Het is nog volop herfst, maar de winter staat al voor de deur. Om u helemaal voor te bereiden geeft de nieuwste voorstelling van Theater De Spiegel alvast een voorproefje. Geïnspireerd op de liederencyclus van Schubert volgen we in Winterreise het pad van een gebroken man, doelloos slenterend door een eenzaam, wit landschap.
Theater De Spiegel uit Antwerpen staat bekend om zijn muziek -, figuren en objectentheater voor jong en oud. Het vertrekpunt is telkens muziek, in de vorm van een compositie, een genre, dagdagelijkse geluiden of andere klanken. Dit muzikale aspect wordt vervolgens verbonden met een visuele component via de manipulatie van figuren en objecten. Beide artistieke talen versterken elkaar en creëren een eigen vertelling. Met Winterreise is De Spiegel toe aan zijn laatste voorstelling voor volwassenen. De komende jaren zullen ze zich uitsluitend richten op een publiek van 0 tot 3-jarigen.
Winterreise is een bewerking van de gelijknamige liederencyclus van de Oostenrijkse componist Franz Schubert. De cyclus bestaat uit 24 gedichten van de Duitse romantische dichter Wilhelm Müller, door Schubert op muziek gezet voor een zangstem en piano. De gedichten verhalen de lijdensweg van een jongeman die wordt afgewezen door zijn geliefde en op een koude winternacht besluit op reis te vertrekken. Maar als een gebroken man weet hij niet waarheen te vluchten en zijn eenzame reis verandert in een doelloos wandelen door de winterse natuur, waarin hij zijn innerlijk lijden ziet weerspiegeld.
In de bewerking van De Spiegel neemt de tenor John Pumphrey de zang voor zijn rekening. Zijn Kaukasisch uiterlijk past treffend bij de Duitstalige liederen die hij met zijn krachtige stem toon bijzet. Hij wordt ondersteund door Otine Van Erp, niet op piano zoals Schubert zijn Winterreise oorspronkelijk schreef, maar wel op accordeon. An Raskin bewerkte de partituur voor dit instrument en gaf haar zo een volks en minder stijf karakter. Daarbij wordt de muziek en zang van Winterreise, versterkt door live schilderwerk en schaduw- en poppenspel uit de hand van Lieve Van Vlierberghe. Een triestige houten pop ontsproten uit de verbeelding van het hoofdpersonage, vergezelt de tenor tijdens zijn reis en illustreert als imaginaire en tastbare figuur zijn lijdensweg. Vanuit een armoedig winkelstalletje van hout en plastiek, illustreert Van Vlierberghe via kalligrafie taferelen die aansluiten bij de liederen. Vanuit enkele losse penseelstreken ontstaan bloemenvelden, kraaien, dorpen en witte landschappen. Muziek en beeld lopen losjes in elkaar over en staan in continue dialoog, waardoor het publiek op verschillende manieren van Winterreise kan genieten en de liederen gevarieerd in elkaar overlopen.
De drie spelers blijven het hele stuk op het podium aanwezig en als Pumphrey stopt met zingen, ruimt hij sneeuw of rust hij uit op een bankje. Door de continue aanwezigheid van en de interactie tussen de spelers voelt de liederencyclus aan als één geheel. Gekleed in oude lappen en dikke mutsen banen ze zich een weg door dikke pakken sneeuw. In combinatie met het bankje, de houten elektriciteitspaal en de gasbidon lijkt het tafereel wel te zijn weggelopen uit het Russische platteland. Het decor is dan ook geïnspireerd op een foto van Nick Hannes uit zijn reisreportage Red Journey, waarin de fragiliteit van het winkelstalletje contrasteert met de monumentaliteit van het omringende plein en met de ijzige koudheid van de hopen sneeuw. Een treffend beeld dat de hele opzet van Winterreise samenvat.
Met Winterreise brengt De Spiegel een geslaagd evenwicht tot stand tussen de taal van de muziek en de beeldtaal van objecten en figuren. Er worden verschillende paden uitgetekend waarlangs Winterreise verkend kan worden en dat maakt deze liederencyclus voor iedereen toegankelijk. Laat de wind en regen buiten u alvast niet tegenhouden om dit landschap te komen ontdekken.