In de lage landen is er geen schrijver denkbaar die beter het Oude Rome vorm weet te geven dan Fik Meijer. De classicus heeft als geen ander een van de eerste Europese beschavingen tot leven gebracht met een stapel boeken die van wagenrennen over de plaats van het dier in de samenleving naar het leven (en vooral) de dood van de Romeinse keizers gaat. Maar vreemd genoeg heeft hij zich nooit over de vrouw in Rome gebogen.
Dit terwijl de vrouwen van Rome, en meer in het bijzonder de vrouwen van de keizers — met (Iulia Augusta) Agrippina voorop — wel degelijk een belangrijke rol gespeeld hebben in het steeds verder uitdijende en tezelfdertijd decadenter wordende rijk. Het is een vergetelheid waarover Meijer zich niet langer dient te buigen, want met Vrouwen van Rome. Seks, macht en politiek heeft de Britse auteur (en classicus) Annelise Freisenbruch die lacune nu vakkundig en zo goed als volledig gedicht.
Uiteraard erkent Freisenbruch dat in een door en door patriarchale maatschappij de vrouw de facto van ondergeschikt belang is, maar tezelfdertijd wijst ze er terecht op dat haar gedrag werd afgespiegeld op de man en dat deze laatste op dat gedrag aangesproken kon worden, met de niet mis te verstane boodschap dat een echte man zijn vrouw(en) (niet alleen zijn echtgenote, maar ook zijn ongehuwde dochters) in de hand diende te houden, wenste hij niet op zijn mannelijkheid aangesproken te worden. Voor Freisenburch vervullen de Romeinse keizersvrouwen aldus een rol die meer gelijkenissen dan verschillen vertoont met de Amerikaanse presidentsvrouwen. Ook van de First lady wordt immers verwacht dat ze aanwezig is, zij het op de achtergrond, als steun en toeverlaat voor haar man.
Het is een doordachte invalshoek, zij het dat Freisenbruch soms wat te veel moeite doet om de parallellen te trekken, terwijl haar materie op zich boeiend genoeg is. Net zoals de Romeinse dynastie(ën), start ze na een inleidend hoofdstuk bij de eerste echte keizer, Augustus, en de plaats die de verschillende vrouwen in zijn leven ingenomen hebben. Deze conservatieve voorvechter van het gezin was niet aan zijn eerste huwelijk toe (scheiden en hertrouwen uit zakelijke en politieke motieven was in Rome schering en inslag), toen hij in Livia Drusilla zijn partner voor het leven vond. De eerste keizersvrouw beantwoordde aan alle verwachtingen en wist een (valse) bescheidenheid aan de dag te leggen die doorheen het hele rijk geprezen werd. Van een geheel andere orde was Augustus’ dochter uit zijn tweede huwelijk, de losbol Iulia, die niet alleen door haar vader verbannen werd, maar ook de hongerdood zou sterven.
Dat laatste was een lot dat wel meer keizersvrouwen en –dochters beschoren zou blijken. Vrouwen die zich niet naar de normen van de keizer en de samenleving wisten te voegen, betaalden vaak genoeg het gelag. En als het niet door hun eigen daden was, dan durfde een van hun in ongenade gevallen kinderen (de strijd om de troon was vaak hard en meedogenloos) hen wel mee in hun val te sleuren. Toch waren er ook voldoende vrouwen die zich in die mate aan Livia wisten te spiegelen dat hen huldes in overvloed te beurt vielen. De veranderde zeden doorheen de eeuwen dat Rome regeerde , zorgden er zelfs voor dat meerdere onder hen net als hun mannen en zonen in de godenstand opgenomen werden (een idee dat Livia nog van de hand had gewezen).
De invalshoek van Freisenbruch mag met recht en rede verfrissend heten. Meer dan louter het verhaal van de vrouwen te noteren, geeft ze aan de hand van hun levens een beeld van het veranderende keizerrijk waarbij niet alleen de visie op de vrouw en haar rol in het gezin en de samenleving aan verandering onderhevig is, maar ook de algemene waarden en normen. In het bijzonder na de val van Julisch-Claudische dynastie verandert het rijk immers steeds meer in een chaotisch kluwen dat vol weemoed terugblikt op zijn grootse verleden. Vrouwen van Rome. Seks, macht en politiek vormt samen met Fik Meijers Keizers sterven niet in bed. Van Caesar (44 v.Chr.) tot Romulus Augustus (476 n. Chr.) de perfecte geschiedschrijving van het Romeinse keizerrijk aan de hand van de First family.
