De naam Camille Claudel roept bij menigeen heel wat andere namen op. In een ranking zouden de wereldvermaarde beeldhouwer Auguste Rodin en het literaire genie Paul Claudel zonder meer de kroon spannen. Maar op de vraag wie Camille Claudel nu zélf was, haar persoonlijkheid en haar eigen levensloop, zouden we meer dan waarschijnlijk het antwoord schuldig moeten blijven. Met Camille Claudel. Een leven in brieven doorbreekt Anneke Alderlieste die schrijnende stilte en laat ze voor het eerst ook Camille Claudel zelf aan het woord.
Waar er vroeger altijd, met zogeheten ’dichterlijke vrijheid’, over Camille Claudel werd gesproken en geschreven, staan Camilles eigen woorden in dit boek centraal. Aan de hand van een selectie brieven die ze aan Rodin, haar broer Paul Claudel en andere familieleden, vrienden en opdrachtgevers schreef, reconstrueert Anneke Alderlieste het leven van de kunstenares. De brieven worden geduid in voetnoten, inleidende stukjes en bindteksten. In het voorwoord wordt een korte levensschets getekend, zodat het boek toegankelijk is voor iedereen. Achteraan vindt men ook nog enkele interessante teksten zoals postuum geschreven brieven door Paul Claudel en Reine Marie Paris, haar verre nicht en tevens ontdekster van Camilles correspondentie.
Alle betrokken partijen komen dus aan het woord, waardoor de lezer een heel genuanceerde en verhelderende kijk op het geheel krijgt. In 1951, bijvoorbeeld, acht jaar na Camilles dood, wordt voor het eerst een Camille Claudel tentoonstelling georganiseerd. In de catalogus heeft Paul Claudel het over "die trotse schitterende vrouw". In de voorafgaande brieven lezen we echter dat Camille tijdens haar 30-jarige opsluiting in het "aanbevelingswaardig tehuis" slechts enkele keren bezoek kreeg van haar ’tedere’ broer. Paul zat duidelijk op dezelfde lijn als zijn moeder: "Ik ben erg blij dat ze zit waar ze zit; zo kan ze tenminste niemand schade berokkenen." Anderzijds wordt Camille Claudel ook niet afgeschilderd als een heldin. Haar brieven brengen haar paranoïde trekjes duidelijk naar voren. Alderlieste is er zeker van "dat [Camille] geestelijk ziek was in een tijd dat daarvoor nog geen medicijnen bestonden en er van behandeling nauwelijks sprake was. Dat is veranderd: als Camille nu geleefd had, was er een grote kans geweest dat ze met medicijnen een redelijk zelfstandig leven had kunnen leiden. Maar of ze daarmee haar genie had kunnen behouden? Het ’gevecht met Jacob en de engel’ was misschien wel voorwaarde voor haar kunstenaarschap."
Die these lijkt Alderlieste, in navolging van Paul Claudel, te verdedigen. "Terwijl haar brieven hoofdzakelijk over geld en ziekte en problemen gaan, schrijven de beelden haar leven […]". Illustraties en een alfabetische lijst van vermelde werken van zowel Claudel als Rodin laten de lezer toe zelf te beslissen hoever hij in dit biografisme mee wil gaan. Zeker is dat Camille Claudel getracht heeft zich als vrouw een weg te banen in de mannelijke kunst die het beeldhouwen is. Als man had ze waarschijnlijk de erkenning van haar tijdgenoten gekregen die ze verdiende, iets meer dan "voor een vrouw is het beslist een zeer nobel en diepgaand werk". Als man had ze wel een staatsopdracht binnengesleept en was ze bijgevolg niet ontmoedigd geraakt door "die eeuwig platte beurs".
Camille Claudel. Een leven in brieven is een aangrijpend boek dat je niet lichtelijk vergeet. De brieven zijn een schreeuw om vrijheid die dagenlang echoët in het hoofd van de lezer. "Ik smeek u, monsieur, laat haar niet schrijven, aan wie dan ook; dat ze vergeten mag worden, dat is het beste wat er kan gebeuren. De brieven zijn het allergevaarlijkst". Die ene keer had Camilles moeder overschot van gelijk.
