Neurosis speelde op 21 april zijn enige Europese optreden van dit voorjaar in Tilburg. Zij die erbij waren, zullen die overrompeling niet licht vergeten. Hun nieuwe album, Given To The Rising, ligt sinds zeven mei in de winkels en bevestigt hun reputatie van meest overdonderende band aan deze kant van the dark side.
enola: Ik heb gehoord dat nogal wat mensen jullie nieuwe plaat een terugkeer vinden naar het geluid van midden jaren negentig, maar ik zie het eerder als een combinatie van die platen en de rijker ingeklede albums van de laatste jaren. Wat denk je zelf?
Kelly: "Mja, daar kan ik me wel bij aansluiten. De plaat bundelt alles wat we hiervoor gedaan hebben, maar dan met toevoeging van een aantal betekenislagen. Er zit ook meer "vuur" in deze plaat, in plaats van "water" zoals op het vorige album. We beginnen vanzelfsprekend altijd met eenvoudige songskeletten, en langzaam krijgen ze dan meer vorm. Dat gebeurt allemaal snel, maar dan begint het grote werk pas: het skelet voorzien van massa, het omzetten van ideeën en emoties in muziek. Bij deze plaat voelden we al heel snel aan dat het er veel vuriger aan toe zou gaan, en we hebben dat z’n gang laten gaan."
enola: Hoe ga je dan verder? Werk je die skeletten uit als band, of doen jullie dat individueel?
Kelly: "Meestal begint het met gitaarriffs. We hebben ook al songs gemaakt die vertrokken vanuit heel abstracte ideeën, of vanuit de vraag hoe we een bepaalde sfeer konden creëren. Maar meestal is het dus met die riff naar de repetitieruimte en zoeken wat Jason (Roeder, drummer) en Noah (Landis, toetsenist, gp) erbij kunnen doen. De oorsprong ligt dus meestal bij één man en een gitaar, maar het proces is steeds een groepsactiviteit, en normaal zijn we volledig klaar met de songs voor we de studio intrekken."
"We zijn geen band die zegt "Kom, we trekken de studio in, en we schrijven er een plaat". Dat gebeurt allemaal thuis tijdens repetities, en als we dan naar de studio gaan, willen we geen tijd verspillen. Het opnemen en mixen van Given To The Rising nam zes dagen in beslag, wat toch wel weinig is. Ik denk dat er doorgaans een jaar overheen gaat voor een song z’n definitieve vorm krijgt. Met deze songs zijn we niet lang na de release van The Eye Of Every Storm begonnen, en de opnames zijn vlak na Kerstmis gebeurd."
enola: Jullie werkten opnieuw met Albini, die al jullie producer is sinds Times Of Grace. Wat is zijn rol bij het totstandkomen van het album?
Kelly: "Hij neemt de plaat op als geluidsman, in een natuurlijke omgeving. Als het op mixen en productie aankomt, dan luisteren we zeker naar wat hij te zeggen heeft. Als hij tijdens het mixen bijvoorbeeld vindt dat een gitaarstuk of een sample interessanter of opwindender klinkt dan een ander, dan houden we daar zeker rekening mee. Verder is hij voor ons iemand die het hele proces mogelijk maakt. Als wij onze plaat aan het schrijven zijn, dan weten we op voorhand al dat hij zal klaarstaan voor ons. Hij weet wat hij doet, beheerst z’n vak als een meester in de studio die hij zelf bouwde. Het goede is ook dat je er kan verblijven. Er zijn slaapkamers, hij woont er zelf ook. Dus het komt erop neer dat je als band naar daar gaat, inkopen gaat doen, de hele boel meeneemt naar de studio, en eigenlijk 24/24 met muziek kan bezig zijn. En die aanpak is perfect voor ons. Er is ruimte, alles wat je nodig hebt is voorhanden, en voor de rest is er niemand die je stoort."
enola: Ik vind z’n grootste verdienste dat hij erin slaagt om zowat iedere band beter en natuurlijker te laten klinken dan ervoor, en altijd met een sound die de band het best weet te vatten.
