Het fenomeen Herman Brusselmans staat nu niet meteen bekend omwille van zijn vernieuwingsdrang. Nu al bijna dertig jaar overleeft hij door steeds weer hetzelfde kunstje uit te voeren: romans en verhalen schrijven die bol staan van de platte vunzigheden, de karikaturale personages en de angelloze absurditeiten. Dat hij nu toch, in opdracht van het Gentse productiehuis CAMPO, besloot zijn eigen grenzen af te tasten en een monoloog te schrijven voor het theater, niet bepaald het medium waarin hij thuis is, siert hem. Maar het resultaat, Een vrouw die de horizon heeft bereikt, is bedroevend.
Een vrouw die de horizon heeft bereikt begint nochtans veelbelovend, met een webcamfilmpje waarin we de rondborstige actrice Lies Pauwels als nachtelijke televisiehoer horen fluisteren “Wil je mijn vagina bepotelen? Wil je mij driemaal achterwaarts in de poes naaien? Bel dan nul negen nul zeven sex negen sex negen sex sex.” Het is een leuk stukje pastiche waarmee Brusselmans niet alleen de belhoertjes op tv maar vooral zichzelf te kijk zet. Het publiek, dat gekomen is om een voorstelling vol obsceniteiten te zien, krijgt meteen de gore taal voorgeschoteld waarnaar het verlangt, maar dan wel in een context die het niet had verwacht. Een originele vondst, zonder meer. Jammer genoeg haalt de rest van de voorstelling bijlange na datzelfde niveau niet.
Het basisconcept van de voorstelling is nochtans interessant: Lies Pauwels speelt twee personages tegelijkertijd. Enerzijds speelt ze zichzelf, de actrice Lies Pauwels, dochter van de beroemde theatermaker Dirk Pauwels. Anderzijds kruipt ze in de huid van de levensmoeë Gentse huisvrouw Vera Van de Velde, die vaak met Lies Pauwels wordt verward “omdat wij blijkbaar dezelfde clitoris hebben”. Brusselmans, Pauwels en CAMPO zijn er echter niet in geslaagd die schizofrene beginsituatie uit te werken tot een goed theaterstuk. Vuilbekkerij, over-the-top geïroniseer en oeverloos gelul genoeg, maar er is meer nodig om van een goed stuk te kunnen spreken.Van een spanningsboog is nauwelijks sprake, van doorleefde emoties evenmin, om van gelaagdheid nog maar te zwijgen.
Op zich is dat alles eigenlijk nog niet zo’n groot probleem, maar als een stuk expliciet de bedoeling heeft te vermaken, dan wordt het wel pijnlijk als het precies daarin niet slaagt. De knipoogvulgariteiten van Brusselmans: ze zijn in dit stuk zo voorspelbaar en zo wansmakelijk dat ze wel heel erg gaan vervelen. Daar komt nog eens bovenop dat er ook visueel weinig valt te beleven: de dramaturgie is weinig geïnspireerd en de tussenfilmpjes zijn vrij amateuristisch gemaakt. Bijwijlen is Een vrouw die de horizon heeft bereikt dan ook een tenenkrullend spektakel.
Ergerlijk zijn ook de vervreemdingstechnieken die Brusselmans en Pauwels toepassen om toch maar duidelijk te maken dat dit ‘maar’ een theatervoorstelling is. Regieaanwijzingen worden doodleuk op een wit scherm geprojecteerd, Pauwels schrijft een aantal keren gedwee op een leien bordje in welk gedeelte van de voorstelling we zijn aanbeland (proloog/middenstuk/epiloog/einde) en zonder aanleiding verschijnen er zomaar foto’s van Herman Brusselmans op de achtergrond. Het is uiteraard niet verboden te spelen met theaterconventies, integendeel zelfs, maar zorg er dan wel voor dat er een inzet is. Bij Brecht werden vervreemdingstechnieken toegepast om het sociale bewustzijn van de toeschouwer aan te scherpen, hier zijn ze een gratuite bijkomstigheid.
Toch nog een positieve noot: Lies Pauwels slaagt er vrij goed in zich staande te houden in Brusselmans’ universum. Pauwels probeert de eendimensionale personages van Brusselmans niet krampachtig om te zetten in mensen van vlees en bloed, maar kiest bewust voor een doeltreffende, potsierlijke speelstijl. Op die manier weet ze de stilaan zielige karikatuur die Brusselmans van zichzelf heeft gemaakt toch enigszins bloot te leggen.
Een vrouw die de horizon heeft bereikt is nog tot 7 april op tournee door Vlaanderen en Nederland. Voor data en locaties, zie de website.