Voetbalclubs hebben karakteristieke sjaals, jeugdverenigingen een eigen outfit en nog andere genootschappen een jaarlijks diner. De inwoners van Gent kunnen in het verlengde daarvan sedert kort prat gaan op een object dat eveneens helemaal van hen is, namelijk de bloemlezing Om Gent gedicht. Daarvoor selecteerde artistiek duizendpoot Guido Lauwaert 120 “Gentse” gedichten, van bekende en minder bekende auteurs.
Dat het originele concept mensen wel degelijk iets doet, mocht blijken uit de massale opkomst bij de officiële boekvoorstelling in het NTGent. De sfeer was los en Wim Opbrouck mocht in “zijn” huis de verschillende acts aan elkaar praten. Hij deed ook op zijn aanstekelijke manier een duit in het zakje door als Buffalo rond te lopen, of door een nummertje te zingen dat hij speciaal voor de gelegenheid in elkaar had geflanst. Ook de overige sprekers verlieten snel het officiële pad, om het met gevoel voor ironie over Lauwaerts selectie gedichten te hebben. Bij Om Gent gedicht past een dergelijke (luchtige) boekvoorstelling helemaal, want hoewel de bloemlezing wel degelijk poëzie voor “gladgestreken gezichten” bevat, zijn er ook talrijke gedichten die de serieuze toon doorbreken.
De grote kracht van de bundel is dan ook zijn veelzijdigheid: hoewel Lauwaert de gedichten rangschikte volgens het geboortejaar van de dichter, spreekt er dikwijls een grote diversiteit uit de na elkaar geplaatste gedichten. Van vadsige Gentse gezegden en ongecompliceerde humor à la Christophe Vekeman, komt de lezer bijvoorbeeld terecht in de meer verinnerlijkte ontboezemingen van Erwin Mortier, Bart Stouten, Stefan Hertmans, Peter Verhelst, Dimitri Verhulst of zelfs Rainer-Maria Rilke. Daarmee zijn een aantal van de meer beroemde bijdrages opgesomd (hoewel het lijstje veel langer is), maar ook minder bekende mensen lenen hun pen aan de bloemlezing. Dat levert vaak verrassende invalshoeken en aangename contrasten, waardoor de lezer steeds verder gedreven wordt in de bundel.
Een tweede sterkte van Om Gent gedicht is dat schrijvers zich hier van een kant laten zien die niet altijd evident is. Zo zijn Verhulst en Lanoye in de eerste plaats romanciers, van wie een vleugje poëzie uit deze bloemlezing de aanleiding kan zijn naar een verdere ontdekking van hun gedifferentieerde oeuvre. Daarenboven is het aangenaam dat de stad een bindend element vond, waardoor alle bijdrages tegen elkaar kunnen afgewogen worden. Gelukkig hanteerde Lauwaert het onderwerp niet als een al te strikt criterium, in die zin dat een sluimerende Gentse context al genoeg bleek om het gedicht op te nemen in het boek, mits voldoende kwaliteit natuurlijk. Daardoor krijgt de lezer niet 120 keer hetzelfde op zijn boterham, maar ontstaat een heel wijde ervaring, die tegelijk een bindmiddel bevat. Om Gent gedicht is dan ook een boek waar men als Gentenaar in een mum van tijd verknocht aan raakt. Het vertelt over herkenbare plaatsen en ervaringen, het bezingt de stad met zijn prachtige kerken en pleinen, en tussen alle lyriek door is er ook ruimte voor melancholie, humor of stilistische hoogstandjes. Als bloemlezing had het boek niet breder kunnen zijn in de integratie van alle soorten poëzie.
Toch biedt Om Gent gedicht allicht niet genoeg materiaal om ook de niet-Gentenaar over de streep te trekken. Dooreman boog zich over de vormgeving, die strak zit, maar geen meerwaarde vormt op zich. Ook de naam van fotograaf Michiel Hendryckx prijkt op de cover, omdat hij enkele foto’s nam die in het boek werden opgenomen. Zoals de kunstenaar echter zelf opmerkte tijdens de boekvoorstelling, is zijn rol in het geheel vooral commercieel geweest. Voor die enkele schone plaatjes hoeft men als fotografieliefhebber een aankoop niet te overwegen. En ook de twee voorwoorden bij het boek zijn niet van een dergelijke kwaliteit dat ze het geheel naar een hoger plan tillen. Daarenboven is ook de keuze om allochtone poëzie niet te vertalen, een dubieus geval dat af en toe storend werkt. Samensteller Lauwaert verdedigt die keuze door te stellen dat elk poëzieliefhebber voldoende ontwikkeld zou moeten zijn om het origineel te kunnen vatten. Dat is nogal hoogdravend en over een tweetalige druk had niemand een kwaad woord kunnen zeggen. Een laatste punt van kritiek is dat de opgenomen dichters niet met hun beste werk naar voor geschoven worden. De thematische verwantschap wreekt zich dus op bepaalde gedichten van auteurs die met veel mooiere creaties zouden moeten worden herdacht.
In Om Gent gedicht draait het evenwel niet om de dichter, maar om de stad. Dat de levende auteurs belangeloos wilden meewerken aan het initiatief, mag dan ook een riem onder het hart heten voor bloemlezer Guido Lauwaert. Die investeerde veel tijd en moed in de bundel, en kan quasi uitsluitend lof toegezwaaid worden dankzij de voorname literaire keuzes. Voor een bescheiden prijs kunnen Gentenaars hun liefde voor de Arteveldestad dus over bijna tweehonderd bladzijden botvieren. Of voor wie geen vrede neemt met één stadsdichter: dit zijn er 120, in de meest uiteenlopende gedaantes.
