Hallo? Zijn we er nog? Staat alles nog recht? Ja? Ha, dan hebben die vermaledijde Maya’s toch niet hun gelijk gekregen. Naast een jaar lang op hete kolen lopen in anticipatievan de apocalyps was 2012 ook een interessant jaar op het gebied van film. Naast de gewoonlijke lading blockbusters – die dit jaar toppers als The Avengers en Skyfall inhield – was het ook een jaar met een goede oogst aan kleinschalige hoogvliegers, internationale meesterwerkjes en flagrante stinkers. De zintuigen werden weer ten volle verwend, en soms ook gemarteld (looking at you, Peter Jackson). Het is weer de tijd van het jaar voor de obligatoire lijstjes. Filmjaar 2012 in mijn niet zo bescheiden mening.
TOP 10
1. Once Upon A Time in Anatolia
Less is more , zegt men al eens. In het geval van het Turkse Once Upon A Time in Anatolia een waarheid als een koe. Nuri Bilge Ceylan transformeert een haast eindeloze zoektocht van enkele wetsdienaars naar het lichaam van een vermoord man om in existentiële beeldpoëzie. De adembenemende fotografie maakt van elk shot een kunstwerkje, terwijl de intrigerende personages als verloren zielen door de onmetelijke Turkse steppen waren. Menselijke wreedheid wordt afgewogen tegen natuurlijke robuustheid. Once Upon a Time in Anatolia is cinema die registreert en op geen enkel moment forceert. Een film vormgegeven met de fijne penseelstreek van een meestercineast.
Het charmantste en hartverwarmendste wat de bioscoopzalen in 2012 hebben gezien. Wes Anderson levert zijn meest bevredigende film tot op heden af met dit heerlijke, in herfstkleuren gedrenkte coming-of-age-relaas over twee jonge tortelduifjes die hun eilandje op stelten zetten door er op uit te trekken.Heerlijke personages (met Bruce Willis als mistroostige flik), een barokke muziekscore en Andersons symmetrische regie maken het compleet. Moonrise Kingdom ervaart als een gekoesterde jeugdherinnering die spijtig genoeg nooit de jouwe zal zijn. Wat ik zou geven om die eerste onbezonnen liefde te ervaren op Le temps de l’amour van Françoise Hardy.
3. Amour
Ieder mens droomt er van om op zijn oude dag ergens in het zuiden van Frankrijk te vertoeven met een pastis in de hand, tijdens een spelletje petanque. Wel, vergeet het, want ouder worden is afzien en aftakelen. Met die conclusie rammelde Michael Haneke ons dit jaar goed door elkaar met zijn diep confronterende blik op de aftakeling van de vrouwelijke helft van een koppel aan kranige tachtigers. Zowel Emmanuelle Riva als Jean-Louis Tritignant leveren de beste acteerprestaties van het jaar af. Liefde is samen de dood in de ogen kijken. Straf!
Machteloos blijf je achter na dit stukje Noorse cinema dat spijtig genoeg wat onder de radar is gebleven. 24 uur lang volg je een ex-junkie doorheen Oslo waar hij enkele oude vrienden opzoekt, werk probeert te vinden en afstevent op een onvermijdelijk lot. Anders Danielsen Lie overtuigt als een verloren personage dat een constante innerlijke strijd uitstraalt en doelloos rondwaart in een maatschappij waarin hij zich allesbehalve welkom voelt. Sterke karakterschets die je na afloop nog enkele minuten wezenloos naar het scherm doet staren.
Echte gevangenen in een Romeinse gevangenis die een opvoering voorbereiden van Shakespeare’s Julius Caesar. Intrigerende en gedurfde formalistische cinema die moordenaars, maffiosi en oplichters weet te transformeren in theatrale personages, waardoor hun menselijkheid des te meer wordt geaccentueerd.