Kelly: "Inderdaad, maar het grappige is eigenlijk dat hij er gewoon in slaagt om de band op te nemen zoals hij echt klinkt. Zoals hij live klinkt. Als je zelf in een band speelt, dan weet je dat je livesound de sound is die je op plaat wil benaderen. En dat hij daar in slaagt, geeft ons als band een heel goed gevoel, omdat we weten dat we in goede handen zijn bij hem. Als er iets kapot is, dan maakt hij het. Als er een probleem is, dan ziet hij dat aankomen voor iemand anders er aan dacht. En dus zal hij ook degene zijn die ons op dingen zal wijzen die we eventueel zelf uit het oog verloren zijn."
enola: De teksten lijken opnieuw begaan met spirituele thema’s en hebben hun abstractheid bewaard. En dan heb je zo’n song als "Shadow", die bijna de sfeer van een negentiende eeuwse ghost story heeft. Hebben literaire voorbeelden invloed op jullie, of blijft het bij persoonlijke invalshoeken?
Kelly: "Het zal waarschijnlijk ergens tussen de twee zitten. We lezen allemaal veel, en zullen dat onbewust meedragen. Tegelijkertijd hebben we ook interesse in de oudheid, geschiedenis, oude voorwerpen, oude muziek en kunst, dus dat zal zeker z’n invloed hebben. Ik ga eigenlijk heel zelden neerzitten met het idee "nu ga ik een song schrijven". Muziek komt meestal eerst, en in het proces dat erop volgt, wordt die muziek aangekleed met woorden die "kloppen". Ik luister dan naar het patroon, de toon en de inflecties van de woorden in m’n hoofd, en in functie daarvan wordt de tekst herschreven. Dus vaak begint het gewoon met iets dat fonetisch goed aanvoelt, en ontwikkelt het zich verder als een meditatie. Maar ik schrijf dus niet naar een thema, dat heb ik nooit gedaan. Het volgt gewoon uit wat er is. In het geval van "Shadow" zijn er wel een aantal lijnen die me herinnerden aan persoonlijke ervaringen, maar ik ben dus niet gaan zitten om over een bepaald thema te gaan schrijven."
enola: Ik heb gelezen dat je bent opgegroeid met country & western, een genre dat eigenlijk ook wel aan bod komt op je solo-album. Dat genre is tekstueel vaak heel direct. Heb je zelf nooit de drang gevoeld om de dingen zo aan te pakken?
Kelly: "De dingen die ik op de soloplaat deed, en wat ik doe met Blood & Time, zijn eigenlijk al heel anders en directer dan wat ik doe met Neurosis. Het schrijfproces is anders, en ik heb wel een paar keer op de conventionele manier gewerkt. Enerzijds heb ik dus wel die drang, maar anderzijds… bij country is het ook vaak een verhaal dat de zanger van horen zeggen heeft, of uitgevonden heeft. Johnny Cash zong wel over Folsom Prison, maar hij heeft er nooit zelf gezeten. Dat is allemaal prima, maar ik voel me er niet zo goed bij om het op die manier te doen. M’n persoonlijke ervaringen heb ik nooit zomaar willen delen met anderen, en daar wil ik achteraf niet mee geconfronteerd worden. Ik wil het er dus uit krijgen, maar dan op een manier waardoor ik mezelf kan beschermen."
enola: Een groot deel van jullie muziek wordt gekenmerkt door een donkere sfeer en geluid. Mijn vriendin zei me eens dat jullie klinken als een band die constant kwaad en depressief is, en dat ze amper kan geloven dat jullie dat soms ook niet zijn.
Kelly: "Daar kan ik inkomen hoor. Maar ik lach elke dag, of toch vaak. Ook al heb ik een verschrikkelijk gevoel voor humor. (glimlacht) Ik heb heel wat mooie momenten, gelukkige momenten, meegemaakt in mijn leven. Maar daar wil ik niet over schrijven, want dat kan ik niet. En ik weet niet eens waarom. Ik zou echt wel willen dat ik een song kan schrijven over hoeveel mijn vrouw en kinderen voor me betekenen, maar dat gaat niet. Niemand in de band kan dat zomaar, en wat de mensen in plaats daarvan krijgen, is onze diepste duisternis, en dat is iets dat noodzakelijk is voor ons. Wie weet wat er zou gebeuren als ik deze band niet had om al die energie en gevoelens in te steken? We zijn alle vijf equally fucked-up individuals. Ik denk dat we ergens geluk hebben gehad dat we elkaar op het juiste moment zijn tegengekomen."
