Top van 2009
1. Altiplano
Tot over enkele maanden had ik nooit verwacht dat ‘Altiplano’
hier de eerste stek zou innemen, maar het is een feit: deze
magisch-realistische parel van de Belg (!) Peter Brosens en zijn
Amerikaanse echtgenote Jessica Woodworth heeft me helemaal
overrompeld. En eerlijk, what’s not to like? Het verhaal
is bijzonder aangrijpend, de cinematografie wondermooi en voor de
slotsequens heb ik eenvoudigweg geen woorden. U kan dus best gewoon
zelf gaan kijken. Grootse cinema.
2. Inglourious Basterds
Met stip de grappigste, meest entertainende rolprent van het
jaar: een hoogst originele interpretatie van de ondergang van het
Derde Rijk én het verhoopte bewijs dat Tarantino zijn
uitzonderlijke regisseurstalent nog steeds niet is kwijtgespeeld.
QT springt opnieuw kwistig om met knipogen en kwinkslagen, maar de
hoofdmoot van de show wordt gestolen door de über-Amerikaanse
nazi-jager Aldo Raine (Brad Pitt) en de immer grijnzende SS’er Hans
Landa (Christoph Waltz). Sounds good? Yes, sir!
3. The Wrestler
Na het pretentieuze ‘The Fountain’ was het hoog tijd dat
regisseur Darren Aronofsky het roer omgooide en met iets nieuws op
de proppen kwam. Welaan dan, ‘The Wrestler’ is een opvallend
sobere, diepmenselijke vertelling geworden, die het beste van Mike
Leigh combineert met het beste van, euh, Darren Aronofsky zelf. Ook
Mickey Rourke is in absolute topvorm en levert wellicht de
prestatie waar hij na zijn carrière het meest voor zal herinnerd
worden: de rol van Randy the Ram is hem helemaal op het gespierde,
zonnebankbruine lijf geschreven. Kortom, een uppercut van een
film.
4. Three Monkeys
Allerminst een lachertje, deze ‘Three Monkeys’, maar o zo
beklijvend: een film die het niet nalaat om zijn publiek aan het
denken te zetten. Geheel in de lijn van Europese groten als Bergman
en Antonioni concentreert de Turkse regisseur Nuri Bilge Ceylan
zich hoofdzakelijk op personages in crisis. Ceylan, ooit nog
begonnen als fotograaf, richt zijn digitale camera net zolang op
hun weifelende blikken tot je de zweetparels op hun voorhoofd kan
tellen. Intens!
5. Das Weisse Band
Net na ‘Three Monkeys’, nóg zo’n relatief moeilijk kijkstuk.
Volgens Haneke zelf is ‘Das Weisse Band’ een film over ‘de wortels
van het nazisme’, alsjeblieft. Ik beschouw het eerder als een
whodunnit zonder antwoorden: een indringende schets van
een moreel benepen gemeenschap, wiens groeiende onzekerheid
langzaam uitnodigt tot paranoïde gedragingen. De prachtige
zwart-wit beelden en de lange speelduur schreeuwen het bijna uit:
dit is high art! Gefundenes fressen voor
filmstudenten en kunstcritici dus – of voor iedereen die zijn
eieren graag hard gekookt eet.
6. Doubt
Een in ijzige kleuren gedrenkt portret van een priester die het
als zijn plicht ziet om een New Yorkse school te moderniseren, maar
door een van zijn meer ouderwetse zusters van pedofilie wordt
beschuldigd. De twijfel slaat onvermijdelijk toe: spreekt zij de
waarheid of wil ze de man enkel in diskrediet brengen? Meeslepend,
ontroerend en steeds geloofwaardig, met een ijzersterke cast onder
aanvoering van Philip Seymour Hoffman, a.k.a.
hij-die-niet-slecht-kán-acteren.
7. Moon
Aha, eindelijk nog eens een sciencefictionfilm naar mijn hart!
Regisseur Duncan Jones heeft goed gekeken naar genreklassiekers als
‘Solyaris’ en ‘Silent Runner’ en ontpopt zich met zijn debuutfilm
meteen tot een van de grootste beloftes van de Engelse cinema. Al
heeft hij daarvoor wel bijzonder veel te danken gehad aan Sam
Rockwell, die Mickey Rourke evenaart in de categorie
‘Acteerprestatie van het Jaar’. Dat wordt vast een fotofinish
tussen die twee.
