Napalm,
2011
Rough Trade Benelux
Masha ‘Scream’ Arhiphova is geen ordinaire vrouw. Met een bontkraag
rond de nek en de fles wodka in de hand mag ze uiterlijk stereotiep
lijken voor een Russische, muzikaal weet de dame origineel uit de
hoek te komen. Sinds 2002 is ze het boegbeeld en een van de
creatieve breinen van Arkona. Een band die al te gemakkelijk in de
folkmetal wordt onderverdeeld. Akkoord, er zweven fluitjes voorbij,
de ambiance is te danken aan twee accordeons, en een doedelzak mag
evenmin ontbreken. Een strijkkwartet en een bombastisch koor duwen
Arkona echter ook in de symfonische hoek. Tel daar blackmetal
getinte gitaarlijnen bij op, met hier en daar een vleugje death, en
je krijgt een bont allegaartje aan stijlen als resultaat.
Nogal logisch dat ‘Slovo’ net als zijn voorgangers lak heeft aan
traditionele songstructuren. Er kleeft geen vaste formule aan de
muziek vast. Misschien enkel de intentie om zo veel mogelijk
invloeden in één nummer te stampen, een berg vreemde overgangen te
introduceren en niet te focussen op een duidelijke strofe-refrein
opbouw. Die atypische aanpak maakt juist deel uit van de band:
alles kan, zolang het niet eerder gedaan is (behalve door
henzelf).
Een ander aspect van het typische groepsgeluid ligt bij de
frontlady zelf. Ze komt nog niet aan de eerste tree van de
toonladder van een operazangeres, maar met haar Slavisch getinte
zang creëert ze evengoed sfeer en gevoel. Bovendien neemt ze een
vorm van grunten voor haar rekening die je eerder aan een
mannenstrot zou toeschrijven. Hoe bewonderenswaardig we haar
poging ook vinden, uiteindelijk is die grunt wel een zwak
punt. Het klinkt bij tijden verdomd zwaar geforceerd. Hier en daar
houdt ze het simpel en klinkt haar grom aanvaardbaar maar ook niet
meer dan dat.
Over de instrumentatie kan er met meer lof gezwaaid worden. De
groep gaat voor the real thing in plaats van de ingeblikte
synthesizerklanken uit de begindagen. De authentieke(re) aanpak
werd op de voorganger ‘Goi, Rode, Goi!’ al tentoongespreid en is op
‘Slovo’ nadrukkelijker aanwezig. Ook de folkmelodieën zijn stukken
beter uitgewerkt dan vroeger. Er is meer aandacht besteed aan songs
met een kop en staart, aan een dynamiek tussen de zangpartijen en
muzikale diversiteit in het algemeen. Jammer genoeg gaat dat
streven naar diversiteit soms iets te ver. De composities springen
enorm zwaar van de hak op de tak en verliezen al te vaak hun
richting.
Elke ingehuurde gastmuzikant wordt ten volle benut en uitgeput. Er
is geen ruimte voor subtiliteit, enkel frontaal gegoochel met
klanken. ‘Stenka Na Stenku’ uit de gelijknamige recent verschenen
ep is zo’n creatie zonder omwegen. De accordeon zorgt voor een
herkenbaar feestgeluid. Als we de poll op de officiële
webstek van Arkona mogen geloven is dit de absolute albumfavoriet
van de fans. Persoonlijk spreekt een mystieke song als ‘Zakliatie’
mij meer aan. Met een gefluister begin, heerlijk Slavisch getinte
zang en strijkers begint het eerder rustig. Rauwe zang en doedelzak
zorgen voor contrast om niet veel later terug te keren naar de rust
van bij de start. Een intrigerende cirkelstructuur.
‘Odna’ behoort evengoed tot de albumtoppers. Hier krijg je meer
typische folk gepresenteerd, zelfs zonder de metal. De doedelzak
kan als instrument overheersend zijn, maar de glansrol die hij in
dit nummer vervult bewijst dat het niet altijd oorverdovend hoeft
te zijn. Er valt meer uit de bagpipes te halen dan Schotse
riedels door mannen in kilt met kniekousen. De focus ligt op
zuivere zang, enkel de laatste minuut komt het rauwe geluid van
Masha bovendrijven. Een verademing tussen het geweld waarmee
‘Odna’ omsingeld is.
De zesde van deze Russen is een plaat met een hoop goede evoluties,
maar ook zwaktes. Je herkent het groepsgeluid uit de duizend door
de eigenwijze stijl. Spijtig genoeg zijn er ook minder geslaagde
experimenten aanwezig. Al bij al is ‘Slovo’ een schijfje dat je
steeds beter begint te appreciëren naarmate het aantal decibels
stijgt. En toch blijft er altijd iets wringen. Het is vooral vreemd
om opnieuw te constateren dat Arkona vooral live potten breekt. Hun
passage op Graspop Metal Meeting dit jaar zorgde voor
instant ambiance. Iets dat grotendeels ontbreekt wanneer
je een studioalbum hoort. Masha zingt live zelfs beter dan op
plaat. In concert absoluut een aanrader, op nieuwe plaat
‘Slovo’ beter dan het gemiddelde, maar toch vooral voor de
fans.
Arkona speelt op 16 oktober live op het Heidenfest in Trix,
Antwerpen.
