Dungen, een groepsnaam die vrij vertaald "bosje" betekent in Scandinavisch gewauwel, zal wel nooit één van de grootsten in de muziekwereld worden. Maar voor een project dat behoorlijk compromisloze en psychedelische folkrock brengt, geniet de groep wel opvallend veel succes.
Al sinds mei vorig jaar toert Dungen met zijn eerste grote internationale succes en tweede langspeler, "Ta Det Lugnt", de wereld rond. "Toch proberen we het elke avond zo boeiend mogelijk te maken. Eigenlijk is elk optreden anders. We hebben wel een setlist, maar uiteindelijk is de invulling van de nummers die we spelen elke keer verschillend", beweert Gustav Estjes, de zelfverzekerde artistieke kracht achter de groep.
enola: Ta Det Lugnt betekent iets als "Take it Easy", maar tegelijkertijd klink je op het album behoorlijk opgewonden en geagiteerd. Welk van beide zal het zijn?
Estjes: "Het achterliggende idee was inderdaad om de dingen wat minder serieus te proberen nemen, om alles wat te relativeren, of het nu gaat over muziek, religie of voetbal. Het is helemaal niet bedoeld als grote boodschap naar de mensheid toe, maar waarschijnlijk veeleer als een raadgeving voor mezelf."
enola: Heb je een zekere ontevredenheid over jezelf nodig om goede, gepassioneerde muziek te maken?
Estjes: (beslist) "Neen, absoluut niet. Ik denk dat alle gevoelens die je hebt geschikt zijn om muziek over te maken. Je gevoelens kunnen natuurlijk wel enige invloed hebben op de muziek die je maakt, maar dat verloopt niet altijd volgens vaste lijnen. Het gebeurt wel eens dat ik de hardste gitaarnummers maak op het moment dat ik enorm goed gezind en tevreden ben. Het is dus zeker niet zo dat ik altijd een bepaald soort muziek schrijf als ik blij ben, en een ander soort muziek als ik dat niet ben."
enola: Je hebt met heel wat soorten genres en geluiden geëxperimenteerd voor je bij het huidige geluid van Dungen terechtkwam. Verwacht je nog veel veranderingen naar de volgende albums toe?
Estjes: "Ik denk niet dat de volgende platen qua geluid of genre veel zullen verschillen van wat we nu maken. In zekere zin is het geluid dat op Ta Det Lugnt te horen is echt wel de manier waarop ik wil dat mijn muziek klinkt, dus daar wil ik wel aan vasthouden. Anderzijds blijf ik altijd geïnteresseerd in het experimenteren en ontwikkelen van nieuwe muziek. Hoe dan ook hoor ik zelf weinig grote verschillen in mijn muziek, dus het zal vooral aan de luisteraars zijn om te bepalen in hoeverre er een evolutie waar te nemen is ten opzichte van de vorige albums. Meestal denk ik daar ook niet zo veel over na. Ik probeer gewoon de zaken uit die boeiend lijken, en als ik het goed vind klinken, bouw ik erop verder."
enola: De betekenis van je teksten gaat aan een groot deel van je publiek voorbij, aangezien je in het Zweeds zingt. Hoe groot is de verleiding om toch ooit naar het Engels over te stappen?
Estjes: (aarzelt) "Welja… Ik heb zeker niet besloten om nooit in het Engels te zingen, maar momenteel komt het er niet van. Het volgende album zal in ieder geval opnieuw volledig in het Zweeds zijn. Op zich vind ik dat ook niet erg, voor mij maakt het niet uit welke interpretatie of betekenis mensen aan de songs geven. De gevoelens die zij aan een song koppelen, hoeven niet dezelfde te zijn die ik had toen ik het nummer maakte. Onlangs nog begon iemand ons te vertellen hoe mooi hij een bepaalde song vond en hoe blij hij er altijd van werd, tot ik hem de tekst uit de doeken deed en duidelijk maakte dat het helem´´l geen vrolijke song was. He was like: "no way!" Maar op zich kan me dat weinig schelen."
enola: Maar toch, waar gaan ze nu eigenlijk over?
Estjes: "Meestal gaat het gewoon over mijzelf. (lacht) Eigenlijk zijn de teksten zelfs voor Zweden niet makkelijk te begrijpen, hoor. Ze zijn heel persoonlijk en ook inhoudelijk vaak niet duidelijk voor iemand anders dan mezelf. Zelfs als je de taal perfect verstaat, kunnen ze nog steeds heel wat verschillende betekenissen hebben."
enola: Enkele jaren geleden had je een contract bij Virgin, maar dat liep mis. Hadden ze verkeerde verwachtingen?
Estjes: "Ik denk dat ze een bepaald idee over muziek in hun hoofd hadden dat… (aarzelt) Kijk, ze wisten niet hoe ze de muziek van Dungen moesten benoemen. Ik had toen nog geen ervaring in de muziekindustrie, dus ik volgde maar gewoon. Het was wel leuk hoor, maar het was niet geschikt voor ons. Ze huurden een producer en begonnen allerlei adviezen te geven: "Doe het zo eens, dat zal ongetwijfeld fantastisch klinken." Dat zijn eigenlijk de normale tactieken van de grote labels, maar we hadden toen nog te weinig ervaring om dat op voorhand te beseffen."
enola: Wanneer besliste je dat je liever je eigen weg wou volgen?
