Eigenlijk is het unfair: de laatste weken gooien ze de
mega-blockbusters naar ons hoofd, met de éne ‘War of the Worlds’ na de andere ‘Batman Begins’, en ergens tussendoor moet
een klein, low budget arthouse-filmpje als ‘My Summer of Love’ dan
maar proberen om een publiek te vinden. De kans dat u deze
fijngevoelige prent over veertien dagen nog ergens zult
terugvinden, lijkt me dan ook bijzonder klein, en dat is jammer.
Regisseur Pawel Pawlikowski (probeer dié naam maar eens uit te
spreken na vier biertjes) heeft hier immers een interessant stukje
werk afgeleverd, dat geenszins vrij te pleiten valt van een aantal
uitschuivers, maar al met al méér interessante ideeën bevat dan ik
de laatste tijd in een cinema tegen het lijf ben gelopen.
Mona (Natalie Press) is een eenzaam meisje dat ergens in een dorp
in Yorkshire woont – haar vader heeft ze nooit gekend, haar moeder
is dood en haar broer is een ex-crimineel die in de gevangenis God
heeft gevonden en nu de pub die hij vroeger uitbaatte, gebruikt
voor gebedsgroepen. Aan het begin van de film zien we Mona door het
landschap rijden op een brommer zonder motor – verdomd als ik daar
niet de rijke geur van een aromatisch symbool gewaar werd.
Op een dag ontmoet Mona Tamsin (Emily Blunt), die ongeveer even oud
is als zij en is opgegroeid in een rijke familie. Dat verhindert
echter niet dat ook zij thuis weinig steun vindt: haar zus is
gestorven aan de gevolgen van anorexia, waarna haar ouders uit
elkaar zijn gegroeid. Haar vader heeft een affaire met z’n
secretaresse, haar moeder is een schaduwachtige figuur waar we
nooit echt het fijne van te weten komen. De twee meisjes
ontwikkelen een hechte vriendschap, die gaandeweg overslaat in wat
ze zelf liefde noemen.
Het zou misleidend zijn om ‘My Summer of Love’ een film over
lesbiënnes te noemen – het feit dat de meisjes met elkaar in bed
belanden, is bijna bijkomstig. In wezen gaat het over twee mensen
die het gevoel hebben dat ze bij niemand anders terecht kunnen met
hun emoties, en zich dan maar helemaal op elkaar verlaten. Hun
liefde – àls het liefde is – is er één die niet zozeer ontstaat
door een bewuste keuze, als wel bij gebrek aan opties. In een
sleutelscène doet Mona aan Tamsin haar toekomstplannen uit de
doeken: ‘Ik denk dat ik maar eens in een abattoir ga werken waar
het stinkt als de pest. En dan trouw ik, ik krijg een paar kinderen
en daarna volgt de kanker.’ Ze zegt het op een sarcastisch toontje,
maar in het dorp waar ze woont en gezien de omstandigheden waarin
ze leeft, zit ze met die voorspelling waarschijnlijk dicht bij de
waarheid, en dat wéét ze. Haar relatie met Tamsin is een vlucht
voor die wetenschap.
Dat gevoel vast te zitten in je omgeving, in je leven, krijgt in
deze film specifiek de invulling van een gebrek aan een
vaderfiguur. Zowel Mona als haar broer Phil (Paddy Considine,
eerder al te zien in het ergerlijke ‘In
America’), zijn opgegroeid zonder vader en dat heeft z’n sporen
achterglaten. Phil is nu troost en (vooral) stabiliteit gaan zoeken
bij de ultieme vader, God. Ook Tamsins woede en frustraties richten
zich voornamelijk op haar ouweheer, die ze schijnbaar de schuld
geeft van alles: van de dood van haar zus, de vervreemding met haar
moeder en de twijfels die ze voelt over haar bestaansrecht
zelf.
Je kunt dit soort film dan wel makkelijk afwimpelen als een
zoveelste uiting van puberale angst en navelstaarderij (“mijn
ouders hebben mij nooit genoeg aandacht gegeven en daarom ben ik
een alcoholicus/drugsverslaafde/moordenaar/seksmaniak”, u kent dat
soort films wel), maar de emoties die aan het verhaal van ‘My
Summer of Love’ ten grondslag liggen, zijn zó oprecht, dat het
moeilijk wordt om cynisch te blijven. De manier waarop Pawlikowski
z’n verhaal in beeld brengt is niet altijd even geslaagd, maar zeg
er maar van wat je wilt: je voélt wel zijn liefde voor z’n
hoofdpersonages. Die vele close-ups, die lyrische liefdesscènes,
die shots waarin we Phil alleen zien met z’n twijfels over z’n
plotse roeping… Dit is geen melodramatische draak als ‘A Home at the End of the World’, waarin we
tijdens elke seconde de manipulerende hand van de regisseur konden
voelen – in dié film ging het de makers erom het publiek aan het
huilen te krijgen, koste wat het kost. In deze gaat het over de
personages, die doen wat ze doen omdat ze nu eenmaal niet anders
kunnen.
Dat gezegd zijnde, bevat ‘My Summer of Love’ niettemin enkele
duidelijke gebreken: zo kiest Pawlikowski constant voor een
handgehouden camera, die (goddank) niét heen en weer staat te
zwaaien, maar wel de hele tijd voor een lichtjes onstabiel beeld
zorgt. Hij zoomt in en uit tijdens shots en gebruikt bewust
lelijke, afgeleefde kleuren om de troosteloosheid van het dorp te
suggereren. Die stijl is wat je in het Engels dan een mixed
blessing zou noemen: tijdens bepaalde scènes werkt die
beeldvoering wonderwel om de emoties van de personages weer te
geven, maar tijdens andere vestigt die look dan weer teveel de
aandacht op zichzelf. Neem nu een scène waarin Mona en Tamsin in
bed met elkaar praten. Pawlikowski zoomt stilletjes in op Mona,
zoomt weer uit, beweegt zachtjes naar Tamsin, zoomt in, zoomt uit.
Wat een uitslover. In plaats van dan gewoon een simpel shot van de
beide dames te nemen. Dat is dus een punt waarop de regisseur een
goed idee te ver doordrijft.
En ook is dit een zeer symbolisch geladen film, waarbij de
symboliek er jammer genoeg bijzonder dik bovenop ligt: Mona’s
brommer zonder motor (die overigens een motor krijgt wanneer ze
Tamsin leert kennen, hahaa!), Phil die een gigantisch kruis op een
heuvel boven het dorp rechtzet, de verwijzingen naar Edith Piaf en
natuurlijk dat einde. Ik heb er altijd problemen mee gehad wanneer
filmmakers gebruik maken van symbolen, enkel om vervolgens zeer
nadrukkelijk knipoogjes te geven aan het publiek opdat ze het toch
maar zouden begrijpen. Gebruik er dan geen.
Hoe dan ook, ‘My Summer of Love’ heeft het hart op de juiste
plaats, een interessante thematiek en een paar fantastische
acteerprestaties (Emily Blunt heeft een scène op het einde die pas
duidelijk maakt hoe goed ze in de rest van de film wel was). Daar
kan een mens al eens voor naar de cinema tenen.
http://www.mysummeroflove.co.uk/