"Neurosis is niet een kwaaie vent met vier anderen, maar vijf kerels die op dezelfde manier in zichzelf keren en de krachten bundelen om daar een uiting aan te geven. Al die duistere geluiden, dat is nu eenmaal een deel van wie we zijn. Zelf heb ik altijd problemen gehad met m’n woede en temperament, en gevochten met depressies. Sommige dagen gaat het goed met me, en op andere is het allemaal klote. Maar dit doen zorgt er ook voor dat er meer goeie dan slechte dagen zijn. En uiteindelijk gaat het bij ons allemaal om een zoektocht naar wat licht. Dat is echt waar het al die jaren al om draait. En we hebben dat voor een stuk ook wel gevonden, net als een gevoel van bevrijding en gratie."
enola: Neurosis als zelfheling via expressie?
Kelly: "Volledig! Het is een noodzakelijk iets. En het is ook een van de redenen waarom we niet zoveel live spelen. De manier waarop wij spelen, kan niet blijven duren als we niets anders doen. Eens we dat podium betreden, is er een totaal andere vibe. Zelf kan ik me dan ook moeilijk uitdrukken in woorden. Er wordt zo intens naar dat moment toegeleefd dat alles draait rond de muziek en wat erbij komt kijken. Ik kan de teksten wel schreeuwen, maar daar houdt het op."
"Weet je… (aarzelt), eigenlijk is dat iets heel complex. Je vriendin heeft gelijk dat ze dat zegt. Maar als we echt zouden zijn zoals onze platen klinken, dan bestonden we al tien jaar niet meer. Als we het podium op gaan, dan willen we alles kunnen geven. En dat is een van de hardste lessen die we geleerd hebben. Toen we op tour waren met Through Silver In Blood, hebben we zo’n 160 shows gespeeld op anderhalf jaar. Het was bijna dodelijk, omdat we constant, dag in dag uit, in dat denkpatroon zaten. Het was gewoon te intens. Natuurlijk is een andere reden om niet altijd te willen reizen, dat we bij ons gezin willen zijn, maar altijd op tournee zijn zou ons en de muziek ook niet ten goede komen. Maar de concerten zijn wel noodzakelijk, want ze houden ons allemaal een beetje gezond. Het doet goed te weten dat ik een paar keer per jaar kan buitenkomen om iets dat ik al een hele tijd heb opgekropt allemaal eruit te laten. De ontlading is nodig om te overleven, en om de zoveel jaar is dat ook het geval met het maken van nieuwe nummers."
enola: Je zei eens in een interview dat het voor jou draait om "sonic exploration, spiritual dedication, and purity and originality of heart". Zijn dat eigenschappen die je ook zoekt in bands waar je naar luistert? Of mag het meer verblijvend?
Kelly: "Nee, ik zoek die dingen wel degelijk, al kan het gaan om verschillende genres. Of het nu Miles Davis of The Melvins is, het moet over the real thing gaan. En je zal het herkennen als je het hoort. Net zoals je het zal merken als die oprechtheid er niet is. Ik kan perfect begrijpen dat de meeste mensen bij Neurosis een reactie hebben van "daar wil ik niks mee te maken hebben, dat gaat me te ver", maar ik merk ook dat mensen die naar onze muziek luisteren, allemaal hetzelfde begrijpen en bereid zijn zo ver te gaan met ons. En dat is ook een belangrijk aspect voor ons."
