Op z’n drie vorige albums bewees Othin Spake een steeds in bewegende eenheid te zijn die, wars van genres en andere beperkingen, uitpakte met muziek die vermoedelijk meer luisteraars op stang wist te jagen dan aan te trekken. Dat zal met The Nethack Dictionary, een selectie concertopnames uit de periode 2006-2011, niet anders zijn, ook al belooft die titel misschien amusant entertainment.
NetHack was immers een computerrollenspel uit de jaren tachtig, dat gretig leentjebuur speelde bij nog oudere games en fantasy-literatuur, met verwijzingen naar Dungeons & Dragons, Terry Pratchets Discworld-boeken en The Lord Of The Rings. Dat doet wat denken aan Cosmic Lieder, de plaat van Matthew Shipp en Darius Jones van eerder dit jaar, waarvan zowat alle titels verwezen naar comics. De uitzinnige, cartooneske muziek die je daarbij zou verwachten, die blijft ook hier afwezig. Je krijgt wel de grilligheid, maar dan gegoten in een onwennige, vaak duistere en haast verlammende vorm. The Nethack Dictionary schippert tussen elektro-akoestische nachtmerrie en hedendaagse avant-garde.
Drummer Teun Verbruggen werkte een jaar aan het selecteren van materiaal uit vijftien concerten met Jozef Dumoulin (Fender Rhodes) en Mauro Pawlowski (gitaar), die vaak nog eens werden bijgestaan door een paar gasten. Op deze plaat passeren zo o.m. de Belgen Andrew Claes, Bruno Vansina en Fred Van Hove, en Fransman Magic Malik, maar ook drie vertegenwoordigers van de New Yorkse scene waar Verbruggen al regelmatig aansluiting bij vond: harpiste Shelley Burgon, rietblazer Andrew d’Angelo en bassist Trevor Dunn, ongetwijfeld de bekendste van het stel. Opvallend daarbij is dat beide albumhelften (het album verschijnt enkel op vinyl) vergelijkbare bezettingswisselingen hebben.
Lichtvoetige muziek valt er alleszins niet te bespeuren. Vaak gaat het er onheilspellend en repetitief aan toe, machinaal zelfs in opener “Bell of Opening”, dat zichzelf voortsleept met een massieve koppigheid, gedrenkt in metalige bijgeluiden en sudderend in drone-achtige elementen. Daarbij is het vaak zelfs niet duidelijk welke instrumenten er in godsnaam aan te pas komen. Pawlowski is een uitstekend gitarist, maar in deze opnames heeft hij duidelijk vooral interesse in textuur en collectieve dynamiek, en niet in individuele krachttoeren. Idem voor de andere muzikanten, die geduldig lijken mee te gaan in de geduldig ontvouwen improvisaties die vaak zelfs geen climaxwerking lijken te ambiëren.
Wat voor de ene monotonie is, is voor de andere natuurlijk homogeniteit. Het is alleszins boeiend om te horen hoe de band tijdens “Cram Ration” aansluiting lijkt te zoeken bij cerebrale elektronicamiddens en toch voorbij lijkt te willen gaan aan genrelabels. Elders, in “The Lady”, wordt de koers van de abstracte soundscapes onbewogen voortgezet, terwijl “Platinum Yendorian Expresscard” dan weer een iets speelser verhaal laat horen, met op hol geslagen elektronica en kinderlijke Rhodesmelodieën. Heel even lijkt het alsof R2-D2 “Twinkle Twinkle Little Star” speelt.
Een paar opvallers: het met Fred Van Hove opgenomen “Kabuto”, dat niks met jazz, zelfs niet met free jazz, te maken heeft. Net als bij recente muziek van bijvoorbeeld Peter Evans staat alles in het teken van de onmiddellijke transformatie, het op z’n kop zetten van muziek terwijl die uitgevoerd wordt, met verbluffende resultaten. Een ander hoogtepunt is “Blind Io”, dat laat horen dat Othin Spake, zeker als hij opzwepende ritmes en broeierige sferen weet uit te buiten, nog steeds iets heeft van Miles Davis’ voodookermis Bitches Brew. In “Chromatic Dragon (Tiamat)” zorgt Andrew d’Angelo dan weer voor tegengewicht voor op hol geslagen, even enerverende als duizelingwekkende knopjesdraaierij.
Improvisatie, elektronica, noise, drone, avant-garde, het zit er allemaal in en toch valt er niet zomaar een label op te plakken. Het doet hier en daar wat denken aan de manipulaties van Thomas Lehn of de tegendraadse melange van Ikue Mori, Zeena Parkins en Fred Frith, maar eigenlijk klinkt dit vooral als Othin Spake. Het maakt van dit album alleszins een belevenis die te nemen of te laten is. Zorgde het trio bij z’n debuutconcerten vooral voor verdeelde meningen, dan werd intussen een vaste plaats verworven tussen de meest hardnekkig tegendraadse bands die we hier ooit gehad hebben. Eentje voor de durvers.
Het album verschijnt enkel op vinyl (zwart en wit). De band speelt vier releaseconcerten, steeds met andere gasten: 9/11 in de AB (Brussel), 10/11 in Netwerk (Aalst), 13/11 in STUK (Leuven) en 15/11 in de Parazzar (Brugge). Tegelijkertijd is Verbruggen ook te horen met Bureau Of Atomic Tourism, een internationale band met Trevor Dunn, Andrew d’Angelo, Nate Wooley, Marc Ducret en Jozef Dumoulin. Het debuut valt op 12/11 te horen tijdens het Follow The Sound Festival. Verdere info op de website van Verbruggen.
