High On Fire, onder aanvoering van Matt Pike, leek lange tijd een cultbestaan beschoren. De groep bleef in de schaduw staan van het legendarische doommetalcollectief Sleep dat, met terugwerkende kracht, één van de cruciale nineties bands werd. Het tij keerde echter, want wat met Blessed Black Wings (2005) al duidelijk was, wordt nu bevestigd door Death Is This Communion: High On Fire is niet minder dan metal royalty.
De band verdient ook zonder zijn voorgeschiedenis een eervolle vermelding in The Great Book Of Heavy Metal. Meer zelfs, High On Fire werd zonder een jota van de klassieke metalingrediënten te moeten inleveren één van de bands die de beperkingen van het genre moeiteloos weten te overstijgen. De groep bereikt een nieuw publiek, eentje dat lak heeft aan poses en theatraliteit, dankzij kolossale riffs en een donderende ritmesectie waarvoor zelfs de meest lethargische laptopneuroot overstag gaat. De band werd hiermee zowat het meest overdonderende trio decibelterroristen sinds Motörhead begin jaren tachtig een nieuwe tinnitusplaag op gang bracht. Extra troef: het gebeurt allemaal met zoveel woeste overtuigingskracht dat de (niet onaanzienlijke) verworvenheden van Sleep in een ander perspectief geplaatst worden.
De groep was uitermate opgezet met de overweldigende sound die Steve Albini het derde album had weten mee te geven, maar toch werd voor het vierde album nogmaals de overstap gemaakt naar een nieuwe producer, Jack Endino (Nirvana, Soundgarden, Therapy?). De aanwezigheid van nieuwbakken bassist Jeff Matz (ex-Zeke), die interimaris Joe Preston verving voor de opnames van Death Is This Communion, zat daar voor iets tussen: ”Jack is een oude vriend van me, ik ken hem van bij Zeke, alsook van een aantal andere projecten en toen ik bij High On Fire ging spelen belde hij me om te zeggen dat hij graag onze nieuwe plaat wilde producen. Jack is een plezier om mee te werken; hij kent z’n zaak en is erg gepassioneerd door heavy rock. Uiteindelijk denk ik ook dat we een goede keuze gemaak hebben, omdat Death Is This Communion de best klinkende plaat van High On Fire is.”
Dat Endino de juiste man was, werd ook ingegeven door de licht gewijzigde koers van de groep, die nu moderner en minder lomp klinkt: “Endino gaat steeds voor een klaar geluid met duidelijke scheidingen tussen de instrumenten, de logge sound en de verpletterende tonen. Dat was net wat we wilden, zeker voor snellere songs als “Turk”, die gewoonweg meer precisie vereisen. Met een sludgier stijl zouden de songs zeker niet dezelfde impact hebben.” Matz, die er dankzij z’n punkverleden een harde, precieze basstijl op nahoudt, zorgt voor een scherpere attack dan voorgangers George Rice en Joe Preston, maar werd meteen ook betrokken bij het songschrijven: “Ik heb heel wat riffs bijgedragen, net als Des (Kensel, drummer, gp), en speelde alle muziek op “Khanrad’s Wall.”
Death Is This Communion vertoont niet enkel een merkbare verschuiving van de Black Sabbath-kant naar de agressievere Slayer-zijde van het metalspectrum, maar het laat ook horen dat de band niet vies is van nieuwe exotische uitstapjes. Matz: “Heel wat materiaal is inderdaad sneller en complexer dan de oude songs. We wilden vooruitgang blijven maken en onszelf uitdagen om de meest heavy, brutale muziek te maken die we kunnen. Natuurlijk blijven er altijd trage songs bestaan, zoals het titelnummer, maar we leggen onszelf geen beperkingen meer op. Een song als “Khanrad’s Wall” is er ook gekomen omdat ik de laatste tijd veel naar traditionele Turkse en Koerdische muziek heb geluisterd. Matt is ook geïnteresseerd in Oosterse geluiden en culturen, en dat is waarom we die tussenstukjes gebruikt hebben om de plaat extra cohesie te geven.”
