Met zijn eerste film, het toch vooral maar niet op de Bende van
Nijvel gebaseerde politiedrama ‘Le Bal Masqu�’, leverde
Brusselaar Julien Vrebos een visueel ongelooflijk knap in elkaar
gestoken, maar ook inhoudelijk verwarrend en hermetisch werkstuk
af. Was het een flop of een meesterwerk? Niemand die het echt kon
zeggen. Diezelfde discussie zal nu rond ‘The Emperor�s Wife’
ongetwijfeld nog eens dubbel zo hoog oplaaien, want hoewel de plot
ditmaal makkelijker te volgen is, blijft dit een excentrieke,
langzame maar o zo mooi in beeld gezette film, waar veel mensen
allicht heel wat moeite mee zullen hebben.
In een mytisch keizerrijk dicteert een ongeschreven wet dat de
keizer (Max Beesly) binnen de zeven jaar na zijn huwelijk, een
nakomeling moet hebben verwekt, maar na zes jaar en ontelbare
pogingen, is zijn echtgenote (Rosana Pastor) nog steeds niet
zwanger. Bij wijze van voorbereiding heeft de hondstrouwe kamerheer
van de keizer (Jonathan Rhys-Meyers), een selectie gemaakt van
zeven kandidates om de nieuwe keizerin te worden, ��n uit elk
van de provincies van het land. De keizer kiest de
gouverneursdochter van een opstandige provincie, waarschijnlijk uit
politieke overwegingen. Dit meisje, Sabah (Leticia Dolera), wordt
door de kamerheer onder valse voorwendsels ondergebracht in een
vleugel van het paleis, waar ze opgeleid zal worden voor haar
verantwoordelijkheden als vorstin. Al haar leermeesters zijn
eunuchen � niemand die zichzelf de trotse eigenaar van een
scrotum mag noemen, wordt bij Sabah toegelaten. Maar de kamerheer,
die zijn leven leidt volgens de wet, is verliefd op haar geworden,
en om bij te kunnen zijn is hij desnoods bereid een octaaf of twee
hoger te gaan praten.
Het eerste dat opvalt, is uiteraard de visuele geraffineerdheid
van dit project. Julien Vrebos is niets als hij geen stilist is, en
net als in ‘Le Bal Masqu�’, beweegt hij zijn camera op een zeer
zintuiglijke, sierlijke manier, bijna alsof de cameraman continu
een dans uitvoert tussen en met de personages. Bekijk bijvoorbeeld
een sekssc�ne tegen het einde van de film: zonder expliciet te
worden, weet Vrebos een gevoel van sensualiteit op te wekken,
gewoon door heel dicht op de huid van z�n personages te blijven
zitten, te werken met close-ups, afgewisseld met wijdere shots,
waarin we dan weer alles zien door een soort van gaas. We zien wat
er gebeurt, maar ondertussen zien we het niet. Die suggestieve
manier van filmen is ronduit schitterend.
Alles aan de productie is weelderig en surrealistisch: de
uitgebreide, schitterende decors vol rijke kleuren, en de soms
uitzinnige kostuums, ontworpen door Kaat Tilley. Elk shot is een
plaatje, de camera beweegt geen centimeter of het heeft een reden,
elk rekwisiet, elke stof die we zien, lijkt met de hand uitgekozen
door de regisseur zelf voor optimaal effect. Het is wellicht de
eerste keer dat ik een kostuumontwerpster met naam vermeld in een
bespreking, maar het werk van alle mensen die de look van ‘The
Emperor�s Wife’ uitmaakten, is essentieel voor het succes van de
film.
En de film is succesvol, in de zin dat Vrebos duidelijk zijn zin
heeft kunnen doen en de film heeft kunnen maken die hij op het
scherm wilde zien. Of het iets is dat � wilt gaan bekijken, is
een heel andere kwestie, die ik zo snel nog niet kan
beantwoorden.
Want de surre�le wereld waarin alles zich afspeelt, leent zich
nu eenmaal niet voor een gemakkelijke interpretatie. Er is geen
direct raakpunt tussen het universum van de film en de echte
wereld, zodat het moeilijk is om een toegangspunt te vinden. ‘The
Emperor�s Wife’ is al even hermetisch als ‘Le Bal Masqu�’: het
drukt niets anders uit dan de persoonlijkheid van de regisseur en
zijn esthetische voorkeuren. Probeer dan maar eens om emotioneel
betrokken te raken.
De acteurs maken dat laatste er ook al niet makkelijker op.
Allemaal acteren ze alsof ze gedrogeerd zijn; ze strompelen
houterig door de fabuleuze sets en praten in een monotoon, Leticia
Dolera voorop. Jonathan Rhys-Meyers, die er hier verdacht uitziet
als David Bowie in de jaren tachtig, doet wat hij kan met de
hoofdrol, maar het simpele feit blijft dat dit geen film is voor
mensen: dit is een film voor sets, kostuums en camera�s, voor
pracht en praal. De acteurs dreigen continu verloren te lopen in de
doolhof van de bewonderenswaardige fantastie van Vrebos.
Gaandeweg worden we verondersteld een aantal lessen te trekken
over het blinde gehoorzamen van alles wat een al dan niet
geschreven wet opdraagt. Alle personages laten zich leven door iets
of iemand anders � in de eerste plaats door die ongrijpbare wet,
die boven alles staat en niet in twijfel getrokken mag worden. Wie
dat toch doet, wie tegen de wet ingaat, dreigt een vreselijk lot te
ondergaan. De knipogen naar onze eigen maatschappij hadden niet
duidelijker kunnen zijn.
‘The Emperor�s Wife’ is een film die langzaam vooruit gaat,
via verscheidene zeer bevreemdende plotwendingen (de keizerlijke
arts voert een extract van de testikels van de kamerheer aan z�n
hanen om ze seksueel levendiger te maken, d�t soort van dingen),
en er zullen ongetwijfeld veel mensen zijn die lang voor het einde
hun geduld al verloren hebben. Dat is dan ook het risico met dit
soort van cinema: je vindt het prachtig of je haat het. En een zeer
kleine groep van mensen, waar ik mezelf toe reken, zal de film
kunnen waarderen voor wat het is, zonder meteen een prangende
behoefte te voelen hem opnieuw te gaan bekijken.
In ieder geval, zeg en denk ervan wat je wil, maar u hebt deze
film nog nooit eerder gezien. Julien Vrebos heeft hier iets gemaakt
dat helemaal op zichzelf staat, helemaal vanuit zichzelf afkomstig
is, en dat is altijd lovenswaardig. Fascinerend en langdradig
tegelijk, visueel prachtig maar inhoudelijk ontoereikend: dat is
‘The Emperor�s Wife’. Ik raad hem z��r voorzichtig aan, maar
kom niet klagen indien u dit de grootste pokkenfilm vindt die u
ooit gezien hebt. Die kans bestaat namelijk.
http://www.emperorswife.com/
