"Als je bang bent, zullen we buiten een spelletje gaan spelen," fluistert een medewerkster van De Maan een jonge toeschouwer toe. "Je hoeft er niet naar te kijken."
Publieksbegeleiding is nodig. Ook al gaat het hier om een kindervoorstelling, de trailer alleen al van Nimmermeer is behoorlijk angstwekkend. Abattoir Fermé koos dan ook voor de duistere poëzie van Edgar Allan Poe als uitgangspunt voor deze voorstelling. De titel Nimmermeer komt van het gedicht waarmee Poe wereldfaam verwierf: The Raven. Hierin wordt de getormenteerde ziel van een weduwnaar op de proef gesteld door een raaf die tot in den treuren het beangstigende woord "nimmermeer" (of "nevermore" in het Engels) blijft herhalen. Dat is echter niet het verhaal dat Abattoir Fermé speelt. Regisseur Stef Lernous opteerde ervoor om eerder de sfeer van Edgar Allan Poe’s werk op scène te brengen.
De verhaallijn van Nimmermeer heeft minder gelijkenis met The Raven dan wel met de biografie van Poe zelf. In de voorstelling vertelt acteur Chiel van Berkel over een verschrikkelijke man. Net als de zonderlinge Edgar Allan Poe raakt deze man op vroege leeftijd zijn beide ouders kwijt. De leegte die dat verlies achterlaat, wordt al snel opgevuld met alcohol. Er is dan nog wel een huwelijk, maar net als de auteur raakt ook de verschrikkelijke man zijn vrouw al snel kwijt. Longtuberculose. Daarna gaat het met beide bruidegommen snel bergaf. "Kan mijn ziel nog gered wordenè" vraagt de verschrikkelijke man zich af. "Nimmermeer."
Stef Lernous en kinderen: het lijken twee tegengestelde polen die men best zo ver mogelijk uit elkaars buurt houdt. De man die het horrorgenre vertaalde naar het theater werkt echter niet voor de eerste keer samen met figurentheater De Maan. Eerder maakten ze het welgesmaakte De Sneeuwkoningin, dat dit seizoen wordt hernomen, en Peter Pan. Nimmermeer sluit evenwel het dichtst aan bij de stukken van Abattoir Fermé. De voorstelling baadt in een griezelige sfeer vol duistere gedachten. Bij tijden is de verschrikkelijke man echt huiveringwekkend. Zo graaft hij de nacht na de begrafenis zijn vrouw terug op om te zien waarom hij haar zo lief had. Wat hij vindt zijn beenderen, waarover prompt een luguber lied wordt gezongen.
Deze verschrikkelijke man werd voortreffelijk vormgegeven door scenograaf en poppenmaker Paul Contryn van De Maan. In kleine of grote uitvoering, als kind of als volwassene, de man heeft altijd dezelfde grimmige en herkenbare kop. Hij is lelijk, maar naast dat afstotelijke stralen zijn harde trekken bij momenten toch ook iets kwetsbaars uit. Erg meelijwekkend is bijvoorbeeld het moment waarop hij als klein jongetje voor het eerst een geluid hoort: zijn vader die zichzelf in slaap huilt. Ook is hij meer dan aandoenlijk in de grappige droompassage waarin zijn kop op het lichaam van een worm is geplaatst en hij verorberd wordt door een reusachtige raaf.We zouden bijna sympathie voelen voor deze verloren ziel, maar daar hapert het dan toch in deze voorstelling: de man wordt nooit echt sympathiek en nooit echt verschrikkelijk. Moeten we nu van hem houden of moeten we hem onuitstaanbaar wreed vindenè Er wordt niet resoluut voor één van deze opties gekozen en dat maakt het moeilijk om ons met hem te identificeren. Het personage van de verteller schept hierin ook geen duidelijkheid, en dat maakt sommige scènes moeilijk te plaatsen. Zo zet Chiel van Berkel op een bepaald moment een komische psychiater neer, maar dit personage valt nogal binnen vanuit het niets. Hij heft een leuk lied aan, maar daarmee is hij ook meteen uitgezongen. Een dieper inzicht in de ziel van het hoofdpersonage krijgen we niet.
Stef Lernous presenteert met Nimmermeer een zeer donkere kijk op het leven. Ja ja, zo gaat het als je alleen bent. Gelukkig moeten we niet blijven kijken. Wie het leven niet aankan, mag ook buiten een spelletje gaan spelen.
Nimmermeer is tot 11 december te zien in Vlaanderen en Nederland. Voor data, zie de speellijst op de website.