8. Still Walking
Met ruwe diamantjes als ‘After Life’ en ‘Nobody Knows’ is de
Japanse regisseur Hirokazu Koreeda al enkele jaren bezig om een
vooraanstaande plaats in de wereldcinema op te eisen. In zijn
jongste worp observeert hij een gezin dat samenkomt om de dood van
de oudste zoon te herdenken. Het tempo is, zoals gebruikelijk bij
Koreeda, bijzonder rustig, terwijl de toon van het verhaal
balanceert tussen zomerse opgewektheid – met zelfs een geel
vlindertje in de hoofdrol – en intrieste melancholie. Een film om
te koesteren.
9. Antichrist
Het raadsel van 2009. Diegene die kan zeggen waar ‘Antichrist’
nu precies over gaat, mag zijn hand opsteken. Ik ben alvast een
paar keer aardig geschrokken – niet zozeer van de gore,
maar van het gevoel dat von Trier in zijn horrorfilm heeft
gestoken. ‘Antichrist’ is dan ook zoveel meer dan goedkope
shockcinema. Het is het filmische equivalent van een oerschreeuw
uit de krochten van de ziel, een hulpkreet die nog lang blijft
nagalmen.
10. London River
Een diepgelovige weduwe en een grote, grijze Afrikaan vinden
elkaar in de nasleep van de terroristische aanslagen in Londen.
‘London River’ blijft over het algemeen erg braafjes en de
boodschap die de film uitdraagt – ‘kijk voorbij de vooroordelen!’ –
is wel héél politiek correct, maar tegen het einde zat ik toch maar
mooi met een krop in de keel. Of het was het eerste teken van een
opkomend griepje, dat kan ook.
Flop van 2009
Ik heb dit jaar veel te weinig slechte films gezien om hier een
goed antwoord op te kunnen geven. Niet omdat er geen slechte films
zijn uitgekomen – dat zou wat geweest zijn – maar omdat ik meestal
niet de moeite heb genomen ernaar te gaan kijken. Laat het me
vooral weten als ik iets gemist heb.
Grootste ergernis: De belachelijk hoge prijs
van een bioscoopticket. Concrete voorbeelden: € 9 in Kinepolis en €
9,10 in UGC. Voor die prijs koopt u enkele maanden later de
DVD-versie van de film, meestal nog met wat extra’s erbij.
Grootste WTF?!-moment: Het moment van de
afgeknipte schaamlippen in ‘Antichrist’, op de voet gevolgd door
het moment van de bloedspuitende penis in ‘Antichrist’ en het
moment van de sprekende vos in ‘Antichrist’. What can I
say, von Trier heeft zichzelf niet bepaald ingehouden.
Meest hilarische scène: De buongiorno
van Lt. Aldo Raine in ‘Inglourious Bastards’. De enkeling die niet
lachte, had waarschijnlijk net een citroen in zijn mond.
Meest memorabele personage-met-een-hoek-af: De
licht sadistische talenknobbel Hans Landa in ‘Inglourious
Basterds’. Je weet nooit of hij zijn tegenstanders nu wil
doodknuffelen of wil doodmartelen. Héérlijk.
Meest interessante mislukking: ‘Double Take’.
Johan Grimonprez is een Vlaamse regisseur die overloopt van de
goede ideeën. Niet te verwonderen dus, dat zijn recentste film
onder hetzelfde luxeprobleem gebukt gaat. Een duistere thriller
over een dubbelganger, een paar archiefbeelden van het Kitchen
Debate, enkele hilarische old-school reclamespots
voor een koffiemerk en het autobiografische verhaal van een Alfred
Hitchcock-imitator – ‘Double Take’ heeft het allemaal. Maar wat nu
precies de bedoeling is van die (bij wijlen hoogst vermakelijke)
hutsepot, daar heb ik dan weer geen flauw idee van.
Films om naar uit te kijken in 2010:
‘Inception’, ‘The Road’, ‘Shutter Island’, ‘Cemetery Junction’ en
‘The American’.