‘He’s Out of Our Lives’
Leven en werk van Michael
Jackson
Het is een dag die nu al ’the Day the Music Died, Take Two’ wordt
genoemd. Op 25 juni 2009 werd Michael Jackson na een hartstilstand
naar een ziekenhuis in Los Angeles gebracht, waar hij even later
overleed. The King of Pop stond aan de vooravond van wat hij zelf
zijn ‘final curtain call’ had genoemd. Enkele maanden eerder was
een reeks van 50 optredens in de Londense 02 Arena
aangekondigd. Het had een unieke kans kunnen zijn om nog een
laatste keer in de verf te zetten waarom hij een van de meest
succesvolle entertainers van onze tijd was. De laatste jaren kwam
Wacko Jacko immers veel vaker in de media met controversiële
rechtszaken, ‘esthetische’ operaties en een zeer excentrieke
levensstijl dan met zijn muziek. Begrijpelijk, maar vooral eeuwig,
eeuwig zonde. Een overzicht in 8 bedrijven van een discografie die
goed was voor 13 Grammy Awards, even veel nummer 1-hits en een
slordige 750 miljoen (!) verkochte platen.
The early years
Het
begint natuurlijk allemaal bij the Jackson Brothers, die hun naam
veranderen in ‘The Jackson 5’ toen Michael op achtjarige leeftijd
samen met Jermaine de showsteler van het groepje wordt. De jongste
Jackson oogst veel lof en wordt qua stem al snel vergeleken met
grootheden als Stevie Wonder en Ray Charles. De eerste vijf singles
van The Jackson 5 bereiken stuk voor stuk de eerste plaats van de
Billboard-hitparade. Kleine Michael wordt een wereldster, en brengt
daarnaast vier solo-albums uit. ‘Ben’ wordt in 1972 zijn eerste
monsterhit.
Achter
de schermen gaat het er iets minder gezellig aan toe. Vader Joseph
managet de vijf met ijzeren hand, en schrikt er niet voor terug om
fysiek en emotioneel geweld te gebruiken wanneer zijn zonen niet
aan zijn torenhoge eisen voldoen. Michael verwerkt dit trauma
nooit.
Essentieel: I Want You Back,
Blame it on
the Boogie
‘Off the Wall’
Eind
jaren ’70 taant het succes van de vijf. Ook Michael verdwijnt even
uit the picture. Jackson moet nog twintig worden, maar
twijfelt aan de slaagkans van zijn verdere carrière. Alles
verandert evenwel wanneer hij tijdens de repetities voor de musical
‘The Wiz’ wordt voorgesteld aan Quincy Jones. De legendarische
producer heeft dan al met grootheden als Dean Martin, Dinah
Washington en Frank Sinatra samengewerkt, en neemt Michael onder
zijn vleugels. Met de hulp van een gereputeerde studioband en
songschrijvers als Paul McCartney en Stevie Wonder wordt in 1979
‘Off the Wall’ gemaakt. Het album slaat in als een bom, en wordt
door velen nog steeds het hoogtepunt van Jackson’s discografie
genoemd. Een criticus noemt Michael ‘stilistisch en technisch
gezien de beste zanger ter wereld’.
De
plaat gaat twintig miljoen keer over de toonbank. ‘Off the Wall’ is
een huwelijk van pop, rock, jazz en vooral heel veel funk dat
dertig jaar later nog niets aan kracht heeft moeten inboeten. Het
onbetwistbare hoogtepunt is opener ‘Don’t Stop Till You Get
Enough’, een zelfgeschreven nummer waar we voor het eerst zijn
typische kreetjes op horen. Ondanks Michaels typische hoge
falsetstem is ‘Off the Wall’ het geluid van een kindsterretje dat
man wordt. En hoe.
Essentieel:
Don’t Stop
Till You Get Enough, She’s Out Of My
Life
‘Thriller’
Hoe
volg je een weergaloos meesterwerk op? Met een nieuw, natuurlijk.
