Iemand zin in een reisje naar het verleden? Zo’n driekwart eeuw
geleden beleefde Hollywood zijn ‘golden age’. Amerika zat in een
economische en sociale depressie en in Europa begon Dolf de
driftkikker steeds luider te kwaken, maar in Tinseltown draaide het
studio-systeem op volle toeren. De ‘stille film’ werd steeds meer
een stem van het verleden en de geluidsfilm of ’talkie’ was
volledig ingeburgerd als de nieuwe standaard. Supersterren werden
gelanceerd en de goden en godinnen van de ‘silent cinema’
schuifelden met hangende pootjes weg via de achterdeur. De
geluidsfilm bracht niet alleen technologische gevolgen met zich
mee, maar ook op creatief vlak betekende dit een ware revolutie. De
combinatie van slapstick en verbale humor zorgde op de achtergrond
van de Grote Depressie voor het ontstaan van een nieuw genre onder
de leuze ‘laten we de miserie weglachen’: de screwball
comedy.
‘It Happened One Night’ was the one that started it all.
Gedraaid op vier weken tijd met een actrice die, ondanks de
verdubbeling van haar salaris, nog steeds tegen haar zin op de set
rondliep en een acteur die hem eigenlijk moest maken als ‘straf’
van zijn studio. Het was bedoeld als een klein filmpje, uitgebracht
door een al even kleine distributeur, Columbia. Regisseur Frank
Capra was wellicht nog de enige die een beetje geloofde in zijn
dondersteentje. De rest is, zoals het cliché zegt, geschiedenis.
Dat kleine filmpje groeide uit tot één van de succesvolste prenten
van de vooroorlogse periode, kleine garnaal Columbia werd een grote
studiospeler, de film won de vijf belangrijkste Oscars
(acteur-actrice-regisseur-film-scenario) en markeerde het begin van
een een nieuw en invloedrijk genre. En ken je dat tekenfilmkonijn
Bugs Bunny? Clark Gable’s personage was de inspiratie voor deze
snelpratende wortelfanaat. Niet slecht voor een onbeig, klein
komedietje…
Clark Gable kruipt in de huid van Peter Warne, een aan lager wal
geraakte reporter die wanhopig op zoek is naar een ‘verhaal’. Het
geluk valt hem letterlijk in de schoot wanneer hij Ellie Andrews
(Claudette Colbert in haar schattigste rol ooit) ontmoet. Ellie is
een verwende erfgename die halsoverkop getrouwd is met een rijke
kwibus, zwaar tegen de zin van haar vader. Ze ontvlucht Miami en
trekt naar New York om zich te herenigen met haar echtgenoot. Met
zicht op een ‘exclusieve scoop’ neemt Peter haar onder zijn hoede.
De twee tegenpolen trekken al bekvechtend langs de oostkust en hoe
meer ze elkaar dwars liggen, hoe meer vonken er overspringen.
Akkoord, anno 2006 komt dit uitgangspunt misschien niet over als de
‘meest originele pitch’, maar dat is dan ook meer de schuld van de
honderden zwakkere afkooksels van dit idee dan van de film zelf.
Het is een eenvoudige formule, ongetwijfeld, maar ‘It Happened One
Night’ heeft die formule praktisch uitgevonden. Capra zou later de
meer sentimentele toer opgaan maar met ‘It Happenend One Night’
maakte hij ontegensprekelijk één van zijn beste projecten. Geen
wonder dan ook, dat de film, ondanks zijn leeftijd, nog altijd even
fris en sprankelend overkomt als bij zijn release in 1934. Maar als
het verhaal niet zo bijzonder is, wat maakt deze zogenaamde
‘belangrijke’ film dan wel zo de moeite? Eén woord:
chemistry.
Ze konden elkaar niet uitstaan op de set, maar gelukkig merk je
daar dankzij de ‘magie van cinema’ helemaal niks van op het scherm.
De voornaamste reden die ik kan bedenken om deze ‘gouwe ouwe’ op te
zoeken heeft niet zozeer te maken met zijn belang in de
filmgeschiedenis maar met het feit dat je hier twee iconen van
weleer één van de meest betoverende koppels ooit ziet neerzetten.
Bekvechtende koppels zijn de absolute essentie van het
screwball-genre en dat hebben Clark Gable en Claudette Colbert maar
al te goed begrepen. Zo goed dat ze zelfs naast de camera ambras
bleven maken.
De wereld zal zich hem wellicht altijd herinneren als Rhett
‘Frankly, my dear, I don’t give a damn’ Butler, maar wat mij
betreft is dit Gable’s hoogtepunt. Een rusteloze reporter die op
alles en iedereen een gevat antwoord heeft. Al vanaf zijn
introductiescene in de telefooncel, waar hij halfdronken zijn baas
afkamt, kraakt Gable met veel zelfrelativering zijn ‘macho’ imago.
Hij is cool, maar dan eerder op een sullige en grappige manier.
Aanvankelijk begon Gable nochtans ferm tegen zijn zin aan de
opnames van ‘It Happened One Night’. Hij werd namelijk door ‘major’
filmstudio MGM uitgeleend aan ‘minor’ Columbia. MGM had even genoeg
van de kuren van hun superster (in die tijd waren de sterren heel
sterk verbonden met de studio’s waar hun films gemaakt werden) en
stuurde hem even naar een ander productiehuis om te kalmeren. Eén
van de vele heerlijke anekdotes uit de catacomben van het Oude
Hollywood.
Gable zag er gelukkig al snel de humor van in, wat niet kan gezegd
worden van ons Claudette. Mevrouw Colbert was dan misschien de
schattigheid zelve als de camera’s draaiden, achter de schermen zou
ze een onuitstaanbaar kreng geweest zijn. En dankzij het
bitch-gehalte van Claudette werd de film nog een memorabele scene
rijker. Omdat ze weigerde om zich uit te kleden voor de camera
bedacht Capra de ‘Walls of Jericho’, een doek over een wasdraad die
een kamer in twee verdeelde. Het resultaat is één van de grapigste
set-pieces uit de film, waarin Gable zich uitkleedt in het bijzijn
van Claudette, en onderhand uitlegt waarom hij dat op die bepaalde
manier doet. Een scene die ervoor zorgde dat de verkoop van
‘onderlijfjes’ drastisch daalde omdat Clark er geen aanhad onder
zijn hemd (ja, de stukjes trivia zijn echt eindeloos).
Het verhaaltje stelt misschien niet veel voor, maar het is wel
verrassend fris en vlot in elkaar gestoken. Capra gebruikt veel
camerabewegingen en ‘wipes’ in plaats van ‘fade to blacks’ om de
escapades steeds aan een verbazend tempo vooruit te laten bollen.
Voeg daar dan nog een handvol classic moments aan toe (de liftscene
is misschien wel de meest iconische scene van het screwball-genre)
en twee hoofdrolspelers die hun gevatte dialogen met het grootste
naturel over hun lippen laten rollen en je krijgt iets dat wel heel
dicht aanleunt bij cinema perfection.
Op de laatste opnamedag zei Claudette Colbert dat ze net “de
slechtste film ooit” hadden gemaakt. Het schaap kon er niet verder
naast gezeten hebben. ‘It Happened One Night’ opende de deuren voor
het screwball-genre en blijft tot vandaag één van de friste,
grappigste en charmantste romantische komedies uit de gloriejaren
van Hollywood. Laat u dus maar snel betoveren door dit fijn
staaltje filmmagie uit de oude doos.