De songteksten op Death Is This Communion zijn geïnspireerd door The Call Of Cthulhu van H.P. Lovecraft, de Amerikaanse pionier van horror- en science-fictionliteratuur wiens werk al heel wat bands op (al dan niet geslaagde) ideeën bracht, waaronder Black Sabbath, The Fall, Einstürzende Neubauten en heel wat gothic- en black metalbands. “De titel kwam er na een nachtje feesten met vrienden waarbij aardig wat drank en drugs geconsumeerd werd. Het verwijst naar het besef dat je een soort van gemeenschap kan hebben die tegelijkertijd vernietigend werkt.”
Even legendarisch als zijn verleden, is de verwoestende kracht die tentoon wordt gespreid als de band de podia betreedt. Toen High On Fire onlangs neerstreek in de Antwerpse Trix zorgde het ervoor dat we twee dagen na het concert nog steeds werden vergezeld door een ongewenste ruistoon. Ook al gebruikt de groep een conventionele hoeveelheid versterkers, toch slaagt hij er in een muur van geluid op poten te zetten die ronduit fenomenaal is. Matz: “We hebben er een pak tijd en geld in gestoken om die sound te kunnen krijgen. Onze geluidsman Chad heeft ook een redelijk unieke stijl van mixen: hij duwt de knopjes omhoog tot ze afbreken en hamert dan een plank op het mengpaneel. Dat blijkt uitermate goed te werken voor ons.”
“Het is intussen wel zo ver gekomen dat ik op het podium oordopjes moet dragen, omdat ik aan m’n jaren met Zeke tinnitus overgehouden heb. Matt en Des gebruiken ze niet, maar ik vermoed dat het er wel van zal komen, zeker met al de concerten die ons nog te wachten staan. Kom naar onze shows en we blazen je kop eraf.” De decibelproductie heeft ook te maken met het materiaal dat de band gebruikt: zowel Matt Pike als bassist Jeff Matz gebruiken voor hen ontworpen instrumenten: “Matt bespeelt een negensnarige gitaar die speciaal voor hem gemaakt werd door het bedrijf First Act in Boston. De drie treble-snaren zijn verdubbeld, zoals bij een twaalfsnarige gitaar. Als hij een akkoord aanslaat lijkt het alsof er een fucking straaljager opstijgt!”
Het interessante aan High On Fire is dat er, ondanks het feit dat de band met twee voeten en een hakbijl in de metaltraditie staat, ook aansluiting werd gevonden bij een publiek dat niet opgegroeid is met metal of ook ver buiten de genregrenzen zijn gading vindt. Matz: “Ik heb er geen idee van hoe dat komt. In denk dat we genreverschillen aan onze laars lappen en op die manier er in geslaagd zijn om steeds dezelfde classificatie te vermijden. Ik hou zelf ook van jazz, Delta blues, 60s soul en recente muziek uit het Midden-Oosten en uit India. In ons hart blijven we echter metalheads. High On Fire staat voor krachtig rockende muziek die wordt gespeeld met overtuiging en soul, dus wie into heavy muziek is zal bij ons zeker z’n gading vinden.”
In de stoner- en doomscene is High On Fire al enkele jaren een naam die met het nodige respect wordt uitgesproken, maar onlangs kreeg de groep zelfs steunbetuigingen uit onverwachte hoek: advertentiebundel Rolling Stone vermeldde Matt Pike in een Top 20 van hedendaagse gitaargoden. Wat dat betekent voor een band die het moet hebben van onbestaande aandacht van de mainstreamers? “Het is wel cool dat hij eindelijk erkenning krijgt voor het feit dat hij zo’n geweldige gitarist is en hopelijk zorgt het ervoor dat meer mensen de band gaan opzoeken. En voor de rest: Rolling Stone sucks a massive dong.”
Op 8 december staat High On Fire met Pelican in de Molenbeekse VK. Oordopjes zijn aanbevolen.