Over ‘Thriller’ valt niet veel te schrijven wat nog niet al duizend
keer gezegd is, en eigenlijk spreken de nummers voor zich. Zeven
van de tien songs op deze plaat worden top 10-hits, en in deze
download-tijden is er weinig kans dat er ooit nog eens een album
verschijnt waarvan meer exemplaren worden verkocht. Jackson
profiteert ook optimaal van het net gelanceerde MTV, door als een
van de eerste artiesten videoclips te maken die al even
legendarisch worden als de bijbehorende nummers. ‘Michael Jackson
is the biggest thing since The Beatles’, schrijft Time Magazine.
Ondanks
zijn heel brede publiek deinst Jackson er overigens niet voor terug
om relatief risky thema’s aan te snijden op ‘Thriller’.
‘Beat It’ zou verwijzingen naar de losse handjes van vader Joseph
bevatten, en ‘Billie Jean’ is het waargebeurde verhaal van een
obsessieve fan die beweerde dat Jackson haar had bezwangerd en dat
ze samen konden zijn in de dood. Deze plaat is een tweede triomf
voor Jackson en Quincy Jones, maar dat had u zelf ook wel
begrepen.
Essentieel: Thriller, Billie Jean
‘Bad’
In 1987 verschijnt ‘Bad’, een album waarop Michael een nieuwe kant
van zich laat zien. Het schattige jongetje van weleer profileert
zich als een ‘smooth criminal’, en ook de hoes is een duidelijk
statement. Daaronder schuilen echter opnieuw enkele wereldnummers,
die zonder veel moeite naast zijn beste werk kunnen staan. Zo is er
‘Man in the Mirror’, dat na ‘We Are the World’ een nieuwe oproep is
tot meer verdraagzaamheid. ‘I Just Can’t Stop Loving You’ is dan
weer een ronduit perfecte ballad.
Michael
begint meer en meer onder de aandacht te komen op basis van zijn
levensstijl. Geruchten doen de ronde als zou hij in een
zuurstofkamer slapen, en dan is er nog zijn speciale vriendschap
met Bubbles, een chimpansee. Verschillende ernstige huidziektes
worden bij Jackson vastgesteld, en de medicijnen zorgen ervoor dat
zijn huid langzaam verbleekt. ‘Bad’ sluit af met ‘Leave Me Alone’,
een nummer dat verraadt dat Michael dan al niet goed kan omgaan met
sommige aspecten van zijn bekendheid.
Essentieel: Smooth Criminal,
The Way You
Make Me Feel
‘Dangerous’
De
samenwerking met Quincy Jones komt tot een einde, en volgens velen
betekent dit ook dat het creatief grensverleggende aspect van
Jackson’s muziek over z’n hoogtepunt heen is. ‘Dangerous’ is een
heel degelijk album en verkoopt uitstekend, maar echt
onvergetelijke nummers zijn er niet op terug te vinden. De
bekendste song op de plaat is zonder twijfel ‘Black or White’, met
Slash van Guns N’ Roses als special guest.
Muziektijdschrift Rolling Stone noemt het evenwel ‘een doorslagje
van Beat It’.
Jackson
houdt zich daarnaast ook bezig met liefdadigheidswerk. De opbrengst
van de Dangerous World Tour gaat vrijwel integraal naar zijn ‘Heal
the World Foundation’, en ook in de strijd tegen het HIV-virus
staat Michael op de spreekwoordelijke barricaden. Hij blijft een
ontzagwekkend populaire wereldster, maar artistiek gezien valt er
begin jaren ’90 niet al te veel te beleven in vergelijking met het
voorgaande decennium.
