96 min. / VS /
2007
Nicolas Cage is zich aan het amuseren. Na de hallucinante
overacting-sessies uit ‘The Wicker Man’ en de
cheesy heldendaden van zijn vlammende ‘Ghost Rider’ mag hij
nog eens zijn beste Droopy-imitatie opvoeren in het lichtjes
onnozele ‘Next’. Dit is niet de acteur Nicolas Cage die we
kennen uit ‘Leaving Las Vegas’ of ‘Adaptation’ maar het
ego Nicolas Cage dat toch zo graag de actieheld speelt om
indruk te maken op toekomstige exen. Wanneer die films degelijk
gemaakt zijn en als Nic de dialogen met een lichte zweem van ironie
kan uitkramen, durft dat wel eens te werken. Denk maar aan z’n
sullige antiheld uit ‘The Rock’ of z’n over de top-geschmier uit
‘Face/Off’. Wanneer hij echter in een scifi-actiethriller moet
opdraven die nauwelijks actie en nog veel minder thrills
bevat, dan is het resultaat een bijzonder enerverende
aangelegenheid. Dan raakt de ironische grijns van Nic hopeloos
verloren tussen repititieve mumbo jumbo, nooit op gang
komende actie en een ongeïnspireerde regie van drag queen
Lee Tamahori. Van een prostituerende regisseur die de steegjes van
Hollywood afschuimt in vrouwenkleren had ik toch iets meer ballen
verwacht.
Cris Johnson (Nicolas Cage met een fout haarstukje als komische
sidekick) is een goochelaar die onder de artiestennaam
Frank Cadillac lege zalen trekt in Las Vegas. Hij loopt daar rond
met de toch wel interessante gave die hem toelaat om twee minuten
in de toekomst te kijken. Handig voor z’n shows en nog veel
handiger om wat geld te verdienen aan de pokertafels. Maar wanneer
hij FBI-agente Callie Ferris (een veel te serieuze Julianne Moore)
op z’n dak krijgt, slaan Johnson en het haarstukje op de vlucht.
Ferris heeft ‘m nodig omdat stoute terroristen een gevaarlijke
nucleaire bom ergens hebben geplaatst aan de westkust. De gave van
Johnson zou dus wel eens een paar miljoenen mensenlevens kunnen
redden. En dan is er nog Liz (Jessica Biel als lerares in een
indianenreservaat, kuch), het meisje dat verdacht veel door het
hoofd van Johnson spookt. Is zij de sleutel tot zijn kwelling? Wie
weet, maar Nic mag er alleszins een beetje aan frutselen. De
leperd.
‘Next’ mag dan wel een ongelooflijke sappige kluif zijn om
flauwe woordspelingen en witzen uit te vissen (ze staan allemaal al
in de kranten en de tijdschriften, merde!), om daar
effectief anderhalf uur naar te zitten gapen, met alle gevaar voor
samenkrimpende hersencellen van dien, is een te zware tol. Het
begint nochtans veelbelovend met de tong stevig tegen de binnenkaak
geduwd. Een flamboyante Nicolas Cage die twee witte duiven uit zijn
mouwen tovert (“deze zijn voor de wereldvrede!”) en met de hulp van
zijn gave kan ontsnappen uit een casino is clever en met de nodige
dosis relativerende schwung in elkaar geflanst. Er is
zelfs plaats voor een ouderwetse auto-achtervolging waar Nic net
voorbij een passerende trein kan racen. Van het originele
kortverhaal van Philip K. Dick blijft natuurlijk niets over
(jammer, want dat ging over een gouden mutant in een
postapocalyptische toekomst, sweet), maar als campy
fun schiet ‘Next’ enthousiast genoeg uit de startblokken. Om
na tien minuten dan toch in de spreekwoordelijke beerput te
sukkelen.
Het immense probleem met ‘Next’ is niet zozeer de ongelooflijke
lulkoek die hier wordt voorgeschoteld (hoe meer je over het concept
nadenkt, hoe minder steek het houdt), maar de onbekwaamheid van de
makers om hun lulkoek overtuigend te verkopen. Lee Tamahori is
duidelijk geen Spielberg en raakt veel te snel uitgespeeld met de
goedkope gimmick waar ‘Next’ aan vastklampt. Er is geen
spanning (Nic weet toch al wat er hem allemaal staat te wachten),
de personages zijn slaapwandelende zombies en de schaarse
actiescènes zakken weg onder de goedkope CGI-effecten (net zoals
bij ‘Die Another
Day’ slaagt de regisseur erin om de meest belachelijke
actiescènes nog net dat beetje belachelijker te maken door er
crappy CGI bij te sleuren, bekijk die rollende boomstammen maar
eens). Het enige dat ‘Next’ in z’n folder kan zetten is de
gimmick dat Nicolas Cage een kerel speelt die twee minuten
in de toekomst kan kijken. Een premisse die uiteraard in alle
bochten wordt gewurmd om de gigantische plotgaten toch een klein
beetje te vullen. Waarom weet Julianne Moore van Nics gave? Waarom
is de FBI zo goed op de hoogte van die aanslag? Waarom kan Nicolas
Cage verder in de toekomst kijken als hij bij Jessica Biel is?
Waarom is Nic aan de haal gegaan met het pruikje van Tom Hanks uit
‘The Da Vinci
Code’? Allemaal mysteries die een flutverklaring krijgen of
gewoon ontweken worden. ‘Minority Report’ startte
op zich ook met niets meer dan een gimmick, maar Spielberg
kon er wel een opwindende neo-noir actiethriller van maken.
Tamahori geraakt nooit verder dan wat goedkope visuele spielerei
met het flinterdunne basisconcept (een dozijn Nics in de
finale!).
Dat Nicolas Cage (tevens de producer van dit onding) zijn tijd
staat te verspillen is niet zo erg of schokkend. Hij mag in een
strak vestje rondlopen, zijn bloot bovenlijf tonen en met een jong
kippetje in bed duiken die z’n dochter had kunnen zijn. Hij zit in
crap, maar hij heeft tenminste nog wat plezante dingen om
handen. En hij mag heerlijke diepzinnige dingen zeggen zoals “Het
is gebeurd. Het is alleen nog niet gebeurd.” Allemaal met zijn
beteuterde treurwilgentronie uiteraard. Voor Julianne Moore is het
iets pijnlijker. Een uitstekende actrice, zolang ze niet in
commerciële prullen (‘The Forgotten’, hallo?!)
kruipt. Hier loopt ze zo miscast rond te dolen dat zelfs Jessica
Biel er beter uitkomt. En die moet alleen maar mooi wezen in een
nauwsluitende jeansbroek en niet al te opvallend staren naar het
enigmatische haar van Nic. Tot slot krijgen we als teleurstellende
European baddie een suffe Thomas Kretschmann die met
moeite drie zinnen en vijf minuten screentime mag opvullen (en dat
zijn er vier meer dan Peter ’tiens, die leeft nog’ Falk).
Voor een intelligente en uitdagende Philip K. Dick-verfilming
moet je bij ‘A
Scanner Darkly’ zijn, voor een geslaagde pulpy
verfilming van het werk van de auteur blijft ‘Total Recall’ nog
steeds de beste keuze, als was het maar voor dat vrouwmens met haar
drie borsten. En wie toch zo graag een kitscherige Vangelis hoort,
kan nog altijd terecht bij ‘Blade Runner’. ‘Next’
hoort echter thuis op dezelfde vuilnisbelt waar ‘Paycheck’ nog steeds
ligt te decomposteren.