Hilfe Kommt, de nieuwste plaat van Belgisch buitenbeentje Dez Mona klinkt behalve intimistisch én swingend ook gerijpter en meer gelaagd dan zijn voorgangers. Er zijn enkele scherpe doornen afgeschaafd en de rauwe oerklank van hun eerste album Pursued Sinners is ver te zoeken. Zou producer Paul Webb — alias Rustin Man, de man achter het soloalbum van Beth Gibbons — daar misschien voor iets tussen zitten?
Nicolas Rombouts (contrabassist): "Dat komt voornamelijk door de manier waarop we de nummers geschreven hebben. We wilden meer rust op de plaat en meer lagen in de nummers, daarom beslisten we om een studioalbum op te nemen. Dankzij de samenwerking met Paul Webb konden we die specifieke warme klank bereiken waar we naar op zoek waren."
Gregory Frateur (zanger): "De eerste plaat was een duoalbum, een registratie van een live-opname met enkele gastmuzikanten, wat natuurlijk tot een rauwere klank leidde. Bij het schrijven van de nummers voor deze plaat wilden we bredere arrangementen en veel meer warmte. Daarom klinkt het meer gepolijst."
enola: De titel van het nieuwe album maakt een hoopvolle belofte, maar de duistere thematiek van desolatie, twijfel en terechtstelling doolt nog steeds door de plaat. Waaruit putten jullie dan hoop?
Rombouts: "Uit het besef dat je keuzes kan maken en dat die keuzes bij jezelf liggen, dat je je verantwoordelijkheid moet opnemen."
Frateur: "Je moet hoop ook toelaten. Ik denk dat je daar veel rust in vindt en dat is het moment waarop ik die teksten heb geschreven, het moment in mijn leven waarop ik anders naar de dingen ben beginnen kijken. Dat gebeurt nog altijd in een donkere omgeving, maar dat betekent niet dat er nooit eens licht mag stralen. Ik ben niet de meest vrolijke schrijver, ik haal graag thema’s aan die me enorm meeslepen en die handelen vaak over twijfel, confrontatie en op zoek gaan naar een god. Ondanks die twijfel kan je altijd hopen dat je verlangen gerealiseerd wordt, maar die keuze ligt bij jezelf."
enola: Jullie draaien je hand niet om voor dramatiek en pathos, vrees je nooit dat de emotie verloren gaat door overdaad?
Rombouts: "Dat hangt af van wat we op het moment zelf voelen. Onze concerten kunnen heel intens zijn, en dat voelt niet te extreem aan. Ook al denkt de luisteraar daar misschien soms anders over. Op het vlak van dramatiek en pathos hebben we na zes jaar wel een goede ingebouwde graadmeter ontwikkeld voor wat te ver gaat en wat niet. Wij doen ons ding, en bij deze plaat hebben we de nummers nog fijner bijgeschaafd dan voordien. We wisten heel goed wanneer we te ver gingen."
Frateur:Ik kan mijn verhaal ook niet zomáár brengen. Dat gaat toch niet! Zomáár vertellen…Ik kan me dat niet voorstellen.
enola: Op Hilfe Kommt is het gekrijs wel achterwege gebleven.
Frateur: "Dat heftige krijsen en roepen paste niet in het verhaal dat we wilden vertellen. Ik ging vaak meteen op zoek naar een climax of ik wou snel op een bepaald niveau zingen, maar dat voelde onnatuurlijk aan. Ik wilde niet met zoveel woede vertellen. Dat kan op de volgende platen wel weer anders zijn."
Rombouts: "Ik denk ook dat de kracht van deze plaat meer schuilt in het vertellen, in de gebalde arrangementen en in de groove dan in hoge climaxen. Er is een groter contrast tussen de studioplaat en onze live-optredens, maar daardoor is de plaat ook complementair met de optredens."
enola: Een optreden van Dez Mona kan allesbehalve rustig genoemd worden. Jullie concerten gaan gepaard met de intensiteit van een uitdrijvingsritueel. Heeft spelen een therapeutische werking?
