Geef toe: meestal zijn ze uw geld niet waard, die verzamelcd’s van uw favoriete groep die u in de winkel vindt. De platenfirma denkt dat enkel singles in aanmerking komen en een artiest zelf is ook al zelden goedgeplaatst om eigen werk te beoordelen. Tijd dus dat het eens aan professionals wordt overgelaten, en wie beter dan een team kenners van goddeau om maandelijks de vijftien beste tracks van een artiest te selecteren. Deze maand: het beste van Tool.
1. Vicarious
Na jaren stilte, was er plots deze oerschreeuw. Na het soms wat etherische Lateralus een rauwe, cynische brok woede over de condition humaine en het heimelijk genot van andermans miserie. De ritmesectie lijkt de controle elk moment te kunnen verliezen en Adam Jones houdt ook met enige moeite twee riffs uit elkaar. Net gecontroleerde chaos en waarschijnlijk een van hun allerbeste songs.
Hoogtepunt: 5’42". De drums moeten eraan, de twee hoofdriffs worden door elkaar geweven en Keenan zingt: "Credulous at best, your desire to believe in angels in the hearts of man."
2. Stinkfist
Katapulteerde Tool los de relevantie in. Overbrugde kwansuis de kloof tussen Afrekeningadepten en metalheads. Ging volgens menig oppervlakkige luisteraar over fist fucking, een van de redenen waarom "Stinkfist" op radio en MTV indertijd stevig werd gecensureerd zoals het toentertijd zelden het geval was. Zulke interpretaties van Keenans teksten werden echter als vanouds door de man zelf op z’n zachts gezegd weggehoond. Terecht. Sowieso een motherfucker van een song die op z’n eentje Ænima en Tool zelf de status verleende die album en band verdienen, hoe belegen dat ook klinkt.
Hoogtepunt: 0’25". "Stinkfist" barst los als een onweer dat u net te laat had zien aankomen. Of misschien toch 0’58", wanneer Keenan u op weg naar een exorcisme van uw sinds de puberteit opgestapelde frustraties leidt. Of toch 3’29", een door een schreeuw van Keenan ingeleide epiphany zoals ze alleen in de wereld van Tool kan klinken? U beslist.
3. Bottom
Tool groovet stevig in dit nummer maar bezorgt ons tegelijkertijd een soort onderhuidse jeuk. Henry Rollins schreef mee en doet bovendien een spoken word-bijdrage tijdens het rustige middenstuk. Interessant hoe de stemmen elkaar net nog kruisen aan het eind. Op Undertow komt voor het eerst de invloed van stand-up comedian Bill Hicks bovendrijven, een lijn die nog nadrukkelijker wordt doorgetrokken op Ænima.
Hoogtepunt: 2’03". De band trekt een logge muur op en Maynard James Keenan gooit er een "shit adds up at the bottom" tegen.
4. Pushit
Pushit is Tool op z’n meest consistent. Geen verrassingen of al te vreemd gedoe, maar gewoon een rechttoe-rechtaan Toolnummer met de bekende ingrediënten, zoals er wel meer op Ænima staan. Waarom staat ’ie dan in onze best of? Omdat dit, onder de minder verrassende Toolnummers, gewoon een uitschieter van formaat is. Dat thema dat zich het gehele nummer door herhaalt en op een intelligente manier gearrangeerd wordt, Keenans doorleefde vocals en Carey’s inventieve drumpartijen: meer moet dat niet zijn om een bescheiden wereldsong te schrijven.
Hoogtepunt: 2’57". Een typisch Tool trucje: de gitaar speelt een zich steeds herhalend thema terwijl de basgitaar er een melancholische harmonie om u tegen te zeggen tegenaan gooit.
5. Eulogy
Om eens niet de brave, grazende kudde onder vuur te nemen, richt de band zijn anti-dogmatische pijlen met veel venijn op Messiasfiguren als L. Ron Hubbard. Een doodsrede voor al wie denkt een massa naar een of ander hoger goed te leiden, maar daarbij vooral aan het eigen heil denkt. Bovendien gezegend met Tools meest geslaagde ambient intro, en een showcase van Keenans vocale kunsten.
Hoogtepunt: 7’18". "Get off your fucking cross. We need the space to nail the next fool martyr"- solo.
6. Sober
Deze single van Undertow is een van de oudste Toolsongs, dat Keenan al met een vorige groep live speelde, maar de definitieve versie werd uiteindelijk in 1992 opgenomen. Het gaat over een artiest die schuldgevoelens heeft over zijn alcoholprobleem, maar net dankzij zijn roes zijn beste werk maakt. Denken we, want met Tool ben je natuurlijk nooit zeker.
Hoogtepunt: 2’30". Een onderkoeld en dreigend "I will work to elevate you / Just enough to bring you down".
7. Parabol/Parabola
Op Lateralus twee songs die bij elkaar horen als twee hoofden van een Siamese tweeling. Officieel bekrachtigd door de tien minuten durende videoclip van Adam Jones. "All this pain is an illusion" bijt Keenan op een bepaald moment en laat zowaar wat licht in het pekdonkere Lateralus binnenschijnen. Maar maak u vooral geen illusies: Keenan en de band lieten zich vooral inspireren door een hallucinaties veroorzakende trip op "DMT", hence de divine experience waarvan sprake.
Hoogtepunt: "Parabola", 0’00". De intro barst los. As simple as that.
8. No Quarter
Op het album uit de box Salival staat vooral live-materiaal, maar ook twee covers. Met "No Quarter" van Led Zeppelin bewijst Tool dat het ook andermans klassieker in het eigen strakke keurslijf kan dwingen. Deze versie is nog trager (Led Zeppelin verlaagde de pitchsnelheid ook al), mysterieuzer en is voorzien van een eigen smoelwerk zoals dat voor een goeie cover hoort.
