In IJsland krijgen ze er al geruime tijd flink het schijt van, van
al die clichés die steeds weer uit de kast worden gehaald om de
muziek te omschrijven van acts als múm, Sigur
Rós en andere Björks. Vooral deze laatste durft zich tijdens
interviews wel eens opwinden en haar scherpe hoektanden te laten
zien wanneer men het weer eens heeft over de elfjes en de trollen
die de boreale wouden bewonen. Het valt natuurlijk moeilijk te
ontkennen dat de zweverige, ongrijpbare muziek uit het hoge noorden
vaak een hoog “elfjesgehalt”‘ heeft. En vooral wanneer er zo’n
hees, heerlijk kinderlijk klinkend zangeresje bij betrokken is, dan
zie ik mezelf (15 jaar jonger en evenveel kilo’s lichter weliswaar)
ook wel in mijn stoutste dromen met zo’n deerne doorheen die
sprookjesbossen hupsen.
In hoeverre kunnen we echter spreken van een typisch IJslandse
sound, dachten we na het beluisteren van ‘Det Er Mig Der Holder
Træerne Sammen’ (1) van Under Byen (2) . Deze groep komt uit de
buurt van de stad Aarhus, en dat ligt – zoals u wellicht weet – in
Denemarken. Hun muziek ligt mijlenver van die van landgenoten als
The Raveonettes en Saybia, maar zal veeleer aanslaan bij de
fans van, jawel, múm, Björk en Sigur Rós.
Hoewel het grote publiek met deze plaat pas kennismaakt met Under
Byen, is de groep met ‘Det Er Mig…’ niet aan haar proefstuk toe. In
’99 verscheen hun debuut ‘Kyst’, ‘Det Er Mig…’ dateert van 2002 en
wordt dus nu pas, dankzij het Nederlandse Excelsior, ook bij ons
verdeeld. Beter laat dan nooit, natuurlijk, en voor één keer zijn
we zelfs bereid op onze knietjes neer te vallen en onze
noorderburen te danken voor deze sublieme zet. (Een ander wapenfeit
is de medewerking van enkele groepsleden aan platenwerk van Howe
Gelb, die deeltijds in Aarhus woont.)
De muziek van Under Byen omschrijven als “múm light” zou wat al te
gemakkelijk zijn. Natuurlijk zijn er raakpunten, zoals de perfecte
mélange van elektronica, minimalistische pop en een vleugje folk.
Ook Henriette Sennevaldt heeft zo’n fijn, hees (fluister)stemmetje
(al klinkt ze bij momenten meer als Björk), en net als op de
originele versies van múms eerste platen zingt zij in haar
moedertaal. Bovendien putten de acht eveneens uit een zeer
uitgebreid instrumentarium om hun zielenroerselen te vertalen naar
muziek. Het grote verschil (naast het feit dat ze met véél méér
zijn) is dat hun muziek veel makkelijker te verteren is dan wat hun
IJslandse pendant liet horen op hun laatste, ‘Summer Make Good’.
Met behulp van stem, zang, bas, piano, drum, strijkers, gitaar,
orgel en zingende zaag borstelt Under Byen een prachtig panorama
bij elkaar. Negen prachtliedjes staan er op deze cd, die bij een
eerste beluistering eerder conventioneel aandoen, maar – zoals dat
hoort – pas bij een nadere kennismaking blijken volgestopt te zijn
met allerlei verrassende en verstorende elementjes. Uitschieters of
dieptepunten aanwijzen, daar beginnen we niet aan. Deze plaat dient
in één keer uitgezeten te worden, als één lange trip in hemelse
sferen. De negen nummers sluiten perfect bij elkaar aan, als een
symfonie van een grootheid uit de klassieke muziek.
En over klassiek en klassiekers gesproken, het zou me niet verbazen
als deze ‘Det Er Mig Der Holder Træerne Sammen’ over enkele jaren
hetzelfde statuut zal hebben als ‘Agætis byrjun’ van Sigur Rós of
Finally We Are No One van
múm.
(1) Ofte “Ik ben het die de bomen samenhoudt”
(Met dank aan Cucamonga op Radio 1, waar de band onlangs te gast
was)
(2) Uit te spreken als “Onna Buun”. Het betekent evenveel als
“Onder de stad”