Rombouts: "Muziek is sowieso een noodzaak, een onmisbaar deel van mijn leven. Elke gespeelde noot hélpt, maar daar sta ik nooit bewust bij stil. Meestal kom je achteraf gelouterd uit een concert, ook fysiek. Ik zal het echter nooit als middel gebruiken."
Frateur: "Wanneer je op een podium staat te vertellen en de energie hoog oploopt, heerst er een focus die bijna goddelijk is. Dan moet ik maar één beweging maken en de mensen weten waar ik naartoe wil. Dát zijn magische momenten."
enola: Optredens van dergelijke intensiteit zijn dun gezaaid, hebben jullie zelf onlangs nog een overdonderend concert bijgewoond?
Rombouts: (na lang nadenken) "Dit jaar op Jazz Middelheim speelde Charlie Haden met Kenny Barron in duo, toen was ik blown away. Heel intens."
Frateur: "Ik heb onlangs iemand ontdekt, een zangeres-schrijfster die in het Nederlands zong en die me voordien nooit had kunnen bekoren of emotioneel raken. Maar zij speelde met zoveel overtuiging, op zo’n bezwerende manier dat ik onder de indruk was. Het zit dan ook in haar bloed, want het is Ellen Schoenaerts, kleindochter van Julien Schoenaerts. Hele mooie arrangementen, helemaal niet wat we gewend zijn van het Herman Teirlinck Instituut waar het chanson wordt aangeleerd. Echt eerlijke, pure gospel (zet vingertoppen op lippen en smakt). Ik ga vaak naar concerten kijken, onlangs nog Dirty Projectors gezien in de Botanique. Ik vond het goed, minder overtuigend dan hun platen, maar wel een fantastisch concert."
enola: Om terug te keren naar Dez Mona; jullie groeiende succes opent deuren naar grotere concerten, terwijl de intimiteit van jullie muziek het best tot zijn recht komt in kleine ruimtes. Betreuren jullie die evolutie soms?
Frateur: "Dat is geen probleem zolang die kleine ruimtes maar beschikbaar blijven. We houden van kleine plaatsen waar we ons heel dicht bij het publiek bevinden, vanwege de interactie. Ik haal namelijk als performer heel veel energie uit het publiek. Binnenkort treden we op in kleinere zaaltjes, zoals de AB club en het fantastische zaaltje de Rotonde in de Botanique, die stralen een bepaalde gezelligheid uit. Ik herinner me optredens in livings van kastelen en oude herenhuizen, wat toch heel bijzonder is, dus ik hoop dat we dat kunnen blijven doen. In een grote zaal optreden heeft natuurlijk ook zijn charme. Het is onze opdracht als artiest om dat intimistische, onze wereld, te projecteren, ook naar een grote zaal. Dat is geen makkelijke opdracht, maar ik ben ervan overtuigd dat het mogelijk is."
enola: Was de groepsuitbreiding met twee achtergrondzangeressen noodzakelijk voor die grootsere aanpak?
Rombouts: "Dat heeft meer te maken met de klankkleur die we zoeken. We breiden de groep niet uit omdat we groter denken, maar omdat de muziek daar om vraagt. Bepaalde soloartiesten kunnen zelfs in grote zalen nog heel intiem spelen."
enola: Dez Mona telt ondertussen al zeven leden, maar jullie twee profileren je nog steeds als de spilfiguren…
Frateur en Rombouts: (gelijktijdig en vastberaden) "Ja."
enola: Zijn de andere muzikanten dan jullie marionetten?
Frateur:"Natuurlijk niet. Wij schrijven de muziek en vormen de drijvende kracht, maar het is fout om te beweren dat die muzikanten marionetten zijn. Zonder hen zouden we nooit spelen wat we spelen. Wij weten duidelijk wat we willen horen, maar we kunnen altijd verrast zijn door de eigen taal die iemand inbrengt. Daarom hebben we heel veel respect voor hen, maar dat respect wordt ook terug verwacht. We beschouwen hen eerder als een familie dan als mensen die voor ons werken. Onze muziek heeft een emotionele lading en we zouden niet op een podium kunnen staan met mensen die dat gevoel niet delen."
