Een van onze favoriete activiteiten in de marge van een concert is
ongetwijfeld het observeren van het publiek. Een demografische
steekproef zegt vaak erg veel over de band die op de affiche staat.
Er is het ‘Antony and the Johnsons’-effect: hoe meer de artiest
goedgekeurd wordt door de Goede Smaakpolitie, hoe meer bv’s je zal
zien. Het ‘Simple Minds’-effect, dat zegt dat de huidige relevantie
van een band omgekeerd evenredig is met het aantal uitgezakte
bierbuiken in de zaal, bestaat ook. Maar de gemiddelde bezoeker die
naar de AB was afgezakt voor het concert van Sunn
O))), is in dat opzicht hetzelfde als de muziek: er is
geen touw aan vast te knopen. Metalheads ontmoeten er fans van
Radiohead, en we spotten zowel mensen met sobere shirts van het
Klarafestival als liefhebbers van Slayer. Een ding hadden alle
aanwezigen met elkaar gemeen: ze moesten verdorie tegen een stootje
kunnen.
Al meer dan tien jaar maken Stephen O’Malley en Greg Anderson podia
onveilig met hun sfeervolle drone. De Amerikanen worden beïnvloed
door zowel Miles Davis als Earth, wat ervoor zorgt dat hun muziek
zoveel meer is dan louter extreme bassen. ‘Monoliths &
Dimensions‘, hun laatste plaat, was in dit opzicht een
voorlopig culminatiepunt. De samenwerking met Attila Csihar van
Mayhem, een man die eruit ziet en klinkt alsof hij alleen maar
‘Attila’ zou kunnen heten, betekent een absolute meerwaarde.
Straffe plaat, ‘Monoliths & Dimensions’, maar Sunn O))) is
bovenal een band die je live moet zien, horen en vooral
voelen.
Al een kwartier voordat het optreden begon, deden de rookmachines
hun werk. Een enorme mistbank daalde neer op de AB Box, in die mate
dat de twaalf (!) versterkers op het podium zelfs van op de eerste
rijen niet meer zichtbaar waren. Gehuld in de vertrouwde zwarte
pijen betraden O’Malley en co het podium. Zelfs voor wie al eerder
een Sunn O)))-concert meemaakte, zijn de eerste minuten even
slikken – voor zover je keel niet toegeknepen wordt. De extreme
bassen zijn al omschreven als een gimmick, maar het is in ieder
geval een heel indrukwekkende. Geen enkele andere band die ik ken,
zorgt ervoor dat je de muziek zo letterlijk tot in elke vezel van
je lichaam voelt.
Na een soundscape van een dik kwartier, kwam een vierde gestalte
het podium op. Attila Csihar was die avond ceremoniemeester annex
Koning van Onderland. In zijn openingspreek hoorden we in gebroken
Engels zinsneden als ‘The sun has moved / a new world shall fall
from the clouds’. Het was een tafereel dat rechtstreeks uit pakweg
‘Hellraiser’ had kunnen komen.
Het zou er alleen maar abstracter op worden naarmate het optreden
vorderde. Csihar schreeuwde, krijste en brieste zich een weg
doorheen zijn steeds dadaïstischer wordende monoloog. Op geen enkel
moment kreeg het publiek de kans om op adem te komen. Van het al
genoemde rijke instrumentarium van op ‘Monoliths & Dimensions’
was live amper nog iets te merken. In Brussel zagen we een
anderhalf uur durende ceremonie die balanceerde tussen de Apocalyps
en een lobotomie zonder verdoving.
Over the top? Absoluut. Lordi was nooit veraf: zeker toen Csihar
aan het einde van het optreden een soort van ridderuitrusting met
spiegels droeg, was het campgehalte vergelijkbaar met de
Stonehenge-scène uit ‘This is Spinal Tap’. Het laatste kwartier was
er voor veel mensen dan ook een beetje te veel aan. Op dat moment
wisten we namelijk al genoeg: Sunn O))) was een onvergetelijke
ervaring, die met geen enkel ander concert dat we ooit meemaakten
te vergelijken was.
