Soms gebeurt het wel eens dat je naar een film kijkt en denkt: “Dit is nu eens een regisseur die precies weet wat hij (of zij) wil zeggen. Als ik nu ook maar eens wist wat het was.” Sarah Polley’s tweede regieproject, Take This Waltz – de opvolger van het wondermooie Away from Her – is zo’n film. Het is een intuïtief gestructureerd, ietwat dromerig relatiedrama, dat prachtige momenten bevat. Alleen jammer dat al die momenten nooit echt samenkomen in een samenhangende film. Polley had duidelijk heel veel te vertellen over relaties, over de spanning tussen seksuele chemie en emotionele betrokkenheid en over de moeilijkheid om volwassen te worden. Maar al die thema’s liggen er ietwat rommelig bij, in een film die focus mist.
Michelle Williams bouwt haar arsenaal aan opvallende acteerprestaties nog verder uit in de rol van Margot, een would be-schrijfster die we in de praktijk nooit pen op papier zien zetten. Ze leidt een rustig, comfortabel leventje in Toronto met Lou (een verrassende Seth Rogen), een zachtaardige schrijver van kookboeken. Maar dat komt op de helling te staan wanneer ze op een vliegtuig de sexy vreemdeling Daniel (Luke Kirby) ontmoet. Margot voelt haar hart – en bepaalde andere lichaamsdelen – meteen sneller slaan, en de verleiding wordt alleen maar groter wanneer Daniel ook nog eens haar nieuwe overbuurman blijkt te zijn (what are the odds?). De vraag wordt dan of Margot braafjes bij haar man zal blijven of zich toch in een nieuw avontuur zal storten.
Take this Waltz is dus opgevat als een personageschets van een twijfelende vrouw, ongehinderd door een overdosis plot. Michelle Williams zet Margot neer als een excentrieke, zelfs bipolaire figuur, die niet zeker lijkt te weten wie ze zelf is (en in haar maniertjes overigens meer dan eens irritant overkomt). Haar keuze tussen de twee mannen komt dan ook eigenlijk neer op een keuze tussen twee kanten van haar eigen persoonlijkheid. Enerzijds is er haar huwelijk met Lou: haar man is een lamme goedzak, en hun relatie wordt gekenmerkt door constant kinderlijke spelletjes met elkaar te spelen. Zelfs terwijl ze beginnen te vrijen, blijft Lou zotte woordjes tegen haar fezelen. Een liefdevolle relatie, daar niet van, maar ook een onvolwassen exemplaar, dat passie mist. Anderzijds is er Daniel, waar ze een stomende seksuele aantrekkingskracht voor voelt – hier is niets kinderachtig aan, maar er is ook geen echte liefde in terug te vinden. Door tussen hen te kiezen, kiest ze ook tussen verschillende aspecten van haar persoonlijkheid: haar kinderlijke kant en de volwassen vrouw die er om schreeuwt om serieus genomen te worden. Maar ook de zijde van haarzelf die tederheid nodig heeft, en de kant die bereid is om dat overboord te gooien.
Dat is allemaal goed en wel, maar die thematiek wordt te vaak in de schaduw gezet door onnodige nevenplots en vaag gedefinieerde personages. We zien zowel Lou als Daniel enkel en alleen door het perspectief van Margot, wat inhoudt dat ze diepgang missen. Wie zijn die twee mannen, wat denken ze? We komen het niet te weten, allicht omdat Margot het niet echt weet. En wat belangrijker is: in het huwelijk tussen Margot en Lou zit zoveel tederheid, dat je als kijker nooit echt helemaal mee bent met haar dilemma. Je krijgt de indruk dat een goed, volwassen gesprek met Lou voldoende zou zijn geweest om al haar problemen op te lossen – maar het is Margot die daar niet toe in staat is en wegvlucht in een fantasie met de buurman.
Bovendien is er een verhaallijn rond de schoonzus van Margot (gespeeld door Sarah “I’m fucking Matt Damon” Silverman) en haar strijd met alcoholisme, die op zichzelf niet oninteressant is, maar eigenlijk niet veel in de film komt zoeken. Polley strooit ook wat al te gretig met toevalligheden en quirks: Daniel komt aan de kost door met een rikshaw door de stad te rijden, een excentriciteit die te zeer de aandacht op zichzelf vestigt, alsof de regisseur-scenariste specifiek op zoek is gegaan naar een vreemd beroep, om toch maar vreemd te zijn. In datzelfde rijtje krijgen we een scène waarin Margot deelneemt aan een sessie aqua-gym voor bejaarden, allicht omdat dat de gekste hobby was die Polley kon bedenken.
Oei, niet veel positiefs te melden dan? Goh ja, toch wel. Er is een stevige hoek af van Take this Waltz, maar individuele scènes zijn soms wél pareltjes. De spelletjes tussen Margot en Lou getuigen van een ontwapenende intimiteit (kijk Margot proberen om Lou aan het lachen te krijgen terwijl hij met zijn uitgever belt). En er zijn een paar momenten waarop Polley de werkelijkheid vaarwel zegt voor een gestileerd, poëtisch intermezzo: een kermisattractie op de tonen van “Video killed the radio store”, bijvoorbeeld, of een lange seksscène waaronder we Leonard Cohens titelnummer horen. Deze scènes tonen aan dat Polley wel degelijk een goede observeerder is van menselijk gedrag, en dat ze absoluut magische momenten tevoorschijn kan toveren. Maar dat had ik vaker willen zien. Over de acteurs valt trouwens veel goeds te melden: Michelle Williams blijft één van de meest intrigerende actrices van het moment, en Seth Rogen verrast met een ingetogen, tedere rol die hem goed afgaat.
Naar verluidt werd Take This Waltz, die bij ons afklokt op net geen twee uur, in Canada vertoond op een lengte van zo’n 90 minuten. Sla me niet dood, maar ik zou graag die kortere versie eens zien. Want ik heb zo’n vermoeden dat de film goed gebaat zou zijn bij een stevige montagebeurt: overbodige zijsprongen er uit, en andere scènes net iets sneller tot de essentie laten komen; dat zou al een stuk geholpen hebben om de vaagheden in het scenario op te helderen (of op zijn minst minder storend te maken). Het had de film meer focus, meer discipline kunnen geven. Nu eindig je met een rommelige twee uur, waar ergens een prachtige, kortere film in verscholen zit.