Estjes: "Ik had steeds meer het gevoel dat ik gewoon muziek wilde maken en was helemaal niet geïnteresseerd in popmuziek (Estjes weet dit woord met bijzonder overtuigende dédain uit te spreken). In dat hele wereldje draait bijna alles rond fame for fame’s sake, terwijl ik alleen maar de muziek wilde maken die ik graag hoor."
enola: Ironisch genoeg kwam de internationale doorbraak er nadat je definitief je eigen weg bent ingeslagen. Ben je niet langer bang voor het hele circus dat daarbij komt kijken?
Estjes: (gedecideerd) "Neen. Absoluut niet. Dat wil niet zeggen dat ik er niet serieus over zou nadenken als een groot label mij opnieuw benaderde, maar ondertussen heb ik uit het verleden geleerd, en dat maakt enorm veel verschil. Als er één ding is dat ik zal onthouden uit de hele zaak met Virgin, dan is het wel hoe belangrijk het voor mij is om de muziek te maken waarvan ik zelf hou. En volgens mij is dat de basis van de erkenning die ik nu krijg. Wanneer je iets doet dat je erg graag wilt, hoor je dat ook, en dan is er sowieso meer kans dat het resultaat succesvoller wordt dan wanneer je andermans adviezen zou volgen. Ik wil gewoon blijven doen waar ik mee bezig ben."
enola: Hoe belangrijk is dat succesvol zijn voor jou?
Estjes: "Het is natuurlijk heerlijk om daardoor te kunnen toeren en steeds nieuwe mensen te leren kennen, maar het is niet het hoofddoel. Ik zou er in ieder geval geen muzikale compromissen voor over hebben."
{image}enola: Je muziek wordt in sommige milieus nogal eens gehypet, zoals bijvoorbeeld door Pitchforkmedia. Beïnvloeden die uitzonderlijk positieve recensies jouw mening over je platen?
Estjes: "Eigenlijk ben ik altijd tevreden met mijn platen van zodra ik ze af heb. Of de mening van anderen ook invloed heeft op hoe ik ertegen aankijk, weet ik eigenlijk niet. Het is mijn muziek en ik kan daar maar heel moeilijk van op afstand naar kijken. Natuurlijk betekenen die positieve recensies enorm veel voor mij, en ik vind ze dan ook enorm flatterend. Maar de manier waarop ik naar mijn muziek kijk… neen, ik denk niet dat die daardoor veranderd is."
enola: Je vader is folkmuzikant en hij speelt zelfs enkele fiddlerstukjes mee op Ta Det Lugnt. Zijn de folkinvloeden in je muziek een eerbetoon aan de muzieksmaak van je ouders of eerder een speelse vorm van rebellie?
Estjes: "Ik heb, zoals de meeste mensen, wel een fase van rebellie doorgemaakt. Als tiener was ik helemaal into hiphop, en ik had toen een hekel aan de muziek van mijn ouders. Maar daarna ben ik, muzikaal gezien, naar hen teruggekeerd. Zodanig zelfs dat ik op dit moment zeer veel bezig ben met Zweedse folkmuziek. Het gaat al lang niet meer om de relatie die mijn ouders hadden met die muziek; ik heb er nu een heel eigen, persoonlijke, relatie mee ontwikkeld."
enola: Hebben die "rebelse" jaren waarin je met hiphop bezig was je muziek beïnvloed?
Estjes: "Hoor jij er hiphop in? Ik ook niet, maar ik denk dat het toch een zekere indruk heeft achter gelaten. Nogal vroeg kwam ik in aanraking met een plaat van Jimi Hendrix, Are You Experienced?, met Mitch Mitchell op de drums. Dat werd voor mij een soort van model hoe drums en beats moeten klinken, de beats en de groove op die plaat zijn echt fantastisch."
enola: Je muziek wordt wel eens als psychedelische folkrock bestempeld. Waar pikte je dat psychedelische aspect op?
Estjes: "Dat kwam ook grotendeels van Hendrix, maar ik luisterde ook vaak naar The Beatles en andere zaken uit de jaren zestig. Mijn oudere broer speelde ook wel een rol, denk ik. Hij luisterde naar elektronische muziek en was al heel vroeg bezig met trance. Ergens is dat ook behoorlijk psychedelische muziek, zeker ambient. Luister bijvoorbeeld maar eens naar Aphex Twin of The Orb. Bij het beluisteren van de platen van mijn broer is er heel wat blijven hangen uit dat genre. Al bij al zijn er dus meerdere bronnen voor het psychedelische in mijn muziek."
enola: Heeft de titel Ta Det Lugnt dan ook betrekking op muziek zelf? Niet zo vasthouden aan het hokjesdenken, minder obsessief met de puurheid van één genre bezig zijn?
Estjes: "Precies! Ik zeg niet dat het een oproep is die iedereen zou moeten volgen, maar het is in ieder geval de manier waarop ik van muziek hou. Alle goede muziek is uiteindelijk gewoon goede muziek, welke naam je er ook aan wil geven."
enola: Is Dungen eigenlijk jouw soloproject of is het een echte groep? Het schrijven van de muziek voor Ta Det Lugnt was volledig jouw werk, niet?
Estjes: (aarzelt) "Ja en neen. Er zijn een aantal songs op Ta Det Lugnt die door de groep worden uitgevoerd en er zijn er een aantal waar ik het alleen doe. Het componeren is inderdaad voornamelijk mijn werk. De andere groepsleden maken ook songs, maar Dungen-muziek is nu eenmaal de muziek die ik maak. Maar wanneer we aan het toeren zijn, is Dungen zeker en vast een échte band."