(Marc Bussens is voorzitter van de Belgische Unie van de Filmkritiek en schrijft af en toe gastrecensies voor Enola).
Spannende achtervolgingen, spetterende explosies, ingenieuze ontsnappingen, knallende shootouts, snoeiharde knokpartijen, leuke oneliners, aanlokkelijke locaties en een wilde dans onder stoere mannelijke- en heroïeke vrouwelijke geheimagenten, dit moet de nieuwe Bond zijn? Mis, het is de samenvatting van The Gray Man, een actiethriller van de Marvel-regisseurs (en broers) Anthony en Joe Russo. Het is met een prijskaartje van meer dan 200 miljoen dollar meteen ook de duurste Netflix-film tot nog toe.
Een flinke hap uit dat budget is beslist verorberd door de sterrencast bestaande uit A-listers Ryan Gosling en Chris Evans, geflankeerd door de fel rijzende sterren Ana de Armas en Jessica Henwick, aangevuld met het gezelschap van cultfiguur Billy Bob Thornton. Bovendien is deze roetsjbaan van geweld, actie en spektakel gebaseerd op het gelijknamige succesvolle boek uit 2019 van de Amerikaanse auteur Mark Greaney (tevens co-auteur van wijlen Tom Clancy). Met dergelijke troefkaarten op tafel kan er eigenlijk niks foutlopen en moet ontegensprekelijk de box office in de bioscopen ontploffen én het Netflix-ledenaantal opnieuw opkrikken. Opzet gelukt? Niet helemaal.
De MCU-broers focussen zich op Court Gentry (Gosling), een voormalig gereputeerd en bikkelharde CIA-agent die enkele jaren moet brommen in de federale bajes omwille van een moord in zijn familie. Op een dag krijgt hij totaal onverwacht bezoek van Donald Fitzroy (Thornton), zijn voormalige mentor met goed nieuws: Court mag de gevangenis verlaten als hij toetreedt tot het geheime Sierra-programma. Als afgetraind en speciaal opgeleid lid van deze speciale eenheid, knapt hij later onder codenaam Sierra Six, wereldwijd de vuile klusjes op – doorgaans schurken discreet omleggen – voor de CIA. Six opereert dus in de ‘grijze zone’ tussen moreel en onwettig. Wanneer hij intussen als geroutineerde maar gevreesde huurmoordenaar een schokkend CIA-corruptieschandaal ontdekt, wordt hij plots zelf opgejaagd wild. Lloyd Hansen (Evans), Six’ losgeslagen psychopathische ex-collega, wordt gecontracteerd om de stinkende potjes van de geheime dienst dicht te houden en Six koste wat het kost definitief uit de weg te ruimen.
The Gray Man is een actiethriller waarin er duidelijk op geen fortuin gekeken is wat betreft de speciale effecten. Die leveren zeker het een en ander op, zelden zo’n ‘rollercoaster’ over het scherm zien denderden als The Gray Man. Maar het probleem van dit Russo-vehikel is – om nog te zwijgen over de simplistische plot – ook precies die niet aflatende en afmattende bombastische overkill aan actie. ‘Less is more’, is niet bepaald het motto dat de regisseur-broeders hoog in hun vaandel dragen. Bovendien zit het duo helemaal niet verlegen om bijna letterlijk talrijke ideeën, verhaallijnen en scènes te kopiëren uit de meest iconische actieflicks van de voorbije twintig jaar. Kortom, The Gray Man is een cliché-orgie van alle James Bond-, Mission Impossible-, John Wick– en Bourne-franchises.
Hoewel klasbakken Gosling en Evans wat verloren lopen tussen de aan flarden geschoten decorstukken, is het toch duimen omhoog voor de afgelikte en coole wijze waarop Gosling (zelfs in trainingspak en vier jaar afwezigheid, blijft hij een charmante bink) weerwerk biedt aan Evans die als karikaturale meedogenloze ploert in slim-fit-polo en met een ridicuul snorretje, zijn imago als empathische Captain America nu wel definitief aan de haak hangt. Enkel wie een totaal gebrek heeft aan kritisch oog zal hier plezier aan beleven, ook al valt er hier en daar een leuke oneliner te rapen (“Six is een vreemde naam. Ja, inderdaad maar 007 was al bezet”). Afficionados van het genre mogen in iedere geval op beide oren slapen, want een onvermijdelijke ‘sequel’ zit er beslist aan te komen.