Essentieel: Black or White,
Remember the
Time
HIStory
In
1995, een minnelijke schikking (na vermeend kindermisbruik) en een
huwelijk met Lisa Marie Presley later, wordt met veel poeha het
dubbelalbum ‘HIStory: Past, Present and Future, Book I’
uitgebracht. De eerste schijf is een selectie van Michael’s
grootste hits, en de tweede kant bevat vijftien nieuwe nummers. Wat
het nieuwe werk betreft, laat Jackson twee gezichten zien. De
uptempo-nummers zijn uitstekend, en dan vooral ‘They Don’t Really
Care About Us’ en ‘Scream’, het duet met zus Janet. Daarnaast bevat
het album ook enkele overdreven cheesy ballads, zoals
‘Earth Song’ en ‘Stranger in Moscow’.
Een
Belgische rechter oordeelt dat het door R. Kelly geschreven ‘You
Are Not Alone’ plagiaat is van een door ene Eddy en Danny Van
Passel geschreven melodie. Het nummer mag nog steeds niet worden
gedraaid op de Belgische radio, maar misschien is dat maar goed
ook. De HIStory World Tour brengt Jackson in 1997 voor de derde en
laatste keer naar ons land. De technisch en choreografisch zeer
indrukwekkende show in Oostende wordt echter deels verpest door een
zwakke geluidsinstallatie. Het HIStory-concept krijgt nog een
verlengstuk met ‘Blood on the Dance Floor’, een remixalbum dat nog
vijf middelmatige nieuwe nummers bevat.
Essentieel:
Scream,
They Don’t Care About Us
‘Invincible’
De
volgende jaren is het wat stil rond Michael Jackson. Hij trouwt met
dermatologisch verpleegster Debbie Rowe, die twee kinderen met hem
krijgt. De twee scheiden in 1999. Twee jaar later verschijnt het
laatste album: ‘Invincible’. Naar Jackson-normen flopt de plaat
genadeloos, wat onder meer aan problemen met platenmaatschappijen
ligt. Hoewel ‘Invincible’ veel te veel overgewicht bevat (zestien
nummers, alsjeblieft), is die magere verkoop niet helemaal terecht.
Net als ‘Dangerous’ is het geen onvergetelijk maar wel een zeer
degelijk album. De albumbesprekingen worden echter meer dan ooit
beheersd door de controverse rond de mens Michael Jackson. ‘You
Rock My World’ wordt een bescheiden hitje, maar de manier waarop
Jackson in de clip vrouwen verleidt als was het opnieuw 1987, zorgt
ervoor dat hij door nog maar weinig mensen serieus wordt
genomen.
Essentieel:
You Rock My
World, Butterflies
Epiloog
Het
is er nooit meer op verbeterd. In de nasleep van de ophefmakende
documentaire ‘Living With Michael Jackson’, waarin Wacko Jacko
toegeeft geregeld het bed te delen met jongetjes, wordt hij opnieuw
aangeklaagd voor seksueel misbruik. Jackson wordt vrijgesproken,
maar lijkt nog een schim van de charismatische ster die hij was. De
glorie van weleer lijkt heel ver weg. De onheilspellende berichten
die in de daarop volgende jaren verschijnen, hebben nog maar weinig
met muziek te maken. Jackson zou financieel aan de grond zitten,
zijn pretpark Neverland moeten verkopen en zelfs aan huidkanker
lijden. In maart 2009 haalt Jackson voor het eerst in tijden nog
eens het nieuws in positieve zin. Duizenden fans wonen een
persconferentie bij waarop een opvallend vitale Jackson een
concertreeks aankondigt. Sommigen hopen zelfs op een volwaardige
comeback. Het heeft niet mogen zijn. Michael Jackson sterft op 25
juni na een hartstilstand. Uiteindelijk is zijn carrière er een
geworden van ongelofelijke toppen maar bijna even diepe dalen. Maar
toen zijn ster tanende was, stonden er genoeg nieuwe op om de
fakkel over te nemen. Van Britney over Beyoncé tot Justin
Timberlake: stuk voor stuk hebben ze ongelofelijk veel te danken
aan The King of Pop. ’s Mans hart stopte misschien met slaan, in
zijn en andermans muziek bonkt het onophoudelijk verder.