Niet zo’n grote voltreffer als The Assassination of Jesse James By The Coward Robert Ford, maar wel een sublieme metafoor op de hedendaagse afbrokkeling van het kapitalisme, een actuele problematiek die zich doet voelen tot in de regionen van de criminele onderwereld. Sappige dialogen, bikkelhard geweld, stilistische bleekheid en doeltreffende acteerprestaties. Wat een genot om Ray Liotta nog eens in een vermakelijke rol te zien. AndrewDominik had enkel wat zuiniger mogen zijn met de presidentiele speeches die je sporadisch op de achtergrond hoort. America isn’t a country. It’s a business. Now fucking pay me!
7. Beasts of the Southern Wild
Een filmpje dat aan de oppervlakte kwam piepen op het Sundance filmfestival en sindsdien de ene prijs na de andere binnenhaalde. Meer dan terecht, want dit folkloristische sprookje voert je mee op een fabelachtige trip doorheen de armoedige realiteit van het Amerikaanse zuiden. De zesjarige Quvenzhané Wallis levert waarschijnlijk nu al de acteerprestatie van haar leven af als de fantasierijke en moedige Hushpuppy. De meest magische film van het jaar.
8. Holy Motors
Een film zo geflipt dat ik mijn eigen geestelijke gezondheid in twijfel begon te trekken na deze merkwaardige brok cinema. Je krijgt er kop nog staart aan, maar blijft vol fascinatie naar het scherm turen omwille van Leos Carax die een film aflevert die ervaart als een circusattractie aan beelden. Grenzen worden overschreden en conventies worden genegeerd. Anarchistische cinema die bewijst dat film veel meer is dan enkel rechtlijnig narratief. Dennis Lavant is geniaal in de hoofdrol.
Canadees drama dat zich afspeelt op de schoolbanken en via een traumatische tragedie bewijst dat kinderen meer zijn dan enkel kwetsbare schaapjes, maar een ook sterke en volwassen karakters aan de dag kunnen leggen. Prachtige hoofdrol voor Mohamed Fellag.
10. Skyfall
Geen top tien zonder de strafste blockbuster van het jaar. In 2012 was James Bond diegene die mij het meeste popcornvertier heeft gebracht. Met Skyfall levert Sam Mendes een denderende actiefilm af die mooi de balans weet te vinden tussen de erfenis van de Bond-franchise en de wereld van de hedendaagse actieheld. Een thrill ride met gewicht.
Flop 5
Volgens sommigen de actiefilm van het jaar, volgens mij een walgelijk, in het cynisme gedrenkt bloedbad. Dit kan misschien werken in de vorm van een videospel, maar is het filmmedium onwaardig.
2. The Double
Richard Gere en Topher Grace wanen zich tijdens de jacht op een Sovjet-moordenaar terug in de Koude Oorlog. Irrelevant en belachelijk amateuristisch thrillertje.
The Iron Lady pretendeert een biografische naslag te zijn van de persoon en de politica achter Margaret Tatcher, maar resulteert in een holle aaneenschakeling van fragmentarische knipsels uit Tatcher haar fel bekritiseerde carrière en een blik op een oude en eenzame demente vrouw. Dat maakt dat The Iron Lady nooit aanvoelt als een volwaardige biografie, zelfs niet als een consistente film. Een in elkaar gezakte pudding!
Onnozel feel good-filmpje dat de Amerikaanse ondernemingszin propageert en onuitstaanbaar zeemzoet tracht te zijn. Cameron Crowe kan beter.
Universal tracht vol goede moed de succesvolle Bourne-franchise aan het beademingstoestel te houden, maar faalt zonder de aanwezigheid van Paul Greengrass en Matt Damon. Jeremy Renner en Rachel Weisz zijn veel te goede acteurs om hun talenten te verlenen aan zulk een schaamteloze herhalingsoefening.
Top 20 laureaten : Killer Joe, The Avengers, Meek’s Cutoff, Wuthering Heights, Tinker Tailor Soldier Spy, Frankenweenie, Barbara, The Dark Knight Rises, Argo, Shame
Andere gedrochten : John Carter, Cosmopolis, Extremely Loud & Incredibly Close, Dark Shadows, Total Recall
En dan nog…
Guilty Pleasure van het jaar: Ted . Zo hard gelachen dat ik mijn stembanden permanent beschadigd heb.