"We hebben helemaal niet de behoefte om graag gezien te worden als band, maar het doet ons wel veel plezier om te weten dat mensen die ons willen vinden, daar uiteindelijk wel in zullen slagen. De platen zijn beschikbaar, er zijn artikels en interviews verschenen, ze weten ons te vinden. Het goede is dat de mensen die ons volgen ons respecteren. We krijgen nooit met vervelende gevolgen van bewondering te maken. We zijn gewone mensen met wie je kan praten, en zo worden we gelukkig ook behandeld. Toen wij begonnen met muziek maken, waren we gefixeerd op bands als Joy Division en Black Flag, en die deden het ook zo. Die bands waren er ook enkel voor mensen die moeite deden om hen te vinden en hun oogkleppen af te werpen. Het gaat erom volgens je eigen regels te spelen. Black Flag? Die band was fucking real."
{image}enola: Ze moeten destijds ballen gehad hebben om als hardcore band plots te experimenteren met jazz en lagere tempo’s.
Kelly: "Daar zeg je het! Die drie songs op kant B van My War, die hebben m’n leven veranderd. Toen ik dat voor het eerste hoorde, kon ik m’n oren niet geloven. En die energie was zo… (balt vuisten en klemt kaken op elkaar) BANG!, weet je wel. Er hing zo’n geweldddadige energie rond die band. Ik herinner me nog optredens die zo fel waren dat je mensen gewoon zag zoeken naar hun vijanden. Mensen begonnen te vechten of vertrokken. Black Flag liet het allemaal gebeuren, en ze stopten voor niemand met spelen. Er mocht een vechtpartij uitbreken voor het podium, ze bleven verderspelen, merkten het nog niet eens. Het is de beste liveband die ik ooit zag."
enola: Ik zag dat je ook je je eigen radioshow hebt (Combat Music Radio)?
Kelly: "Inderdaad, ik ben die radioshow een paar jaar geleden begonnen met een vriend. Hij speelt geen muziek, maar we wonen in dezelfde streek, en het is voor ons een manier om enkele passies te delen. Het gaat ook over vechtsport: boksen, oosterse vechtsporten, kickboksen, als het maar die primaire feel heeft. Die oospronkelijke manier van communiceren." (lacht)
"Ik heb aardig wat gevochten in mijn leven, heb slagen uitgedeeld en gekregen. Maar in dit geval draait het meer om de sport. Ik zie in veel van de beoefenaars van die sporten wel vaak een parallel met mijn leven en de manier waarop ik met muziek omga, de toewijding die ik er in steek. Er is ook een spirituele kant, zeker bij de oosterse varianten. Die kerels hebben vaak een ongelooflijke beheersing en discipline. Ik heb sowieso al een zwak voor mensen die buiten categorieën vallen, en dus ook voor mensen die er niet voor terugdeinzen om een pak op het spel te zetten met hun toewijding. "
"Veel mensen kunnen moeilijk om met geweld, terwijl ik me ertoe aangetrokken voel. Niet op een manier van "laten we iemand afkloppen", maar omwille van het rituele, de krijgersmentaliteit, de erecodes. En neem nu een kerel als Mike Tyson, in de ring zo primitief als maar kan, een vechtmachine. Maar als je echt naar hem luistert zal je merken dat hij opmerkelijk intelligent is. Die kerel zit gewoon vol met innerlijke conflicten, iets dat je bij veel van die vechters ziet. Je maakt me niet wijs dat eender wie zo ver gaat, niet enkele dingen te verwerken heeft."
enola: Je draaide laatst ook een Belgische band: Amen Ra.
Kelly: "Goede band! We spelen zondag met ze, met Blood & Time en Red Sparowes. Ik wil ze zeker zien, ik vind hun muziek goed. Ik heb al contact gehad met Colin, die me eens contacteerde via de radioshow. Ik heb hem nog nooit ontmoet, maar hij leek me een heel integere kerel, dus ik kijk er naar uit hen eens aan het werk te zien. Ik hou wel van bands met een concept, en bij hen heb ik het gevoel dat ze weten waar ze mee bezig zijn, en dat ze dat heel intens doen. Zo zie je maar dat die show me toch het een en ander oplevert. Ik woon redelijk geïsoleerd, en het is niet zo makkelijk om aan nieuwe muziek te geraken. Door de radioshow krijg ik het een en ander opgestuurd, en Amen Ra is zeker een van de interessantste dingen die ik via die weg heb leren kennen."
