Verrassende, gave klanken en doorleefde songs zijn vaak zoals VT4
en hersenactiviteit, de twee sluiten elkaar geregeld uit. Nigel
Godrich fungeerde bijvoorbeeld als geluidsgoochelaar op de laatste
plaat van Beck, maar dat maakte
de trucs van de Scientology-adept er niet minder doorzichtig op.
Gelukkig bewijzen Aphex Twin, múm, Fennesz en enkele
anderen dat het ook anders kan door ingenieuze geluidsexperimenten
een paringsdans te laten uitvoeren met tintelende, naar de keel
grijpende sferen. Ansatz der Maschine, het indietronics-project van
Mathijs Bertel, bulkt ook van de geluidstechnische snufjes, maar
verliest zichzelf als zijn voorbeelden gelukkig niet in steriele
fetisj-pop. In de muziek van dit project ontmoeten betovering en
grilligheid elkaar als protagonisten in een klankenallegorie op een
romantische date in een park en geil struikengeritsel laat niet
lang op zich wachten. Ansatz der Maschine mag dan grotendeels de
som van zijn invloeden zijn, het maakt de intrigerende soundscapes
van Bertel er niet minder fijn op.
Als waardemeter voor kwaliteit is de Arriba!-lijst behoorlijk
betrouwbaar en het is dan ook geen toeval dat Ansatz der Maschine
daar al een tijdje tussen goed gezelschap verkeert. Het titelnummer
etaleert onmiddellijk de kwaliteiten van Bertel. Beats en samples
kronkelen zich als slangenmensen in elkaar, maar ze vormen nooit
een onontwarbare knoop. In de verte bekijken kinderrobotjes het
verstrengelende schouwspel en ze vatten vuur door de tranen van hun
emoties. Denk aan múm-elfjes met een Duvel te veel op die verdwalen
in het kille labyrint van Richard D. James en je hebt een
behoorlijk goed beeld van de atmosfeer die Ansatz der Maschine
evoceert. Merijn Landuyt, zanger/verhalenverteller bij het fijne
folkcollectief Shore Leave, mag
vervolgens de brommende prelude op ‘Over-Exposed Frozen Stars’
verzorgen (met Postal
Service-referentie on top) en wanneer Bertel zijn schaartje
bovenhaalt om een collage van vocalen te creëren, waaien de eerste
melodieën de woonkamer al binnen. Het nummer zou zo op Eingya van Helios
kunnen staan, maar Bertel legt nog meer de nadruk op
versplinterende beats en gemanipuleerde geluiden die zich zacht in
de melodie boren.
Ook afsluiter ‘Simca’s Feelings’ haalt even de opperhuid open met
fluwelen breakcore, maar al gauw worden stollende bloedplaatjes
aangereikt in de vorm van vloeiende synths die zich niks aantrekken
van de effectenmoesson. Het enige minpuntje zijn de vervormde
stemmetjes, die klinken als een pratende Barbiepop waarvan de
batterij bijna leeg is. Gelukkig neemt de afsluitende synth-melodie
snel weer de bovenhand.
Live vormt Ansatz der Maschine allerminst een saaie laptop-lullaby.
De prikkelende, zintuiglijke elektronica van Bertel is namelijk
door onzichtbare draden verbonden met de synthpartijen van Jan
Dhaene (ook actief bij Shore Leave) en een stel saxofonen. Hierdoor
overstijgen de soundscapes van Ansatz der Maschine het predikaat
van elektronica-spielereien en is het geluid van Radiohead ten
tijde van ‘Amnesiac’ nooit ver weg.
In 2004 won Ansatz der Maschine de CJP-wedstrijd ‘Het Jong 2004’ en
dit debuut is de blauwdruk van het gelijk van de jury. Verwacht
geen grensverleggende elektronica, maar goed doordachte en tot in
de puntjes uitgewerkte indietronics met een internationale allure.
Nu de bevruchting van de volgende Notwist-baby maar niet schijnt te
lukken, zijn platen als ‘The Postman Is A Girl’ een meer dan
waardig surrogaat. Te ontdekken!
Ansatz der Maschine concerteert op 20 februari in de Concertzaal
van het Concertgebouw Brugge. Meer info op de site van het Music in Mind
festival.