Er is een nieuwe plaat, dus hóórt I Am X op Dour. Nergens anders komt de electrorock van Chris Corner immers meer tot zijn recht dan in een tent vol uitzinnige Franstaligen. Ze hebben gelijk: Volatile Times, alweer de vierde plaat van de man onder deze naam, is opnieuw een puik werkstuk. “Naar deze plaat wil ik eindelijk ook zelf luisteren”, zegt hij zelf.
enola: ’t zijn niettemin wankele tijden?
Corner: “Toch wel. Ik heb het gevoel dat ik de nieuwe plaat nog aan het nakauwen ben. ’t Is een wat vreemde tijd. Ik ga van momenten dat ik me erg sterk voel, naar het compleet tegenovergestelde. ’t Is een noodzakelijk proces, waar ik door moet. Maar ’t zijn volatile times, ja. Sinds Kingdom Of Welcome Addiction is er heel wat veranderd. Ik ben in een fase beland waarin ik niet meer tevreden was met wat ik uit het leven haalde.”
“Nu, elke plaat is iets van een psychologisch proces waar ik door moet, maar dit was nog net dat tikje anders. Ik voelde me wat verloren, nadat ik die plaat had gemaakt. Ergens in mijn ziel — of noem het mijn binnenste, want ik wil niet in zulke termen praten — kreeg ik het gevoel dat ik érgens in moest geloven, of toch minstens in het feit dat ik nergens in moet geloven. Ik begon te noteren wat ik bewonder en haat aan deze wereld, en voerde daarover lange conversaties met mezelf. “
“Zo werkt het altijd: gesprekken met mezelf. Het soloproces is immers verschrikkelijk eenzaam en behoorlijk onzeker. Maar op een of andere manier is deze plaat de optelsom van al mijn vorige. Het voelt zelfs een beetje als de laatste die ik ooit zal maken. Al weet ik niet waarom. Hmmm, beetje sterk statement. Did I say that? (lacht). Maar soms voelt het echt als dat soort album aan.”
enola: Beetje radicaal, niet?
Corner: “Yeees. Maar zo gaat het altijd met mij. In mijn job zit je heel wat tijd gewoon verstrikt in je hoofd, en als daar dan iets fundamenteel verandert, raakt dat je hele leven. Natuurlijk is dat voor iedereen zo, maar met mijn levensstijl wordt dat nog wat aangedikt. Ik heb ook de luxe om dat wat meer te verkennen; dat wat meer naar buiten te laten komen.”
“Als ik het in één zin moet samenvatten, dan zo: ik heb ontdekt dat ik nooit in iets anders ga kunnen geloven dan in mezelf. Ik was al nooit een erg religieus persoon, maar ik werd me plots extreem bewust van mijn gebrek aan geloof in iets buiten mezelf. En dat vroeg wat introspectie. Ik heb ook veel wetenschappelijke werken over geloof gelezen. Als een artiest ben je gevoelig voor zulke dingen. Je kunt niet zo wetenschappelijk over de regels van ’t leven zijn, genre “ik weet het wel; we zijn gewoon een biologische machine”, maar ik had daar wat van nodig. Volatile Times is uiteindelijk dit denk ik: worstelen met mijn gebrek aan geloof.”
“De Christopher uit “I Salute You Christopher” is Christopher Hitchens, een wetenschapper voor wie ik een obsessie heb ontwikkeld. Het is een van die nieuwe atheïsten, samen met Richard Dawkins; wetenschappers die vechten tegen religie en obscurantisme en vóór rede en wetenschap. Hij is de meest kunstzinnige, poëtische van het genre. Vorig jaar werd bekend dat hij kanker heeft. En je wil dat soort mensen in de wereld, dus dat voelde heel erg aan: weer een die er het bijltje bij zal neerleggen. Een van de koningen van de rede gaat ons verlaten. Dus schreef ik een song voor hem, en op een of andere manier bleek ik ook over mijn eigen dood te schrijven. ’t Is meteen het eerste emotioneel harde moment op de plaat. Ik was me eerder al bewust van mijn eigen sterfelijkheid, maar nooit zo scherp.”
enola: Waarin wil je dan geloven? Of waarom wil je per se geloven?
