosis. En meteen was een genre geboren: post-rock. Omdat er iets gebeurde dat meer dan rock was, méér dan drie minuten strofe-refrein-strofe. Dit was anders. Het zocht rusteloos, woelig. Het weigerde zich neer te leggen bij de status quo en de gedachte dat alles sinds de jaren zestig en zeventig gezegd zou zijn.
Post-rockgroepen moesten niets weten van de rocktradities. Meer dan in songs hadden ze interesse in het pure geluid en in texturen, niet in melodieën. Het waren vaak geschoolde muzikanten met de alles-kan-mentaliteit van punkers. Dat zorgde voor een boeiende spanning tussen de viscerale kracht van rock en het contemplatieve en cerebrale van hedendaags klassiek.
“Noem het avant-rock of art-pop, het zijn allemaal kinderen van Brian Eno. Ze gebruiken de studio voor het creeëren van wat Eno een ‘fictieve akoestische ruimte’ noemde. In tegenstelling tot het gros van de rock bands, die proberen een livegevoel vanuit de studio mee te geven aan hun album.”
Alweer Reynolds. Maar hij wist niet welke geesten hij toen opriep. Wat hij toen als “post-rock” klasseerde, is niet meer wat wij daar vandaag onder verstaan: een repetitief spelen met hard-zachtdynamiek volgens de regeltjes die Mogwai ooit op punt stelde. Post-rock was toen rijker dan dat, véél rijker, en heeft vele vaders. Tegen het midden van de jaren tweeduizend was “post-rock” vaak een te mijden etiket maar het genre blijft tot vandaag leven. Post-rock is dus geen afgelopen verhaal, maar wel één dat voorlopig zijn bedding heeft gevonden.
Tijd voor een terugblik op wat het genre was, en wat het geworden is. De komende weken onderzoeken we hoe de vele invloeden tot het ontstaan van die genrenaam leidden, hoe Mogwai en Godspeed You Black Emperor! het genre hielpen doorbreken, waarna Sigur Rós het op de drempel van de grote rockarenas bracht. In de aanloop naar het Dunk! Festival eind maart werpen we ook een blik op het huidige post-rocklandschap en wat de toekomst nog kan brengen. En daarnaast presenteren we u natuurlijk ook een aantal klassieke platen uit het genre in onze reeks Onbeperkt Houdbaar.
DOSSIER POST-ROCK:
- Van Krautrock tot hardcore, veel bronnen worden één Nijl: post-rock wordt geboren
- ONBEPERKT HOUDBAAR: Talk Talk: Spirit Of Eden
- ONBEPERKT HOUDBAAR: Slint :: Spiderland
- ONBEPERKT HOUDBAAR: Bark Psychosis :: Hex
- ONBEPERKT HOUDBAAR: Tortoise :: Millions Now Living Will Never Die
- Een nieuwe start, een doorbraak :: Post-rock ontgroeit de kraakpanden en kunstencentra
- ONBEPERKT HOUDBAAR: Mogwai :: Young Team
- Van Young Team tot Rave Tapes :: 20 jaar Mogwai in hun eigen woorden
- Best Of: Mogwai
- ONBEPERKT HOUDBAAR: Godspeed You Black Emperor! :: Lift Yr Skinny Fists Like Antennas To Heaven
- “Festival” :: Sigur Rós zoekt de grote podia op
- Op zoek naar de roots van post-metal :: Of hoe schoonheid en destructie elkaar ontmoetten
- Same Same But Different :: Een apologie voor post-rock