Best snotter-moment: Michael Caine die in tranen uitbarst aan het graf van Bruce Wayne in The Dark Knight Rises. Caine is zo een goed acteur dat zelfs mijn granieten hart in duizend stukjes uit elkaar spatte.
Beste actiescène : Het eindgevecht in The Avengers. Half New York moet er aan geloven, maar om Captain America, Iron Man, Hulk en Thor zij aan zij te zien staan deed de snotneus in me toch wel even krijsen van plezier.
Onnozelste acteursensemble : De dwergen uit The Hobbit: An Unexpected Journey. Irritant kreeg een geheel nieuwe dimensie.
Crush van het jaar: Olivia Munn, die dit hjaar in al haar glorie te zien was in Magic Mike. Een topwijf met een toplijf.
Vent van het jaar: als het van mij afhangt is Daniel Craig de perfecte verpersoonlijking van wat robuuste mannelijkheid moet inhouden.
Films die ik volgens de collega’s blijkbaar niet goed bekeken heb: The Deep Blue Sea en Looper. Goed, maar van mijn stoel viel ik er ook niet van.
Meest onbegrijpelijke beslissing van het jaar: Paul Thomas Andersons The Master stond gepland om eindelijk onze contreien te bereiken op 9 januari 2013, maar op het laatste moment werd beslist om de film te verplaatsten naar 6 maart. Zo zijn we samen met Japan het laatste land ter wereld dat de film in de zalen krijgt.
Meest opvallende filmnieuws van het jaar: Disney dat Lucasfilm voor 4 miljard dollar overnam. Opmerkelijk nieuws, maar we kregen pas echt een hartaanval toen Disney ook onmiddellijk aankondigde dat ze een nieuwe trilogie plannen. May the force be with us!
Meest irritante eigenschap van de bioscoopbezoeker: ken je van die mensen die haast elke vijf minuten gniffelen in de bioscoop om de meest stomme grapjes of situaties? Ik veracht ze.
Beste soundtracks van het jaar: de muzikale scores voor Moonrise Kingdom, The Girl With The Dragon Tattoo, Tinker Tailor Soldier Spy, Prometheus, Holy Motors, Anna Karenina en Beasts of the Southern Wild konden mijn oortjes dit jaar zeer plezieren. Ook nog de moeite om op te merken dat Alexandre Desplat dit jaar zeven bioscoopfilms van muziek voorzien heeft. Doe dat maar eens na.
Beste Hollywoodpersoonlijkheid op Twitter : Prometheus-scenarist Damon Lindelof.
Irritantste Hollywoodpersoonlijkheid op Twitter : schrijver Bret Easton Ellis. Man, wat kan die zagen.
Trend van het jaar: Vele films werden dit jaar bevolkt door sterke vrouwen. Films als The Girl With the Dragon Tattoo, The Hunger Games, Elena, De rouille et d’os en Beasts of the Southern Wild bewezen dat ook vrouwen dankbare hoofdpersonages kunnen zijn.
Wordt verwacht in 2013 : omdat ik niet kan kiezen naar wat ik nu het meest uitkijk, een opsomming van alles waar ik spontaan van begin te kwispelen: Gangster Squad, Django Unchained (Tarantino), Lincoln (Spielberg), Zero Dark Thirty (Bigelow), A Good Day to Die Hard, Les Misèrables, Sightseers, Silver Linings Playbook, The Master (PT Anderson), Elysium, Cloud Atlas, Oblivion, Side Effects (Soderbergh), Quartet (Hoffman), Jurassic Park 3D, Iron Man 3, The Great Gatsby, Star Trek Into Darkness, Man of Steel, No, World War Z, Pacific Rim, Kick-Ass 2, The World’s end, Captain Phillips (Greengrass), Ender’s Game en The Hobbit – The Desolation of Smaug.