Corner: “Dat weet ik niet. En ik denk ook niet dat ik moet geloven. Maar het is het nog steeds waard om er mee te worstelen. Ik ben nogal praktisch ingesteld, en algemeen gesproken antitheïstisch. Dat geeft me kracht; ik kan geloven in de schoonheid van de wereld, of het leven, de kansen,… zelfs de onwaarschijnlijkheid dat ik hier ben, is mooi. Maar er zit iets in onze kern dat ons geprogrammeerd heeft, dat je moet geloven in iets dat buiten jezelf ligt. Dus zoek ik mijn punt. En dat is, denk ik, dat als ik alleen ben en met mijn zaken bezig ben, dat dat genoeg is. Mijn eigen ding doen volstaat, lijkt het. Als ik maar creatief kan zijn.”
enola: En je had vooraf het gevoel dat dat niet genoeg was?
Corner: “Ja. De plaat brengt me in de positie waar dat wel zo is. Ik heb echt het gevoel dat dit een doorbraak was, alleen al omdat Volatile Times voor het eerst een plaat is die ik wil beluisteren. Geen belang wat ik er van vind, maar ik wil ze horen. Ik wil ze meer horen dan andere platen die ik heb gemaakt. En ik weet niet of dat iemand anders kan schelen, maar ik wil ze gewoon in de machine steken en afspelen.”
enola: Kun je ook zeggen waarom?
Corner: “Omdat het mij verrast. Volatile Times klinkt soms niet als mezelf, en dat is fijn. Ik heb nooit de luxe om afstand te kunnen nemen van wat ik doe, en op een of andere manier ben ik er in geslaagd mezelf in de luren te leggen en te doen geloven dat ik dat niet ben. Het voelt alsof het voor me staat, me voor is. Alsof het iets gedaan heeft, dat ikzelf nu moet bijbenen. En dat is eigenlijk een vrij fijn gevoel. Klinkt dat gek?”
enola: Ik probeer het te begrijpen.
Corner: “Ik ook. (lacht) Het voelt alsof dat is waar ik als persoon wil zijn, maar nog niet ben. Ik heb geschreven over waar ik wil zijn.”
enola: De vorige keer dat we elkaar zagen, sprak je over de afstand tussen jezelf en wie je on stage was, en dat je probeerde meer samen te vallen met dat personage. Het klinkt echter alsof je nog steeds achter je artistieke personage aanloopt.
Corner: “Ja! Ja! Ik probeer samen te vallen, maar dat is dus nooit mogelijk. En misschien is dat waarom ik zo worstel met het hele idee van ‘jezelf zijn’. Misschien focus ik op iets dat er niets mee te maken heeft, en staat religie hier helemaal buiten, en moet ik gewoon mijn persoon vervolmaken. Ik heb het gevoel dat ik toch de goeie richting ben ingeslagen. Volatile Times voelt aan alsof ik eerlijker ben, alsof het dichter bij mezelf ligt.”
enola: “Pornorockelectro”, zoals je je muziek zelf ooit omschreef, is het niet meer.
Corner: (lacht) “Absoluut. Al zit dat zeker nog in mijn onderbewustzijn, dat gedoe. Porno en seks zijn zeker nog een drive; dat hangt nog wel ergens in mijn hoofd rond. Ik heb een vreemde relatie met porno. Misschien is het controversieel, maar ik vind het wel ok. Daarom maakt seksualiteit misschien sowieso deel uit van het project I Am X. Maar misschien probeerde ik er vroeger wel wat controversiëler over te zijn. Maar zelfs al zing ik niet meer over seks, de dramatiek van de zang, hoe die kan ontploffen, is zeker verbonden met het animale ervan.”
enola: Je hebt voor deze plaat geprobeerd anderen bij I Am X te betrekken. Dat is niet gelukt?
enola: “I did, yes. It didn’t work. Niet echt, tenminste. Er spelen andere mensen mee op de plaat, maar mijn eerste naïeve idee om anderen mensen te betrekken in het creatieve proces, werkte niet. Het werd erg snel duidelijk dat zoiets in dit project niet mogelijk is. Daarvoor is het te specifiek, te teruggeplooid. Het laat het op een of andere manier niet toe. De teksten staan het niet toe. It’s not words by committee. Ik kan er wel over praten met mensen, maar ik kan niet zeggen: ‘zullen we hierover samen schrijven?’. Het zijn compromisloze teksten, dus op dat niveau kan het niet werken. Muzikaal is het iets flexibeler, maar als het neerkomt op het puur praktische vlak, is het nog altijd sneller als ik het gewoon zelf doe. Ik weet dat ik daardoor grenzen rond het project trek, en dat frustreert me. Het beperkt mij ook. Het zou goed zijn als ik dat kan doorbreken, waarschijnlijk. Misschien is het wel de volgende stap.”
enola: Nochtans was je erg overtuigd. Je schreef op je blog dat je “heel hard probeerde jezelf er van te weerhouden alleen te zitten in dat gebruikelijke kleine donkere kamertje waar je alles onder controle had.”