Rombouts: "Het gaat specifiek om die bepaalde personen met die klankkleur waarvan we weten wat we ermee kunnen aanvangen. We maken altijd heel duidelijk dat wij de nummers aanbrengen en dan werken we daar samen aan, maar we leggen hen niet op wat ze moeten spelen. Zo wil ik ook geen muziek maken."
enola: Nochtans speelt er een andere pianist in het promofilmpje van "Carry On".
Frateur: (lacht) "Dat is goed gezien! Onze pianist was toen in Canada om zich bij te scholen in workshops en kort daarna vertrok hij drie weken op reis. Net toen werd er gevraagd om dat filmpje op te nemen, daarom hebben we het aan een vriend, een collega-muzikant gevraagd. Maar Bram Weijters is nog steeds onze vaste pianist, dit was een uitzondering."
enola: Zijn jullie even kieskeurig op vlak van muzikanten als op vlak van locaties waar jullie mogen spelen?
Frateur: "Ja toch wel, ook al is dat niet gemakkelijk. In Vlaanderen doen we het niet slecht, maar we willen ons niet alleen op Vlaanderen richten. Daarom zijn we nu hard bezig om in de omringende landen en in Europa in een niche terecht te komen. Dan heb je het niet altijd voor het zeggen, maar we hebben wel onze voorkeuren. Liefst in kleinere zalen. Bij deze tour waren er aanbiedingen om in kerken te spelen, wat wij niet nodig vinden. We hebben dat al zoveel gedaan, en wat we nu willen vertellen is alleen mogelijk in een warme cocon, het moet broeien. We moeten natuurlijk niet in een stadium spelen, niet dat er dan niemand zou zijn (lacht)."
Rombouts: "We hechten ook veel belang aan het licht, daarom nemen we onze eigen lichtman mee. Ook kledij is belangrijk en we hebben zelfs al tapijten meegenomen op tour."
Frateur:"We nemen onze wereld mee en nodigen iedereen uit om daarin te stappen. Dat is het rituele aspect aan het maken van muziek. Die muziek komt van ergens, en het is belangrijk om dat ergens mee te nemen. We moeten toch steeds weer op zoek gaan naar de juiste stemming, daarom moet het podium onze thuis zijn. Dat wil ik ook ervaren als ik naar een optreden ga. Dan kan ik daarvan genieten of walgen, maar ik wil wel meegenomen worden."
enola: Gregory, je beweerde ooit dat je nerveuzer bent voor een optreden van het Go Tell-koor dat je begeleidt, dan wanneer je zelf op de planken staat. Bij velen zou het net omgekeerd zijn, heb je daar een verklaring voor?
Frateur: "Dat heb ik ontdekt door met het Go Tell-koor te werken. Dat komt doordat ik er geen vat meer op heb. Wanneer ik op een podium sta, heb ik de touwtjes zelf in handen, wanneer anderen daar staan kan ik dat niet sturen. Het zelf doen is veel rustgevender, voor mij althans. Maar ze doen wel hun best."
enola: Jullie hebben al aan veel projecten meegewerkt, zoals de theatershow Zwarte Romantiek en de modeshow van Belgisch ontwerpster Veronique Branquinho. Koesteren jullie nog andere ambities?
Frateur: "We hebben veel ambities en er zijn tal van mogelijkheden, we moeten vooral voortdoen zoals we bezig zijn en daarin geloven. Het vervolg kan van alles zijn, een duoalbum, een samenwerking met een gitarist of gebruik van barokke instrumenten. Het hangt af van hetgeen de muziek vraagt, die moet ons leiden en wij volgen die. Op dit punt heb ik in ieder geval een mooi beeld van wat muziek kan zijn, wat Dez Mona kan zijn. Wie weet wil ik op de volgende plaat weer pure chaos maken. We denken er ook al lang aan om iets te maken op beelden, een film bijvoorbeeld. Niet dat we al een specifieke regisseur in gedachten hebben, dat hangt af van de aanbiedingen die we krijgen. Dus vertel het voort!"
enola: Dat is bij dezen gebeurd.
Foto’s: Tom Verbruggen