Hoogtepunt: 7’55". Danny Carey hakt het spartelend beest in moten, aan u de eer om het naar binnen te werken.
9. Ænema
Een verering van Bill Hicks -– het als een mantra herhaald "learn to swim", gevolgd door "see you down in Arizona Bay", naar de gelijknamige sketch van Bill Hicks die ook prominent in de hoes van Ænima pronkte. Alsook een verkettering van Scientology — "Fuck L. Ron Hubbard and fuck all his clones" — zingt Keenan op 4’17", een sneer naar de grondlegger van Scientology. Een bom van een song die een paar keer aftelt tot een uitbarsting en vooral bevestigde dat Tool voortaan prominent op de muzikale wereldkaart stond.
Hoogtepunt: 0’06". Een meermaals gehijgd "Ænema" leidt een killerriff in die in 1995 niet gauw herhaald werd. Al kan 0’53", de eerste uitbarsting van het refrein, ook wel tellen.
10. Opiate
Het enige nummer van de gelijknamige debuut-EP dat afwijkt van het klassieke sludgerecept. Bevat dan ook alle elementen waarvoor Tool doorgaans de hemel wordt in geprezen: donderende drums, virtuoze zang (een zeldzaamheid in het genre) en een (eerste) aanval op willoos dogmatisch denken. Maar vooral een veelbelovende lap metal.
Hoogtepunt: 4’08". Keenans oerschreeuw en de derde versnelling.
11. Hooker With A Penis
Tool op zijn meest hardcore, kwaad en ondubbelzinnig. Het ultieme antwoord aan de fan van het eerste uur die vindt dat zijn favoriete band het wat meer real had kunnen keepen, zeker nu ze verdacht veel succes beginnen te krijgen. "I sold out long before you ever even heard my name", sneert Keenan, en passant de zogenaamd real keepende artiest fijnzinnig als kapitalistisch zwijn ontmaskerend.
Hoogtepunt: 3’47". Het vitriool wordt de postmoderne oprechtheid van: "So shut up and BUY my record".
12. Rosetta Stoned
{image}Of het nu over DMT of LSD gaat, een psychedelische trip is deze song sowieso. Meer dan elf minuten wordt er gerold met spierballen van technisch meesterschap, strakke riffs en drum fills om van te duizelen. Meer dan genoeg dus om iedere Tooljunkie opnieuw te laten scoren en bovendien een onderschat nummer dat nogmaals bewijst dat 10.000 Days echt wel een goede plaat is.
Hoogtepunt: 0’17". Een lawine van woorden rolt over je heen en laat een Maynard Keenan op z’n vinnigst horen.
13. Schism
{image}Ongetwijfeld een van de bekendste nummers die Tool schreef, alsook een waar fans het meest over gediscussieerd hebben. Is het niet over de maatsoorten, dan is het wel over de teksten of de bevreemdende muziekvideo die Adam Jones ervoor regisseerde. Complementaire gitaar- en baspartijen (waarbij we vooral Justin Chancellor even op een voetstuk willen plaatsen, want wat een prachtige baslijn is me dat, zeg!), de nu eens gedetailleerde en subtiele, dan weer agressieve drums van Danny Carey en de emotioneel geladen vocals van Maynard Keenan zorgen samen voor een absoluut hoogtepunt in de Tooldiscografie. En oh ja, ze hebben er ook nog een Grammy mee gewonnen.
Hoogtepunt: 4’35". Bas en zang komen de repetitieve gitaarriff van het tweede deel even opleuken om er een van de mooiste zachtere Tool-momenten van te maken.
14. Lateralus
{image}Volgens velen het ultieme Toolnummer en barstend van symboliek en slimmigheden. Doordat het ritme voortdurend wisselt en de bandleden de helft van de tijd in hun eigen ritme staan te spelen, cirkelt de song als draaikolk doorheen de boxen. Net als de tekst, die opgebouwd is volgens de Fibonaccireeks. Zacht en hard, melodie en ritme houden elkaar bovendien perfect in evenwicht. "Lateralus" is een meesterwerk: een ode aan grenzen verleggen en limieten opzoeken. Een song om in te verdwalen en in thuis te komen.
Hoogtepunt: 8’05". Temidden een al niet weinig indrukwekkende drumorkaan vindt Danny Carey de tijd om ook de gong achter hem een hengst te geven.
15. Wings For Marie (Part 1) / 10.000 Days (Wings Part 2)
Een tweeluik dat ontegensprekelijk het hart van 10.000 Days uitmaakt. Een eerbetoon van Keenan aan zijn moeder Judith Marie, die gestorven was na 27 jaar (ofte ongeveer 10.000 dagen) verlamming. In totaal een hyperemotionele, rotintense 17’30" zoals Tool nog nooit eerder had geklonken, zoals Keenan nog nooit had geschreven: "Ten thousand days in the fire is long enough / You’re going home" zegt hij tegen zijn hyperreligieuze moeder. "You’re the only one who can hold your head up high, shake your fists at the gates saying: "I’ve come home now! Fetch me the spirit, the son, and the father. Tell them their pillar of faith has ascended. It’s time now! My time now! Give me my, give me my wings!"
Amen.
Hoogtepunt: 8’20" in "10.000 Days". 15 minuten lang opgebouwde spanning komt definitief tot een uitbarsting, al kan elke zinderende minuut daarvoor ook als kippenvelmoment genoemd worden.
Volgende maand stellen we de Best Of van Cat Power op. Welke nummers mogen daar volgens jou zeker niet ontbreken? Suggesties zijn welkom op >info@goddeau.com en op ons forum. Ook voorstellen voor volgende Best Ofs kan je daar kwijt.