Corner: “Ja. En dat is dus anders uitgedraaid, wat me erg ontgoochelde. Aan het begin van de opnames hebben we een soort vrij verkenningsproces gedaan. Negen dagen opnames van mensen die zomaar wat deden. En ik heb eigenlijk weinig opgenomen. Ik botste op mijn eigen beperkingen. Ik voelde dat het zo niet zou werken.”
enola: En dus vertrok je maar van half afgewerkte songs uit de periode van Kingdom Of Welcome Addiction, hoewel je dat achteraf gezien geen goeie plaat vond?
Corner: “Hmm, ik vind het geen slechte plaat, maar ik ben het zeker niet eens met de mensen die het mijn beste werk vinden. Er mankeerde iets, voor mij. Het was me iets te breekbaar; te beleefd. Het was nogal introspectief, ja. Misschien daarom dat ik het niet zo fijn vind om er naar te luisteren. ’t Laat me te veel van mijn kwetsbare kant zien, en die toon ik niet graag. Deze plaat is natuurlijker; het laat mijn beide kanten zien.”
enola: Muzikaal voelde The Kingdom Of Welcome Addiction als een overgangsplaat aan. Je had met Kiss + Swallow en The Alternative twee platen gemaakt die in elkaars verlengde lagen, en muzikaal zocht je een uitweg. Ook op Volatile Times lijk je nog niet te hebben gevonden waar je naar op zoek bent.
Corner: (geïntrigeerd) “Could be. Could be.. Als ik een plaat maak, begint het altijd met een of ander glorieus plan — ‘deze keer wordt het een akoestische plaat!’, of zo –, maar gaandeweg vinden alle computertools en elektronische snufjes hun weg terug. Ik vrees dat ik dat gewoon té graag doe. Ik vind het gewoon fijn om op die manier dingen te maken, beats te maken op mijn computer,… Op dat moment wordt het een fijn proces. En meestal besef ik dan dat de praktische implicatie daarvan is, dat dit misschien het enige is dat ik kan doen, dus dat ik me daar misschien maar toe moet beperken en er van genieten. En dat leidt uiteindelijk tot wat ik maak. Ik zou wel een akoestische plaat kunnen maken, maar ik weet niet of ik er het geduld voor heb. Dat is het probleem. Net zoals ik geen pure elektronische plaat zou kunnen maken. I Am X is iets geworden dat beide uitersten van mijn muzikale verlangens wil verenigen.”
enola: Een slotvraagje dan maar: wat heb je met het walstempo? Dat gebruik je wel heel graag.
Corner: “I love it. I don’t know why. Het heeft gratie én humor. Het wordt niet vaak gebruikt in popmuziek, en ik weet niet waarom, want het is zo aangenaam en gemakkelijk te bevatten. Popmuziek beperkt zich veel te hard tot de maat van vier. Dat ontgoochelt me. Er zijn zoveel maatsoorten om te verkennen. 7/8 is ook een erg leuke, luister maar naar “Golden Brown” van The Stranglers. Of was dat 5/8? Dus ja, ik hou van dat soort tempi. Ik denk dat ik het zelfs bewust gebruik, als statement: waarom gebruiken we dit niet vaker? “
enola: De wals heeft ook iets lekker theatraals. Dat zal je ook wel liggen.
Corner: “Exactly. En het verwijst ook naar hedendaagse klassieke invloeden als Michael Nymann. Het is dramatisch, scherp, maar tegelijk ook erg agressief. ’t Heeft een flow die je enkel in klassieke muziek hebt, en ook verwant is met theater, en van daar mooi aansluit bij wat we doen met I Am X. Als je luistert naar iets als “The President”; dat kan alleen als walsje werken. Ik had het oorspronkelijk op een donkere, zware manier, maar je krijgt de boodschap beter verkocht als je ’t verpakt in zo’n lichtheid.”
I Am X speelt op zaterdag 16 juli op het Dourfestival.
