Scenarist Kris is niet voor één gat te vangen. Svoboda! is weer heel andere koek dan zijn vorige vertaalde reeksen. In dit verhaal geeft hij ons een inkijk in een wat onbekender aspect van de Eerste Wereldoorlog.
Schrijver Jaroslac Chveïk en schilder Josef Cerny ontmoeten elkaar in het leger. Beiden zijn Tsjechen die door strategische spelletjes op hoog niveau telkens in dienst van een ander land moeten dienen. Aan het einde van de oorlog bevinden de troepen zich in Rusland en proberen velen onder hen weg te geraken. Daartoe hopen ze op de trein naar Vladivostok te raken, en daar dan in te schepen naar Europa. In dit eerste album volgen we Jaroslav die zich door zijn heethoofdigheid steeds weer in de problemen werkt. Josef is zowat zijn enige vriend die nog overblijft. Hun ontmoeting met de mooie verpleegster Nora aan het einde van dit album geeft het vervolg alvast een stevige inzet. Het verhaal in 1917-1918 wordt afgewisseld met vooruitblikken naar de toekomst van Josef in 1938, wanneer de dreiging van de nazi’s groter wordt.
Het is bewonderenswaardig hoe vlot scenarist Kris de onbekende aspecten van de Russische veldtochten in de Eerste Wereldoorlog aanbrengt. Het kluwen van nationaliteiten dat hierbij betrokken raakte en zijn eigen vaderland moest achterlaten, is indrukwekkend. Toch ligt de focus van dit verhaal op de personages. Jaroslav is een ongewone held door zijn rebelse houding en de wil om zo goed als iedereen tegen zich in het harnas te jagen. Toch heeft hij een goede inborst, zeker wanneer het Josef Cerny betreft. De warmbloedige personages geven het verhaal ook de nodige passie en warmte mee, waardoor het veel meer wordt dan enkel een geschiedenisles die opgedramd wordt.
Jeronimus was de vorige reeks van Jean-Denis Pendanx die door Daedalus vertaald werd. De geschilderde stijl uit die trilogie is echter ver weg in Svoboda!. Hier gebruikt Pendanx veel lossere lijnen om een wat schetsmatig karakter aan zijn tekeningen te geven. Isabelle Merlets gloedvolle inkleuring vol bruine tinten maakt het plaatje helemaal af. Op sommige pagina’s drijft Pendanx het schetsmatige wel wat te ver door. Wij misten soms wat details; nu lijkt het alsof de kleuren de gebrekkige tekeningen hier en daar wat dienden te maskeren.
Toch is Svoboda! opnieuw een geslaagde strip van de beide auteurs. Daedalus brengt op die manier wat variatie in zijn fonds, dat vooral door fantasy geregeerd wordt uit de catalogus van de gerenommeerde Franse uitgeverij Futuropolis. Ook Svoboda! verscheen oorspronkelijk bij dat huis waar de laatste jaren alle grote Franse namen lijken samen te troepen om hun albums uit te geven. Een tweede deel van Svoboda! verscheen nog niet in het Frans. Het zal dus nog even wachten zijn op het vervolg van de avonturen van Josef, Jaroslav en Nora.
